- Cathy He
Nhiều người dùng đã hoan nghênh lệnh cấm sắp ban hành của Tổng thống Donald Trump đối với WeChat, một ứng dụng mạng xã hội phổ biến của Trung Quốc. Những người này nói rằng những rủi ro do ứng dụng này gây ra lớn hơn nhiều so với tiện ích mà nó cung cấp.
Tuần trước ông Trump đã cấm các giao dịch liên quan đến WeChat vì lý do an ninh quốc gia. Lệnh cấm này sẽ có hiệu lực trong tháng 9. Ứng dụng nhắn tin này thuộc sở hữu của Tencent Holdings, một công ty Internet khổng lồ của Trung Quốc. WeChat là một kênh chính để liên lạc với người dân ở Trung Quốc khi các ứng dụng phổ biến do phương Tây phát triển như Whatsapp, Facebook Messenger và Telegram đã bị chế độ cộng sản Trung Quốc ngăn chặn.
Theo công ty phân tích Apptopia, WeChat có khoảng 19 triệu người sử dụng hàng ngày tại Hoa Kỳ bao gồm các sinh viên Trung Quốc, người nước ngoài và người Mỹ gốc Hoa.
Mặc dù có một số người dùng chỉ trích lệnh cấm này và phàn nàn rằng họ sẽ không thể liên lạc với gia đình và bạn bè của mình tại Trung Quốc, nhưng nhiều người khác đã hoan nghênh động thái này, nói rằng ứng dụng đã và đang xuất khẩu các hệ thống giám sát và kiểm duyệt của ĐCSTQ vào Hoa Kỳ.
Trong số những người ủng hộ lệnh cấm là anh Zhou Jianming, một sinh viên Trung Quốc đang học ngành khoa học máy tính tại New Jersey. Anh nói với The Epoch Times rằng WeChat là “một mối nguy hiểm tiềm ẩn to lớn” đối với người dùng trong nước, và miêu tả lệnh cấm của ông Trump “hoàn toàn là một hành động để bảo vệ người Mỹ.”
Anh nói rằng dữ liệu người dùng không được bảo mật trên ứng dụng này bởi vì Tencent là một công ty Trung Quốc và cuối cùng phải chịu sự khống chế của ĐCSTQ.
“Người dùng WeChat đều bị ĐCSTQ giám sát vào mọi lúc,” anh Zhou cho biết.
Anh Zou là một trong số những người dùng ở hải ngoại đang bị kiểm duyệt trên ứng dụng này vì đã đăng những nội dung mà ĐCSTQ cho là nhạy cảm về chính trị. Anh cho biết năm ngoái tài khoản WeChat của anh đã bị khoá hoặc bị chặn vài lần sau khi anh đăng các thông điệp ủng hộ các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ tại Hồng Kông.
Theo The Epoch Times, WeChat không chỉ tích cực kiểm duyệt người dùng của mình tại Trung Quốc Đại lục, mà người dùng quốc tế cũng cảm thấy họ đang bị kiểm soát chặt chẽ. Đối với người dùng đăng ký tại Mỹ, WeChat chặn các nội dung của cơ quan truyền thông tiếng Trung đăng tin chỉ trích ĐCSTQ, bao gồm The Epoch Times phiên bản tiếng Trung, NTD, Đài tiếng nói Hoa Kỳ, Đài Tự do châu Á, theo các khảo sát do The Epoch Times thực hiện trong năm 2019.
Một nghiên cứu năm 2016 của cơ quan giám sát kỹ thuật số Citizen Lab phát hiện rằng các tài khoản liên kết với các số điện thoại của Trung Quốc Đại lục tiếp tục phải đối mặt với sự kiểm duyệt ngay cả khi người dùng sống ở những nơi khác trên thế giới. Đầu năm nay, Citizen Lab cũng phát hiện rằng WeChat giám sát người dùng ở hải ngoại để giúp cải tiến các thuật toán kiểm duyệt của ứng dụng này dùng cho người dùng Trung Quốc Đại lục.
Ông Daniel Lou, một doanh nhân và là một công dân nhập tịch Hoa Kỳ sống ở New York, phát hiện rằng tài khoản WeChat của mình đã bị chặn vào đầu năm nay sau khi ông chia sẻ một bài báo trong một cuộc nói chuyện riêng tư về việc hai nhà khoa học Trung Quốc bị áp giải khỏi một phòng thí nghiệm virus học quốc gia Canada vào tháng 7/2019.
Bài báo có liên quan đến một thuyết âm mưu về nguồn gốc của nạn dịch virus Vũ Hán.
Ông Lou cho biết ông đã mất nhiều năm để phát triển mạng lưới của mình trên ứng dụng này bằng cách gia nhập vào nhiều nhóm WeChat, nhưng cuối cùng nó đã loại bỏ ông ngay lập tức. Tuy vậy, ông cho biết ông cảm thấy “rất hạnh phúc” sau khi bị chặn.
“Tôi đã không còn bị họ kiểm soát. Tôi đã được tự do,” ông nói.
Kể từ đó ông Lou rất hiếm khi sử dụng ứng dụng này. Ông cho biết nhiều người dùng ứng dụng phải tự kiểm duyệt vì lo sợ sẽ bị chặn tương tự khi đăng nội dung mà ĐCSTQ coi là nhạy cảm.
Thông qua WeChat, ĐCSTQ đang “vi phạm quyền riêng tư của công dân Hoa Kỳ và kiểm soát người Mỹ,” ông cho biết.
Ông John C. Demers, trợ lý Tổng chưởng lý Hoa Kỳ về an ninh quốc gia, cho biết WeChat được ĐCSTQ sử dụng để kiểm soát người Trung Quốc đang học và làm việc ở Mỹ.
“Đó là một phương tiện để ĐCSTQ liên lạc với các cá nhân Trung Quốc tại Hoa Kỳ,” ông Demers nói trong một cuộc thảo luận do Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế đặt tại Washington tổ chức vào ngày 12/8.
Ông cho biết thêm ứng dụng này được sử dụng để tuyên truyền và truyền bá thông tin sai lệch về Hoa Kỳ đến các sinh viên Trung Quốc ở hải ngoại, để họ không “bị ô nhiễm bởi những ý tưởng như dân chủ tự do hoặc tự do tôn giáo.”
Ông Chen Chuangchuang, một nhà hoạt động vì quyền của người Trung Quốc sống ở Hoa Kỳ, cho biết người Hoa hải ngoại đã bị ĐCSTQ ảnh hưởng nặng nề thông qua ứng dụng này.
“Họ đang sống trong một xã hội tự do, nhưng họ lại dựa vào các nguồn tin trên WeChat do ĐCSTQ kiểm soát để lấy thông tin,” ông cho biết.
Ông Chen đã chỉ ra những trường hợp mà ứng dụng này được sử dụng để tác động đến các cuộc bầu cử tại các nước dân chủ như Úc, Canada và New Zealand. Một nghiên cứu năm 2019 của các nhà nghiên cứu Úc phát hiện rằng các tài khoản liên kết với ĐCSTQ trên ứng dụng này đã tuyên truyền bôi nhọ Đảng Tự do của Thủ tướng đương nhiệm Scott Morrison.
Nhà hoạt động này cho biết anh có nhiều người bạn trong phong trào dân chủ ở hải ngoại đã bị WeChat ngăn chặn vì truyền bá thông tin chỉ trích ĐCSTQ.
Ông Chen hoan nghênh động thái này của Tổng thống Trump, nói rằng điều này sẽ thúc đẩy nhiều người hơn ở Trung Quốc tìm cách vượt qua tường lửa internet của nước này với mục đích giao tiếp với người thân và bạn bè ở nước ngoài.
Gia Huy biên dịch, theo The Epoch Times