- Hà Giai Huệ
Cảnh sát Hồng Kông đã lấy lý do nghi ngờ vi phạm Luật An ninh Quốc gia Hồng Kông để bắt giữ ông Lê Trí Anh (Jimmy Lai) và một số lãnh đạo cấp cao của Next Digital. Khoảng 200 cảnh sát đã đến khám xét Tòa nhà truyền thông Next Digital, đã được mô tả là “ngày đen tối nhất” trong ngành truyền thông Hồng Kông, nhưng sự việc đã một lần nữa quy tụ ý chí phản kháng của người dân Hồng Kông. Ngoài việc xếp hàng qua đêm để mua Nhật báo Apple (Apple Daily) ủng hộ tự do báo chí, giá cổ phiếu của Next Digital đã tăng vọt trong hai ngày liên tiếp, chuyển từ “penny stock” thành “cent stock”. Nhà văn Đào Kiện (Chip Tsao) nổi tiếng tại Hồng Kông mô tả đây là “cuộc trưng cầu dân ý chứng khoán” do Chính quyền An ninh Khu Hành chính mở ra.
Ngày 10/8, Ban An ninh Quốc gia của Cảnh sát Hồng Kông đã bắt giữ ông Lê Trí Anh và hai con trai của ông, một số lãnh đạo cấp cao của Nhật báo Apple, cùng 10 người khác bao gồm nhà đấu tranh dân chủ Chu Đình (Agnes Chow), đồng thời dàn dựng màn trình diễn “thanh tra” tờ báo kéo dài 9 tiếng, gây chấn động cả Hồng Kông. Tuy nhiên Nhật báo Apple nhấn mạnh không sợ bị đàn áp, sẽ xuất bản như thường lệ vào thứ Ba (11/8), trong khi cộng đồng mạng đã khởi xướng chiến dịch mua báo và tuyên bố rằng dù Apple in báo trắng cũng sẽ mua hết để thể hiện sự ủng hộ.
Người dân nhiều nơi xếp hàng mua báo từ sáng sớm
Hôm thứ Ba (11/8) trang nhất của tờ Nhật báo Apple đăng tin ông Lê Trí Anh bị bắt, kèm theo hàng chữ lớn “Chắc chắn Apple phải tiếp tục!”. Thông tin cho biết lượng báo in của tờ báo tăng vọt từ 70.000 lên 550.000 tờ. Đài Á Châu Tự Do (RFA) đưa tin, tại một sạp báo ở Mong Kok từ lúc 2 giờ sáng đã có hàng chục người dân xếp hàng chờ mua và trong khoảng nửa giờ đã mua hết các tờ báo, một sạp báo khác trong cùng quận đã mua 300 bản và trong nửa giờ bán được hơn 200 bản, trong đó nhiều người mua một lúc hàng chục bản cho biết sẽ phân phát cho những khu phố không mua được báo, lý do là “ủng hộ Apple, ủng hộ tư do báo chí Hồng Kông”. Nhiều người lên án nhà cầm quyền đàn áp chính trị, chỉ ra Hồng Kông mà họ biết không phải như thế, tự nhiên bất ngờ bị đàn áp chính trị, khủng bố trắng, ngày càng trắng trợn hơn, quá đáng hơn.
Ở khu Tung Chung, một phụ nữ đã đợi cả 2 tiếng đồng hồ để mua một bản Nhật báo Apple. Cô trả lời phỏng vấn của Vision Times rằng không biết trong tương lai sẽ còn được đọc Nhật báo Apple hay không, dù hàng ngày Nhật báo Apple ra báo trắng thì cô cũng mua để thể hiện sự ủng hộ. Cô tố cáo hắc cảnh đã cử hơn 200 cảnh sát đi bắt ông Lê Trí Anh và những người khác: “Bạn nhận tiền lương từ tiền của người dân thì phải phục vụ người dân chứ? Bạn lại đi bắt bớ một cách mù quáng… sớm muộn cũng bị quả báo, mình làm trời thấy!”
Trong một cửa hàng tiện lợi ở Tuen Mun, chỉ thoáng chốc vào buổi sáng đã bán hết báo. Một thanh niên đã mua hai tờ Nhật báo Apple, nói rằng “Lịch sử sẽ ghi lại việc cảnh sát Hồng Kông bắt giữ ông Lê Trí Anh và khám xét tòa soạn”. Một quý ông khác mua Nhật báo Apple trả lời phóng viên Vision Times rằng, tôi đã quan tâm đến vấn đề thời sự hơn một năm nay, về những vấn đề quan trọng tôi đặc biệt cảnh giác với hành vi xuyên tạc của một số tờ báo. Ông cũng lên án hành vi của nhà cầm quyền cho 200 cảnh sát đến trấn áp tòa soạn Nhật báo Apple.
Vụ việc đã gây hiệu ứng mà nhà cầm quyền không mong đợi, giúp Nhật báo Apple nhanh chóng cháy hàng tại các cửa hàng tiện lợi ở nhiều quận khác nhau, nhiều người dân có tiền mà không mua được. RFA đưa tin, có nhà hàng đặt Nhật báo Apple ngoài cửa hàng để phát miễn phí, nhân viên nhà hàng cho biết: “Hồng Kông không thể chỉ đọc một loại báo, đây là quyền tự do báo chí của chúng tôi, ngay cả quyền tự do đơn giản như vậy mà không có thì hãy nghĩ xem xã hội này trông như thế nào?”
Đẩy mạnh mua cổ phiếu Next Digital để hỗ trợ
Ngoài việc mua Nhật báo Apple, một số nhà đầu tư còn kêu gọi người dân Hồng Kông mua cổ phiếu của Next Digital để thể hiện ủng hộ. Nhật báo Apple đưa tin vào thứ Hai (10/8), giá cổ phiếu của Next Digital đã tăng hơn 1,8 lần. Vào đêm hôm đó có thông tin ông Lê Trí Anh và hai người con trai đã bị cảnh sát Hồng Kông bắt giữ, đồng thời vào cùng ngày cảnh sát đã thực hiện lệnh khám xét văn phòng của công ty, nhưng sự cố không gây bất cứ ảnh hưởng nghiêm trọng nào đối với hoạt động bình thường hàng ngày của tập đoàn.
Tính đến thứ Ba (11/8), giá cổ phiếu của Next Digital vẫn đang tăng, từng có lúc tăng gấp gần 6,6 lần, vào buổi chiều hôm đó đã đạt mức cao nhất là 1,96 đô la Hồng Kông (HKD), chỉ trong hai ngày giao dịch mà giá cổ phiếu tăng hơn 20 lần, mức giá trị thị trường đã từng có lúc vượt qua Đài truyền hình TVB. Cuối phiên ngày 11/8 giá cổ phiếu trên thị trường của Next Digital ở mức 1,1 HKD, tạo doanh thu 4,265 tỷ HKD, đứng thứ ba trên thị trường chứng khoán Hồng Kông, chỉ đứng sau Tencent và Meituan. Số lượng giao dịch cả ngày là 142.900 cổ phiếu, trong đó nhà đầu tư mua bán lẻ chiếm 75%. Chỉ trong hai ngày, cổ phiếu của Next Digital đã chuyển từ “penny stock” thành “cent stock”.
Nhật báo Apple đưa tin giá cổ phiếu Next Digital tăng vọt, nhiều nhà đầu tư săn lùng mua cổ phiếu để ủng hộ Nhật báo Apple, có người cho biết đã bỏ ra 10.000 HKD để mua tư cách thành viên VIP của Nhật báo Apple…
Chính quyền mở “trưng cầu dân ý chứng khoán” ở Hồng Kông
Trên Facebook cá nhân, nhà văn và nhà bình luận thời sự Đào Kiệt đã chia sẻ về hiện tượng giá cổ phiếu của Next Digital tăng vọt. Ông viết một cách mỉa mai: “Chính quyền An ninh Quốc gia của Đặc khu Hành chính đã mở ‘đợt trưng cầu dân ý thị trường chứng khoán’ Hồng Kông, khiến một số lượng lớn các nhà đầu tư nhỏ lẻ (thường là những người lớn tuổi không quan tâm chính trị, đầu cơ vào cổ phiếu chỉ vì giá cả) ủng hộ ‘phần tử thông đồng với các thế lực nước ngoài’. Các quỹ nước ngoài, tức là các thế lực tài chính nước ngoài đứng đầu can thiệp vào thị trường chứng khoán Hồng Kông… Chính phủ An ninh Quốc gia Hồng Kông do bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga đứng đầu có nên đưa ra tuyên bố: Sở Giao dịch Chứng khoán, Ủy ban Điều tiết Chứng khoán, và các công ty môi giới chứng khoán lớn đều vi phạm Luật An ninh Quốc gia, đã trực tiếp hoặc gián tiếp ủng hộ kẻ thông đồng với các thế lực nước ngoài?”
Hôm thứ Hai (10/8) tác gia chuyên mục tài chính Muddy Water cũng đã mua vào cổ phiếu của Next Digital để thể hiện sự ủng hộ. Anh nói rằng quan sát thấy các quỹ đổ vào từ mọi hướng, có cả công ty chứng khoán ở Đài Loan, “Bản thân ông Lê Trí Anh và toàn bộ hội đồng quản trị đều bị bắt, đây là sự cố chưa từng có. Một sự kiện chưa từng có đương nhiên sẽ gây phản hồi chưa từng có, hiện tượng phản hồi này chính là làn sóng mọi người đổ xô mua cổ phiếu của Next Digital.”
Bloomberg: Chứng khoán trở thành vũ khí phản kháng mới
Hiện tượng các nhà đầu tư ủng hộ Nhật báo Apple cũng thu hút sự chú ý của giới truyền thông nước ngoài. Hãng tin Bloomberg (Mỹ) có bài chỉ ra rằng những người ủng hộ nền dân chủ ở Hồng Kông đang sử dụng một loại vũ khí phản đối mới: tài khoản giao dịch trên thị trường chứng khoán của họ. Người Hồng Kông đã mua cổ phiếu của Next Digital để bày tỏ ủng hộ ông Lê Trí Anh, khiến trong hai ngày cổ phiếu công ty này tăng hơn 2.000%, đạt mức cao nhất trong 6 năm qua.
Bài báo dẫn lời ông Bành Vĩ Tân (Castor Pang Wai Sun), người đứng đầu bộ phận nghiên cứu của Core Pacific-Yamaichi Int’l ở Hồng Kông, cho biết: “Có một lượng lớn các nhà đầu tư nhỏ lẻ mua vào cổ phiếu của Next Digital…”
Bloomberg cho biết, bất chấp những hạn chế vì quy định về cách ly xã hội do dịch bệnh cũng như Luật An ninh Quốc gia áp đặt, các động thái được khởi xướng từ các diễn đàn trực tuyến đã khiến giá cổ phiếu của Next Digital tăng vọt, chứng tỏ rằng các quan chức Bắc Kinh không dễ dàng có thể trấn áp được người Hồng Kông phản kháng lại sự kiểm soát của chính quyền Đại Lục.
Hà Giai Huệ