Bùi Lan Hương
Hôm nay, cả nước Nga có 11231 ca nhiễm Covid mới, đưa tổng số người bị nhiễm ở Nga lên 177160 ca. Con số nhiễm hôm nay cao nhất từ trước đến nay. Như vậy là đã 5 ngày lên tiếp, số ca nhiễm ở Nga trên 10 ngàn người mỗi ngày. Ngày hôm nay, 7 tháng 5 thị trưởng của Moskva đã quyết định kéo dài tình trạng hạn chế di chuyển đến 31 tháng 5. Tuy nhiên, từ ngày 12 tháng 5, các nhà máy công nghiệp và xây dựng được phép mở cửa trở lại, với một số biện pháp đặc biệt như phải đeo khẩu trang khi làm việc, không cho những ai có dấu hiệu cảm, cúm hay có nhiệt độ đi làm.
Hồi cuối tháng 3, khi nước Nga cho đóng cửa các cơ sở kinh doanh, dich vụ, các nơi vui chơi, giải trí, trường học, họ nghĩ là đến giữa tháng 4 sẽ là đỉnh dịch, và đến cuối tháng 4, đầu tháng 5 sẽ bắt đầu thu hẹp diện bị lây lan. Và quả thật, từ 20 tháng 4 các ca nhiễm có xu thế giảm dần. Mọi người đã lóe lên hy vọng là sắp đến ngày được nới lỏng các hạn chế và được đi làm việc. Thế nhưng đột nhiên từ 30 tháng 4 số ca nhiễm lại tăng vùn vụt, thế nên giấc mơ sớm được trở về với nếp sống bình an cứ bị đẩy lùi ra xa tiếp.
Các bác sỹ truyền nhiễm cho rằng, một trong những nguyên nhân làm cho số ca bùng phát chính là việc bị dồn ứ tại các cửa ga metro và các cửa ngõ giao thông vào Moskva những ngày đầu đòi hỏi giấy thông hành điện tử. Hôm đầu tiên các phóng viên chụp ảnh lên thấy người xếp hàng dài mấy trăm mét, không ai đứng giãn cách theo quy định 1.5-2 m cả, số người đeo khẩu trang chỉ lác đác. Có lẽ vì giả định này nên ngay từ hôm 1 tháng 5, Moskva và vùng ngoại ô đã khuyến cáo dân chúng phải đeo khẩu trang nơi công cộng và từ 12 tháng 5 ai không đeo khẩu trang và đeo găng tay trên các phương tiện giao thông, cửa hàng và ngay cả các nhà máy, xí nghiệp, công trường xây dựng được phép làm việc sẽ bị phạt 5000 rúp, nghĩa là khoảng 70 USD.
Suốt từ khi dịch bùng lên từ tháng 3, trong các hiệu thuốc và cửa hàng chẳng tìm đâu ra khẩu trang để mua, nhất là loại dùng 1 lần, dành cho y tế, nếu ở đâu có bán thì giá lên đến 1-1.5 USD. Các loại khẩu trang dùng nhiều lần thì đắt không thể tưởng tượng được, khoảng 10-12 USD. Thế nên cũng dễ hiểu là dân chúng rất ít người đeo khẩu trang khi ra đường. Có nhiều nhóm thiện nguyện Việt Nam đã may và phát miễn phí cho dân Nga và đã được đón nhận hết sức vui mừng.
Trên tivi, người ta cho biết, sở dĩ có tình trạng khan hiếm này vì lúc đầu bộ y tế độc quyền sản xuất và phân phối, nhưng rồi không thể đảm đương được số lượng cần thiết nên đã phải mở rộng cho các công ty tư nhân sản xuất và nhập từ nước ngoài về. Nay thì đâu đâu cũng tràn ngập khẩu trang: cửa hàng thực phẩm, hiệu thuốc, và ngay cả trong metro cũng có bán tự động trước cửa mỗi ga tầu. Và giá khẩu trang cũng không quá đắt, khoảng 0.4 USD. Giá mà việc này được làm sớm hơn 1 tháng thì biết đâu bây giờ tình hình đã khác.
Mặc dù số lượng ca nhiễm ở Nga đã khá cao, hiện đã đứng thứ 5 trên thế giới, nhưng tỷ lệ tử vong có thể nói là không cao, 1625 ca trên tổng số hơn 177 ngàn ca nhiễm, nghĩa là dưới 1%, nằm trong số các nước có tỷ lệ tử vong rất thấp. Sở dĩ Nga có thể giữ được mức tử vong thấp như vậy vì họ đã kịp thời chuẩn đoán bệnh sớm. Theo ông Vasily Akimkin, giám đốc viện nghiên cứu dịch tễ của bộ y tế, đến ngày 5/5 Nga đã tiến hành 4.4 triệu test thử nghiệm và là nước có số test thử nghiệm cao thứ 2 trên thế giới, chỉ đứng sau Mỹ. Chính nhờ kiểm tra nhiều như vậy nên họ đã kịp thời phát hiện ra các ca bệnh khi chưa có triệu chứng gì để kịp thời cách ly và theo dõi.
Nga cũng kịp thời rút kinh nghiệm của Ý, chia ra số người bị nhiễm ra các mức độ khác nhau, các mức độ nhẹ và vừa sẽ chữa trị tại nhà, dưới sự giám sát của các bác sỹ. Chỉ những ai có nhiệt độ trên 38.5 độ hay khó thở mới nhập viện. Việc chia ra các mức độ này giúp các bệnh viện không bị quá tải, và những bệnh nhân bị nặng có cơ hội được nhận sự cứu giúp kịp thời. Nhưng đôi khi có nhũng trường hợp đặc biệt, các bệnh nhân tưởng như bệnh không nặng, không sốt, nhưng đột nhiên khó thở, và khi vào đến viện thì đã quá muộn rồi.
Cho đến nay, ở Nga chưa xảy ra tình trạng thiếu máy thở hay chỗ trong bệnh viện. Moskva là nơi có số lượng người bị nhiễm cao nhất, nhưng thành phố vẫn đủ phương tiện cấp cứu. Thị trưởng thành phố cho biết, ông cũng chưa cần phải nhờ đến các phương tiện của quân đội hỗ trợ. Thành phố đã kịp xây xong một bệnh viễn truyền nhiễm với 900 giường bệnh và các phương tiện hỗ trợ hiện đại, đã điều chỉnh nhiều bệnh viện thường thành bệnh viện chữa virus Covi, rồi xây thêm các tòa nhà mới bên cạnh nhũng bệnh viện đã có. Có thể nói là thành phố đã điều chỉnh rất nhanh để phù hợp vói hoàn cảnh dịch bệnh.
Mặc dù số lượng người bị tử vong vì Covid ở Nga thấp, nhưng số lượng các nhân viên y tế bị thiệt mạng lại rất cao. Tính đến ngày 5 tháng 5 đã là hơn 80 người. Chính vì mức độ nguy hiểm như vậy, nên ở tỉnh Kaliningrad, 350 bác sỹ, y tá đã từ chối không làm việc trong thời gian dịch bệnh này. Sau khi tin này được thông báo, tổng thống Nga đã quyết định tăng số tiền bảo hiểm nhân thọ cho các nhân viên y tế làm việc với dịch bệnh Covid này. Ngoài số tiền bảo hiểm nghề nghiệp theo luật quy định, mỗi nhân viên y tế được nhận thêm gần 400 ngàn USD trong trường hợp bị chết, nếu bị mất khả năng lao động, tùy mức độ, sẽ được bồi thường từ 10 đến 30 ngàn USD.
Cho đến nay, chưa ở đâu có con số thống kê về tổng số người Việt bị nhiễm bệnh Covid ở Nga, nhưng theo những con số mà mọi người ghi nhận trên các nhóm cứu trợ thì số lượng người bị nhiễm đã lên tới 1 vài trăm người. Con số tử vong đã lên đến gần 20 người. Có thể nói, so với tỷ lệ dân số, thì con số này cao hơn đối với người Nga nhiều. Điều này không phải vì người Việt bị phân biệt đối xử hay không được cấp cứu kịp thời, mà vì người Việt tiếp xúc với nhau nhiều, nên khi một người bị nhiễm là có nguy cơ lây cho nhiều người khác trong cộng đồng.
Các bệnh nhân người Việt đã nằm viện cho biết, mặc dù phải chờ nhập viện khá lâu, có người phải chờ đến hơn 4 giờ mới làm xong thủ tục nhập viện, nhưng họ được điều trị bình đẳng như các bệnh nhân người Nga, 4 người một phòng, được nhận đầy đủ thuốc chữa trị, được cho ăn ngày ba bữa và uống sữa, uống nước hoa quả đầy đủ. Tất cả các bệnh nhân Việt Nam phải vào viện, không ai than phiền là họ bị phân biệt đối xử hay bị bỏ rơi khi vào viện. Và khi vào viện thì được chữa trị miễn phí hoàn toàn.
Ngoài việc phải đối mặt với dịch bệnh, người Việt ở Nga còn phải đối mặt với sự khó khăn về kinh tế. Có nhiều người đi làm thuê như bán hàng ở chợ, đi trồng rau, đi may, vào thời điểm này không có việc làm nên họ rơi vào tình cảnh túng quẫn, không có tiền trả tiền thuê nhà, không có cả tiền để mua thực phẩm, không có tiền để mua thuốc nếu phải điều trị ngoại trú.
Nhưng rất may, dịch bệnh này làm người ta khó khăn về vật chất, nhưng lại làm người ta giầu có tình thương hơn. Các nhóm thiện nguyện ra đời, các nhóm hỗ trợ xuất hiện. Mỗi người một việc theo khả năng của mình: dịch thuật cho mọi người từ xa, may khẩu trang phát miễn phí, quyên góp tiền mua thực phẩm, mua thuốc cho những người khó khăn, quyên góp giúp đỡ mai táng cho những người thiệt mạng không có thân nhân, tìm chỗ ở cho những người bị đẩy ra đường.
Thế nên, vào giai đoạn này, ai cũng khó khăn, nhưng không có ai bị đói, hay bơ vơ không có chỗ ở. So với các cộng đồng di dân khác, có thể thấy, cộng đồng người Việt có tinh thần đùm bọc nhau rất cao. Mà không chỉ đùm bọc nhau, có những nhóm thiện nguyện còn may khẩu trang phát cho người Nga miễn phí, phát các khẩu phần ăn miễn phí cho các bác sỹ và nhân viên cấp cứu.
Có thể thấy đại dịch này đã làm người ta biết trân quý sự chia sẻ, giúp đỡ của người khác, và làm mỗi chúng ta cảm thấy có trách nhiệm với mọi người, với xã hội hơn.
Bùi Lan Hương