- Đức Thiện
Chính quyền Trump đã xác nhận đình chỉ chương trình Fulbright với Hồng Kông và Trung Quốc Đại lục. Việc đình chỉ này có trong lệnh hành pháp mà Tổng thống Donald Trump ký hôm 14/7 về việc chấm dứt đặc quyền của Hồng Kông vì chế độ Trung Quốc áp đặt luật an ninh quốc gia, bóp nghẹt tự do tại lãnh thổ cựu thuộc địa của Anh Quốc.
Theo Nam Hoa Tảo báo (Hồng Kông), trong một bức thư gần đây gửi các học giả Mỹ tham gia chương trình Fulbright, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết hoạt động trao đổi học thuật năm 2020-2021 tại Hồng Kông và Trung Quốc Đại lục “sẽ không triển khai”, nhưng những học giả tham gia sẽ được phép nộp đơn xin tham gia chương trình Fulbright tại các quốc gia khác.
Trước đó, hôm 14/7 Tổng thống Donald Trump đã ký lệnh hành pháp chấm dứt vị thế đặc quyền của Hồng Kông theo luật Mỹ và trong đó có điều khoản kết thúc chương trình Fulbright tại hòn đảo bán tự trị này và toàn Trung Quốc Đại lục, theo The Diplomat.
Mỹ đã xây dựng chương trình Fulbright từ năm 1946, trong đó cho phép các trường đại học Mỹ và nước ngoài được trao đổi học thuật qua lại. Thỏa thuận trao đổi học thuật đầu tiên theo chương trình Fulbright được Mỹ ký với Trung Hoa Dân Quốc và cho đến nay chương trình này đã có sự tham gia của hơn 390.000 người tại hơn 160 quốc gia.
Hàng chục học giả và sinh viên Mỹ, Trung đã tham gia vào chương trình trao đổi học thuật Fulbright trong những năm đầu tại Trung Quốc dưới chính quyền Trung Hoa Dân Quốc.
Sau khi Đảng Cộng sản Trung Quốc lên cầm quyền lãnh đạo toàn Trung Quốc vào năm 1949, Mỹ đã đình chỉ chương trình Fulbright với chế độ này trong 30 năm và mở lại hợp tác vào năm 1979 khi hai nước Mỹ – Trung bình thường hóa quan hệ ngoại giao.
Năm 1983, chương trình Fulbright tại Trung Quốc mở rộng thêm các cơ hội nghiên cứu và học tập trong nhiều lĩnh vực học thuật từ khoa học và công nghệ tới lịch sử, văn học, luật, báo chí, kinh doanh, kinh tế học, khoa học chính trị, xã hội học, triết học và quan hệ quốc tế. Từ đó, chương trình Fulbright đem lại nhiều cơ hội trao đổi học thuật cho các công dân nước ngoài tới Mỹ (như sinh viên, các nhà nghiên cứu thỉnh giảng, trợ giảng tiếng Trung Quốc hoặc các chương trình nghiên cứu luận án tiến sĩ) và cho công dân Mỹ sang Trung Quốc (thông qua các chương trình trao đổi giảng dạy, nghiên cứu hoặc trao đổi sinh viên).
Trong suốt 40 năm qua, hơn 3.000 người Mỹ và Trung Quốc đã tham gia Chương trình Fulbright Mỹ – Trung.
Tờ Inside Highered cho biết Cục Giáo dục và Văn hóa thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ nơi chịu trách nhiệm quản lý chương trình Fulbright đã không đưa ra thông tin phản hồi khi được hỏi về thời gian biểu của việc kết thúc chương trình Fulbright tại Hồng Kông và Trung Quốc Đại lục.
Hiện nay, do ảnh hưởng bởi đại dịch virus corona Vũ Hán nên chương trình Fulbright cũng đang tạm dừng.
Cũng theo Inside Highered, chương trình Peace Corps của chính phủ Mỹ cũng đã chấm dứt hợp tác với Trung Quốc từ khoảng giữa tháng Một năm nay.
Chương trình Peace Corps có nhiệm vụ cung cấp phát triển kinh tế và xã hội ở nước ngoài thông qua hỗ trợ kỹ thuật, đồng thời thúc đẩy hiểu biết lẫn nhau giữa người Mỹ và người dân các nước mà Peace Corps có mặt.
Đức Thiện