Quốc Anh
6-7-2024
Thằng Cối ngồi nghĩ, bây giờ làm đường tàu điện ngầm (subway) bằng robot, tại sao cái tuyến Nhổn – Ga Hà Nội dài 13km làm 15 năm vẫn chưa xong. Bên Pháp, bên Mỹ… đã có subway hơn một trăm năm, không biết lúc ấy thi công bằng cái gì và có kéo dài lê thê như ở ta không?
Nó hỏi thằng Chầy. Thằng Chầy kể:
– Khi Hà Nội khởi công xây dựng subway, tao 15 tuổi. Ông nội bảo, thằng Chầy vào đại học là có subway đi học, không còn cảnh xe máy đông như cào cào, châu chấu chạy trên đường. Năm nay tao 30 tuổi vẫn cái xe máy cà tàng đi làm, mặt mũi quần áo mỗi khi ra đường đen nhẻm, khét lẹt… vẫn chưa thấy làm xong.
Subway ở New York bắt đầu được xây vào năm 1900 tức là cách đây 124 năm. Tuyến đầu tiên được xây dưng dài 9 dặm (15km) chạy từ Tòa thị chính đến Phố 145 và Broadway, khởi công vào ngày 24 tháng 3 năm 1900 và hoàn thành, đưa vào khai thác vào ngày 27 tháng 10 năm 1904, tức là hơn 4 năm.
Nên biết rằng New York lúc ấy đã là một thành phố hiện đại với hệ thống đường điện, cấp thoát nước ngầm rất phức tạp, cùng với những ngôi nhà chọc trời… và địa chất trên một nền đất đá cứng.
Dĩ nhiên lúc ấy chưa có robot, mọi việc đào tuyến ngầm hoàn toàn bán thủ công, kết hợp dùng máy nén khoan phá và nổ mìn… Ban đêm đào 8 tiếng, ngày chuyển đất đá ra ngoài… nhiều chỗ công nhân vẫn phải làm việc bằng cuốc, xẻng để đào xúc vận chuyển…
Hệ thống tàu điện ngầm này đi vào hoạt động vào ngày 27 tháng 10 năm 1904. Giá vé là 5 xu và 150.000 người đã xếp hàng để đi tàu điện ngầm đầu tiên.
Trong khi ở ta, tuyến subway Nhổn – Ga Hà Nội dài 12,5 km, với 4km ngầm được thi công bằng hai con robot với cái tên sặc mùi hô hào khẩu hiệu là “Thần Tốc” và “Táo Bạo”, với kỳ vọng sớm được hoàn thành. Trớ trêu thay, chúng đã nằm im dưới ga ngầm S9 suốt từ đó đến nay.
Thằng Cối ngồi há mồm nghe, mặt buồn rầu nó nói:
– Bảo “giai cấp công nhân với tư cách là người đào huyệt chôn chủ nghĩa tư bản”, chủ nghĩa tư bản ở Mỹ nó làm ăn như thế, không biết ai đào huyệt chôn ai? Theo em nghĩ có khi vứt mẹ hai cái con robot “Thần Tốc” và “Táo Bạo” đi, trình độ phát triển của ta chỉ phù hợp với robot chạy “bằng cơm”, gọi mấy anh Thanh Hóa vào, 15 năm có khi đào được hàng trăm km subway rồi.
Cứ nói công nghiệp hóa, hiện đại hóa cho nó sang cái mồm, một dân tộc “Cái bang” toàn mơ mộng hão.
_________
Tham khảo: Building New York’s Subway (1903)
Nguồn: Tiếng Dân