• Xuân Lan

Hôm thứ Hai (17/8), Washington đã tiếp tục áp lệnh hạn chế thêm nữa đối với gã khổng lồ công nghệ Huawei của Trung Quốc khi cấm hãng này mua chip tiêu chuẩn và các linh kiện điện tử từ các nhà cung cấp không phải của Mỹ nhưng được phát triển hoặc sản xuất từ phần mềm hoặc công nghệ của Mỹ. Quy định này có hiệu lực ngay lập tức.

Nhà phát triển chip di động MediaTek, nhà cung cấp cảm biến hình ảnh Sony, nhà cung cấp cảm biến STMicroelectronics, cũng như các nhà sản xuất chip nhớ chủ chốt như Samsung Electronics, SK Hynix, Kioxia, Nanya Tech và nhiều nhà phát triển chip châu Á, châu Âu và kể cả các công ty nội địa Trung Quốc đều có thể phải tuân thủ quy định mới này nếu chip của họ liên quan đến phần mềm và công nghệ của Mỹ, các chuyên gia pháp lý và các nhà quan sát thị trường cho biết.

Lệnh cấm mới nhất diễn ra vài tháng sau khi Washington vào giữa tháng 5 thay đổi các quy tắc kiểm soát xuất khẩu để buộc các nhà sản xuất chip nước ngoài như Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Đài Loan (TSMC) và Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Quốc tế của Trung Quốc hạn chế phát triển chip cho Huawei và các chi nhánh của hãng này nếu sử dụng thiết bị sản xuất chip của Mỹ.

Trước đây, Huawei bật lên trong cả lĩnh vực kinh doanh điện thoại thông minh và thiết bị viễn thông vì đơn vị chip nội bộ của họ, HiSilicon Technologies, phát triển những con chip độc đáo được tùy chỉnh cho các sản phẩm của Huawei để giúp họ khác biệt so với các đối thủ cạnh tranh. TSMC cũng đã và đang giúp công ty Trung Quốc sản xuất hầu hết các chip di động cao cấp nội bộ cho các dòng thiết bị cầm tay hàng đầu.

Tuy nhiên, Richard Yu, Giám đốc điều hành của tập đoàn điện tử tiêu dùng Huawei, xác nhận rằng công ty của ông không thể nhận bất kỳ chip tùy chỉnh nào từ TSMC, nhà sản xuất chip quan trọng nhất của họ, sau ngày 14/9.

“Do đợt trừng phạt thứ hai của [Hoa Kỳ], việc sản xuất chip sẽ bị ngừng sau ngày 15/9”, Yu nói trên một diễn đàn công khai trong tháng này. “Nó rất có thể sẽ là thế hệ cuối cùng của dòng Kirin. Nó sẽ tuyệt chủng. Huawei đã dành hơn 10 năm để phát triển chip … đó sẽ là một mất mát lớn đối với chúng tôi.”

Ngoài chip, các quy định mới này còn có thể áp dụng cho các sản phẩm không phải chất bán dẫn.

Theo tuyên bố của Bộ Thương mại Hoa Kỳ, các công ty liên quan đến chip hay các linh kiện khác sử dụng công nghệ Mỹ mà muốn giao dịch với Huawei sẽ cần phải xin giấy phép, miễn là Huawei hay các chi nhánh của họ có liên quan trong các giao dịch xuất khẩu, tái xuất khẩu hoặc chuyển giao công nghệ.

Ngay cả khi một công ty có giấy phép để cho phép họ tham gia vào hoạt động được đề cập trong quy tắc vào tháng 5 năm 2020, thì công ty đó sẽ vẫn cần phải có một giấy phép khác hoặc một giấy phép sửa đổi nếu họ muốn tham gia vào các hoạt động bị hạn chế trong quy định mới này.

Sau khi các quy tắc của Mỹ được đưa ra vào tháng 5, Huawei đã tìm kiếm các giải pháp thay thế cho các thiết kế chip nội bộ của mình và để mắt đến MediaTek – nhà phát triển chip di động lớn thứ hai thế giới và là nhà cung cấp chủ chốt của Samsung, Oppo và Xiaomi. Huawei cũng đã chú ý tới nhà phát triển chip di động địa phương Trung Quốc UNISOC Communications. Tất cả đều được xem là những nhà cung cấp tiềm năng chip xử lý lõi cho điện thoại thông minh trong tương lai. Huawei cũng không từ bỏ việc thử nghiệm chip di động của Qualcomm trên điện thoại thông minh trong tương lai với hy vọng rằng sau này Mỹ có thể cấp giấy phép.

Ngoài ra, Huawei vẫn có thể mua nguồn cung cấp từ các công ty không phải của Mỹ như cảm biến hình ảnh của Sony, chip trình điều khiển của Sharp và chip nhớ của Samsung và SK Hynix, vì đó không phải là chip tùy chỉnh cho các công ty công nghệ Trung Quốc.

Nhưng lệnh cấm mới nhất vào hôm thứ Hai được cho là sẽ phá vỡ chuỗi cung ứng của Huawei một lần nữa vì phạm vi của lệnh cấm hiện mở rộng đến bất kỳ chip nào liên quan đến phần mềm hoặc công nghệ của Mỹ, dù là chất bán dẫn tùy chỉnh hay tiêu chuẩn hóa. Hầu như tất cả các nhà phát triển chip quan trọng trên thế giới đều cần các công cụ thiết kế chip của Hoa Kỳ từ Cadence Design Systems và Synopsys để thiết kế chip, cũng như các công cụ sản xuất chip từ Applied Materials, Lam Research và nhiều công cụ khác để chế tạo các chất bán dẫn. Phạm vi của các hạn chế mới có thể mở rộng sang các bộ phận điện tử quan trọng khác như bảng hiển thị, vì hầu hết các màn hình trên thế giới vẫn cần đến các nhà cung cấp vật liệu của Hoa Kỳ như Corning, 3M cũng như Applied Materials.

Trong một tuyên bố, Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Wilbur Ross cho biết: “Huawei và các chi nhánh nước ngoài của họ đã mở rộng nỗ lực để có được các chất bán dẫn tiên tiến được phát triển hoặc sản xuất từ phần mềm và công nghệ của Hoa Kỳ nhằm thực hiện các mục tiêu chính sách của Đảng Cộng sản Trung Quốc.”

“Vì chúng tôi đã hạn chế quyền tiếp cận công nghệ của Hoa Kỳ, Huawei và các chi nhánh của họ đã làm việc thông qua các bên thứ ba để khai thác công nghệ của Hoa Kỳ theo cách làm suy yếu lợi ích an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ. Động thái mới nhất của Mỹ thể hiện cam kết liên tục của chúng tôi trong việc cản trở khả năng này của Huawei,” ông nói.  

Bộ Thương mại cũng đã bổ sung thêm 38 chi nhánh của Huawei tại 21 quốc gia, bao gồm Trung Quốc, Ai Cập, Ả Rập Xê Út, Đức, Pháp và Anh, vào Danh sách thực thể (Entity List), tuyên bố rằng Huawei được cho là sử dụng chúng để trốn tránh các hạn chế kiểm soát xuất khẩu. Trung tâm nghiên cứu và phát triển cấp cao của Huawei ở Vương quốc Anh cũng là một trong những đơn vị mới được thêm vào danh sách.

Theo các nhà quan sát, hiện Huawei đã xây dựng lượng hàng tồn kho tương đối để dùng trong ngắn hạn, vì vậy lệnh cấm mới nhất sẽ không ảnh hưởng ngay lập tức đến công ty Trung Quốc. Nhưng hãng này cũng đang theo dõi chặt chẽ để chờ xem liệu chính phủ Mỹ có sửa đổi lệnh cấm này đối với Huawei sau cuộc bầu cử vào tháng 11 hay không.

Lệnh cấm mới nhất đối với Huawei được đưa ra trong bối cảnh quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh trở nên tồi tệ hơn bao giờ hết, với việc Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi đầu tháng 8 đã đưa ra hai lệnh hành pháp cấm các ứng dụng phổ biến của Trung Quốc là WeChat và TikTok từ ngày 20/9 do cáo buộc rủi ro an ninh quốc gia. TT Trump cũng cho biết ông đang xem xét thêm các lệnh chống lại nhiều công ty Trung Quốc hơn, bao gồm cả tập đoàn thương mại điện tử khổng lồ Alibaba Group Holding.

Xuân Lan, theo Nikkei

Huawei hết được cập nhật Android, tin xấu cho người dùng

Người dùng smartphone Huawei cũ nay không còn được cập nhật Android nữa bởi giấy phép mà Google cấp cho hãng này đã hết hạn. Điều đó đồng nghĩa với việc Huawei không thể làm việc với các công ty Mỹ nhằm hỗ trợ cho những thiết bị Android cũ của họ dưới bất kỳ hình thức nào. Nói cách khác, các sản phẩm của Huawei trong tương lai nhiều khả năng phải sử dụng hệ điều hành do chính hãng này phát hành.

Ngày 16/5/2019, Huawei đã bị chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump liệt vào danh sách đen do các lo ngại liên quan đến an ninh quốc gia. Vậy nên, các công ty Mỹ như Google sẽ không được phép làm ăn với hãng công nghệ Trung Quốc. Chỉ 4 ngày sau đó, Google đã chấm dứt hoạt động kinh doanh với Huawei và yêu cầu hãng này bàn giao tất cả các sản phẩm phần cứng, phần mềm có liên quan tới Google. Tức là, những dòng smartphone của Huawei phát hành kể từ ngày 20/5/2019 sẽ không thể tiếp cận với những bản cập nhật mới nhất của Android, cũng như bị ngắt quyền truy cập vào các dịch vụ chính như cửa hàng ứng dụng Google Play, Gmail và Youtube.

Sau đó, chính phủ Mỹ đã cấp cho Huawei một giấy phép tạm thời (TGL) nhằm hỗ trợ cho các nhà mạng ở khu vực nông thôn nước này, những nơi vẫn sử dụng thiết bị mạng của Huawei và chưa thể chuyển đổi sang công ty cung cấp khác. Điều đó có nghĩa là các điện thoại Huawei ra mắt trước ngày 16/5/2019 vẫn được cài đặt dịch vụ của Google cũng như nhận được các bản cập nhật về Android và ứng dụng Google.

Tuy nhiên, theo tờ Washington Post, giấy phép tạm thời nói trên giữa Huawei và Google đã chính thức hết hạn vào ngày 13/8/2020. Đây là một tin chẳng lành cho người dùng bởi tất cả smartphone Huawei trước hay sau lệnh cấm giờ đây đều sẽ không nhận được sự hỗ trợ từ phía Google. Trong trường hợp giấy phép tạm thời không được gia hạn, Huawei dường như chỉ còn cách sử dụng hệ điều hành HarmonyOS do họ tự phát triển.

Phan Anh (tổng hợp)