- Xuân Thành
Thủ tướng Anh Quốc Boris Johnson hôm thứ Tư (3/6) viết bài bình luận trên tờ The Times tuyên bố ông sẽ đề xuất một thay đổi lớn trong hệ thống thị thực của Anh Quốc, cho phép gần 3 triệu người từ Hồng Kông có thể xin cư trú tại Anh.
Bài bình luận của ông Johnson nói thêm rằng động thái này là phản ứng lại luật an ninh quốc gia của Trung Quốc tại Hồng Kông.
Luật an ninh quốc gia của Trung Quốc sẽ thay đổi các điều khoản trong Luật Cơ bản của Hồng Kông, cho phép các cơ quan nhà nước Trung Quốc trực tiếp thực hiện kiểm soát các vấn đề an ninh. Hậu quả của điều này là giới chức Trung Quốc Đại lục sẽ đàn áp các cuộc biểu tình đã đang diễn ra tại Hồng Kông hơn một năm qua.
Khoảng 350.000 cư dân Hồng Kông hiện tại đang có hộ chiếu Hải ngoại Quốc gia Anh (BNO) và khoảng 2,5 triệu người khác đủ điều kiện để xin hộ chiếu này. Hộ chiếu BNO có từ sau năm 1997, thời điểm Anh Quốc trao trả Hồng Kông cho Trung Quốc. Đề xuất của Thủ tướng Johnson là cho phép bất cứ ai có hộ chiếu BNO đều được tới Anh Quốc và xin nhập quốc tịch Anh.
Đề xuất chính sách của ông Johnson là những thay đổi lớn nhất đối với hệ thống thị thực Anh Quốc từ trước tới nay, mở rộng một đề xuất do Ngoại trưởng Dominic Raab đưa ra tuần trước, cho phép người có hộ chiếu BNO được nộp đơn xin tị nạn tại Anh Quốc.
Theo đề xuất của ông Johnson, những người có hộ chiếu BNO sẽ được cấp thị thực thời hạn 12 tháng và có thể tự động gia hạn. Người mang thị thực này được phép làm việc tại Anh Quốc và mở đường cho họ xin nhập quốc tịch Anh.
“Nhiều người tại Hồng Kông lo sợ rằng lối sống của họ – điều mà Trung Quốc cam kết duy trì – bị đe dọa. Nếu Trung Quốc tiếp tục cho thấy nỗi sợ của họ [người Hồng Kông] là đúng, thì nước Anh không thể thấy vô can mà nhún vai bỏ đi; thay vào đó chúng tôi sẽ tôn trọng bổn phận của mình và cung cấp lựa chọn thay thế [cho họ]”, ông Johnson viết trong bài bình luận.
Trung Quốc đã giận dữ bác bỏ ý tưởng của Thủ tướng Anh, tuyên bố rằng nước Anh không có quyền đưa ra đề nghị như vậy với cư dân Hồng Kông vốn là công dân Trung Quốc.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên (Zhao Lijian) trong buổi họp báo hôm 3/6 đã mạnh mẽ lên án đề xuất của ông Johnson và cáo buộc Anh Quốc có “tâm lý Chiến tranh Lạnh và thực dân”.