“Lô hàng này tương ứng với tóc của khoảng 90.000 phụ nữ bị giam cầm tại các trại cải tạo ở Tân Cương,” theo nhà báo Anh Ethan Gutmann.
Tuần đầu tháng 7 vừa qua, Hải quan Mỹ (CBP) đã bắt được 13 tấn sản phẩm tóc người có xuất xứ từ tỉnh Tân Cương, một động thái có thể giúp nhìn thấu những hành vi lạm dụng nhân quyền ở Trung Quốc.
Ngày 20/7, Bộ Thương mại Mỹ đã phạt Công ty TNHH phụ kiện tóc Hetlan Haolin, đồng thời liệt kê thêm 11 công ty Trung Quốc được cho là có liên quan đến các vụ ngược đãi ở Tân Cương vào danh sách chế tài. Danh sách này được lập nên nhằm kiểm soát việc xuất khẩu, tái xuất và chuyển giao sản phẩm đến Mỹ liên quan đến những hoạt động đe doạ an ninh quốc gia hay những lợi ích đối ngoại của nước Mỹ.
Những người sống sót, các nhà điều tra và các nhóm hoạt động Duy Ngô Nhĩ nói rằng số tóc bị tịch thu tới từ những phụ nữ bị nhốt trong nhiều trại lao động và trại tập trung ở Tân Cương. Đây là lần đầu tiên nhà chức trách Mỹ nắm trong tay bằng chứng mạnh mẽ để điều tra thêm về cuộc bức hại nhóm người Hồi giáo thiểu số tại khu vực phía Tây Trung Quốc, theo The Epoch Times.
Nhà báo điều tra người Anh, ông Ethan Gutmann đã có nhiều chuyến đi đến các trại tị nạn ở Thổ Nhĩ Kỳ và Kazakhstan và trò chuyện với các nạn nhân sống sót Duy Ngô Nhĩ. Trong một bức thư điện tử gửi cho The Epoch Times liên quan đến các sản phẩm về tóc bị thu giữ ở Mỹ, ông Gutmann ước tính rằng lô hàng này tương đương với lượng tóc của khoảng 90.000 phụ nữ bị giam cầm tại các trại cải tạo ở Tân Cương.
“Dù loại tóc màu nâu thẫm pha ánh đỏ lạ lẫm này thường được các ấn phẩm quảng cáo của Trung Quốc nói tránh là của người “Mông Cổ”, nhưng tóc này là cắt từ phụ nữ người Duy Ngô Nhĩ, người Kazak, người Kyrgyz và người Hồi giáo,” ông Gutmann viết.
Bên trong trại tập trung
Nhà báo Gutmann đã gặp cô Gulbakhar Jelilova, một công dân Kazakhstan và là người sống sót từ trại tập trung ở Tân Cương ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ hồi tháng 10 năm 2019. Trước kia, cô thường đến Urumqi, thủ phủ của vùng tự trị Tân Cương để mua bán quần áo. Cô bị bắt năm 2017 tại khách sạn với cáo buộc “tiếp tay cho khủng bố.”
Cô Jelilova đã bị giam trong một căn phòng rộng 6m2 trong 465 ngày với nhiều phụ nữ khác, hàng ngày bị bắt uống những loại thuốc lạ. Một trong những việc đầu tiên mà trại giam làm khi có những phụ nữ mới đến là cắt tóc của họ.
Theo lời cô Jelilova được ông Gutmann tường thuật lại, khi đến trại, những người phụ nữ bị buộc phải xếp hàng trước một lỗ hổng trên tường. Khi đến lượt, họ cúi đầu qua cái lỗ trong khi một bàn tay ở phía bên kia bắt đầu cạo đầu họ với một cái kéo xén tóc.
Tóc dài được cho là một vấn đề danh dự đối với phụ nữ trong văn hoá chính gốc của người Duy Ngô Nhĩ, theo Epoch Times, vì thế, việc bị cạo đầu khiến nhiều phụ nữ cảm thấy họ bị đối xử “như súc vật.”
Cô Mihrigul Tursun, 30 tuổi, một người sống sót khỏi trại tù khác, đã làm chứng trước Quốc hội Mỹ tháng 11 năm 2018. Cô đã ba lần bị bắt giam, một lần ở trong tù và hai lần trong trại tập trung, tổng cộng là 11 tháng trong khoảng từ năm 2015 đến 2017.
Cô Tursun nói với The Epoch Times qua điện thoại rằng 3 ngày sau khi cô tới nhà tù đầu tiên, 50 tù nhân ở cùng phòng giam của cô đều bị cắt tóc, hầu hết họ đều có tóc tết dài.
“Mọi người đều hụt hẫng và bàng hoàng không nói nên lời. Họ cảm thấy bất lực và vô vọng. Ngay cả khi điều đó không làm tổn thương họ về thể xác, nó làm họ tổn thương về tinh thần, tình cảm và tâm linh,” cô Tursun nói.
Elfidar Hanim, Thư ký của Hội người Duy Ngô Nhĩ ở Mỹ nói với The Epoch Times qua điện thoại rằng tóc dài của phụ nữ người Duy Ngô Nhĩ mang lại lợi nhuận cho nhà cầm quyền Trung Quốc khi họ sử dụng tóc của tù nhân trong các trại lao động và trại tập trung để mua bán kiếm tiền.
Lô hàng nặng 13 tấn được sản xuất bởi công ty TNHH tóc Meixin mà hải quan Mỹ đã tịch thu hôm 1/7 được định giá 800.000 USD. Bà Hanim nói việc kinh doanh này đã diễn ra nhiều năm.
“Trung Quốc đã kinh doanh sản phẩm này một thời gian dài nhưng chưa bao giờ bị bắt. Việc bắt giữ là do nhiều người đã có nhận thức về vấn đề này, và cũng do Đài châu Á tự do (RFA) gần đây đã báo cáo về vụ việc,” bà nói.
Nhà báo Gulchekhra Hoja đã đăng tải bài báo “Ngành công nghiệp sản phẩm tóc cấu kết với trại lao động cưỡng bức người Duy Ngô Nhĩ đang bùng nổ ở Huyện Lop thuộc Tân Cương” trên RFA hôm 28/5. RFA khẳng định với The Epoch Times qua thư điện tử rằng báo cáo nói trên của họ đã đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp CBP bắt giữ vụ vận chuyển tóc người hôm 1/7.
Phần nổi của tảng băng
Ông Gutmann và bà Hanim cho biết các sản phẩm tóc chỉ là một phần trong hàng loạt các vụ vi phạm quyền con người nghiêm trọng xảy ra ở Tân Cương.
“Đây đơn giản chỉ là phần nổi của tảng băng. Nếu tìm hiểu sâu hơn, bạn sẽ tìm thấy chứng cứ của lao động cưỡng bức, nô lệ tình dụng và cưỡng ép triệt sản,” ông Gutmann viết.
Ông Gutmann còn tiết lộ một sự thật kinh hoàng rằng ông ước tính có tối thiểu khoảng 10.000 phụ nữ mỗi năm đã bị giết cho hoạt động thu hoạch tạng sống ở khu vực này. Ông Gutmann trước đây là tác giả của cuốn sách “Đại thảm sát – Giết người Hàng loạt, Thu hoạch Nội tạng và Giải pháp mật của Trung Quốc với Vấn đề Bất đồng Chính kiến” xuất bản năm 2014 và từng được đề cử giải Nobel Hoà Bình cùng năm cho những phát hiện chấn động của mình.
“Khi những phụ nữ phương Tây sử dụng các sản phẩm làm đẹp Trung Quốc có chứa collagen, họ vô tình đang chà xát những vết tích còn lại của nhóm người [bị thảm sát] này lên khuôn mặt họ,” ông Gutmann viết.
Bà Hanim cũng khẳng định người Duy Ngô Nhĩ trong những trại giam ở Tân Cương đã bị thu hoạch nội tạng cưỡng bức phi pháp, triệt sản bắt buộc, và được sử dụng như “những con lợn chính cống” cho các thử nghiệm y khoa.
“Không chỉ có thế, hiện nay họ đang tận dụng tất cả những gì có thể từ người Duy Ngô Nhĩ để kiếm tiền,” bà Hanim nói, so sánh câu chuyện này với câu chuyện ở các trại tập trung của Đức Quốc xã.
Cựu tù nhân Tursun và Jelilova cũng kể về việc những người tù bị bắt phải thử máu và thử thai, trong khi phụ nữ đang mang thai bị buộc phá thai. Phụ nữ bị bắt uống những loại thuốc lạ hàng ngày, khiến nhiều người trẻ tuổi ngừng kinh nguyệt.
Trong một báo cáo xuất bản hôm 28/7, Dự án nhân quyền Duy Ngô Nhĩ (UHRP) nói rằng chính quyền Trung Quốc đang “nỗ lực không ngừng nghỉ” để che đậy những tội ác của họ chống lại người thiểu số Hồi giáo ở Tân Cương. Chính quyền ĐCSTQ đã cố gắng biện minh cho sự tồn tại của các trại tập trung như “những trung tâm dạy nghề” để giáo dục “những kẻ Hồi giáo cực đoan.”
Ông Gutmann và bà Hanim nói rằng việc Hải quan tịch thu tóc người từ Tân Cương là một cơ hội để Mỹ tiến hành điều tra sâu hơn về vấn đề này vì hiện họ đã có bằng chứng cụ thể trong tay.
Ông Gutmann hy vọng Hải quan Mỹ sẽ tiến hành xét nghiệm DNA để xác định tóc ấy là của người gốc Duy Ngô Nhĩ hay gốc Kazakh, chứ không phải của người Trung Quốc gốc Hán.
Kể cả trong trường hợp khó xét nghiệm được, bà Hanim nói rằng CPB không nên trả lại lô hàng này về Trung Quốc, bởi nước này sẽ bán lại cho các nước nghèo hơn, hoặc tìm cách thay đổi tên gọi, nhãn mác và chuyển tới các khu vực khác trên thế giới.
Bà cho rằng nước Mỹ nên kêu gọi các nước phương Tây khác không mua các sản phẩm từ lao động cưỡng bức hoặc từ các trại tập trung ở Tân Cương.
Theo The Epoch Times
Xuân Lan dịch và biên tập.