Gần đây, người sáng lập Alibaba, Jack Ma đã liên tục hứng chịu các trừng phạt của chính quyền Trung Quốc, gần nhất là vụ kiện chống độc quyền nhắm vào tập đoàn của ông. Điều này làm dấy lên nhiều đồn đoán về cuộc tranh giành quyền lực của trong nội bộ Đảng. Một video về bài phát biểu của Jack Ma đã lan truyền trên mạng gần đây, trong đó nhà sáng lập Alibaba đã công khai đe dọa sự độc quyền của các doanh nghiệp nhà nước thông qua nền tảng thanh toán Alipay của mình. Một số cư dân mạng cho rằng, đây có thể là lý do tại sao chính quyền đại lục muốn hạ bệ Jack Ma.
Trong video, Jack Ma tuyên bố rằng với sự xuất hiện của Alipay, tất cả các ngân hàng ở Trung Quốc đều không thể ngủ được. Bởi với việc giảm chi phí và cải thiện dịch vụ ngân hàng, ít nhất Alipay đã có một số công lao. Bước vào kỷ nguyên Internet, tôi chỉ muốn China Mobile và China Unicom (hai tập đoàn viễn thông lớn của Trung Quốc) ngủ yên. Jack Ma cho biết ông không quan tâm đến việc mình kiếm được bao nhiêu tiền, nhưng ông không ngại làm phật lòng những người ngồi ở vị trí đó và không làm gì cả. Chúng tôi không quan tâm đến việc giành giật việc làm từ các doanh nghiệp tư nhân, nhưng chúng tôi không ngại thử thách các doanh nghiệp nhà nước.
Tuyên bố này của Jack Ma đã thúc đẩy nhiều bình luận của cư dân mạng.
Một cư dân mạng nói: “Những lời nói này của Jack Ma nên được vang vọng trong khắp hệ thống, bình thường một doanh nghiệp tư nhân nếu có can đảm cũng không dám nói ra những lời như vậy”.
“Dưới hệ thống này, người ta hoặc trở thành công cụ, tay sai, hoặc là bị giết. Nguyên nhân rất đơn giản, là bởi vì bạn dám cản đường, nhưng đứng trước mặt quyền lực bạn không là gì cả!”
“Bất quá Jack Ma cũng làm lợi cho dân một chút, không giống như chính quyền là cao thủ bóc lột dân”.
“Vì Jack Ma, ngân hàng đã mất rất nhiều khoản doanh thu lớn! Đây là điểm then chốt!”
“Ngay cả khi ông ấy không có kế hoạch làm vậy, ĐCSTQ vẫn sẽ tấn công ông ta! Đặc điểm cơ bản của xã hội tư bản quan liêu là: độc chiếm huyết mạch nền kinh tế, tích lũy tài sản khổng lồ, theo đuổi tối đa hóa lợi nhuận và bóc lột tàn nhẫn. Khi đó công nhân và nông dân sẽ bị vắt kiệt, giai cấp tư sản trên toàn quốc, các doanh nghiệp tư nhân và các doanh nghiệp cá thể sẽ trở thành mục tiêu tiếp theo bị cướp bóc”.
Tập đoàn tín dụng Ant Group của Alibaba ban đầu được lên kế hoạch niêm yết đồng thời tại Thượng Hải và Hồng Kông vào ngày 5/11, nhưng hai ngày trước khi niêm yết, đã bất ngờ có một thông báo đình chỉ việc này. Người ta đồn đoán rằng bài phát biểu của Jack Ma tại Hội nghị thượng đỉnh tài chính Thượng Hải ngày 24/10 đã khiến chính quyền tức giận, và vì vậy chuyện này mới xảy ra.
Kể từ sau hội nghị thượng đỉnh Thượng Hải, Jack Ma đã bị chính quyền trừng phạt. Vào ngày 2/11, Jack Ma bất ngờ nhận được yêu cầu phỏng vấn bởi bốn cơ quan quản lý lớn của Ngân hàng Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Ủy ban Điều tiết Ngân hàng Trung Quốc, Ủy ban Điều tiết Chứng khoán Trung Quốc và Cục Quản lý Ngoại hối Nhà nước. Ngày hôm sau, kế hoạch niêm yết Ant Group của Jack Ma bị đình chỉ.
Không chỉ có vậy, ngày 10/12, dự án quy hoạch “Đại học đào tạo doanh nhân Lake Side” chi nhánh Côn Minh nơi Jack Ma làm hiệu trưởng đã bị nhà chức trách ngăn chặn.
Đến ngày 14/12, Cục Quản lý Giám sát Thị trường Nhà nước đã ra lệnh phạt 500.000 NDT đối với Công ty TNHH Đầu tư Alibaba dưới quyền quản lý của Jack Ma.
Ngày 18/12, tất cả các sản phẩm ký gửi trên nền tảng Internet của Ant group đã bị loại bỏ khỏi các kệ hàng mà không có cảnh báo trước.
Về vấn đề này, một nhân viên truyền thông cấp cao chỉ ra rằng các sản phẩm tài chính Internet của Ant Group đã cướp đi một phần lớn thị phần của hệ thống ngân hàng quốc doanh Trung Quốc. Việc này từ lâu đã khiến ngân hàng trung ương và các ban ngành khác bất mãn. Lần này Jack Ma đã trúng một phát đạn, giới chức trách đã nhanh chóng chớp lấy thời cơ để giành lại quyền bá chủ thị trường tài chính.
Cũng có quan điểm cho rằng Jack Ma đang tham gia vào cuộc tranh giành quyền lực ở cấp cao. Jack Ma và cháu trai của Giang Trạch Dân , Giang Chí Thành, có mối liên hệ lợi ích đáng kinh ngạc. Tập đoàn Alibaba có nền tảng chính trị vững chắc trong phe Giang. Quỹ đầu tư Boyu Investment do Giang Chí Thành thành lập, CITIC Capital của Lưu Lạc Phi (con Lưu Vân Sơn) và nhiều công ty tư nhân đều có vốn đầu tư trong gã khổng lồ công nghệ này.
Hôm 12/11, tờ Wall Street Journal cho biết rằng việc đình chỉ niêm yết Ant Group đã được Tập Cận Bình đích thân phê duyệt. Tập Cận Bình ngày càng trở nên không khoan nhượng với các doanh nghiệp tư nhân lớn có vốn và ảnh hưởng ngày càng rộng, vốn được coi là mối đe dọa đối với sự thống trị của Tập.
Nhà bình luận cấp cao Jiang Qingping đã dẫn lời một giám đốc tin tức tài chính của kênh truyền thông trung ương Trung Quốc chia sẻ với tờ Caixun.com của Đài Loan như sau:
“Bạn có tin rằng ở Trung Quốc, bắt đầu từ con số không, nếu không có sự giúp đỡ của ĐCSTQ, một giáo viên tiếng Anh [như Jack Ma] có thể trở thành người giàu nhất Trung Quốc hay không?”
Jiang Qingping cho biết Jack Ma là người gốc Giang Tô và Chiết Giang. Sự nghiệp của ông gắn liền với cựu lãnh đạo Trung Quốc Giang Trạch Dân. Ông ta làm giàu vào cuối nhiệm kỳ của Giang Trạch Dân và mạnh hơn vào thời kỳ Hồ Cẩm Đào, người bị phe Giang vượt mặt hoàn toàn và không nắm thực quyền đằng sau. Taobao và Alipay đều phất lên trong thời kỳ này. Sau khi được thành lập, hai nền tảng thương mại điện tử trực thuộc Alibaba này đã nhanh chóng độc chiếm thị trường.
Đài Á Châu Tự Do hôm 17/12 dẫn lời một người trong cuộc tiết lộ rằng chính quyền trung ương đã cử một nhóm điều tra chung tới Tập đoàn Alibaba. Mặc dù việc này đã bị Alibaba bác bỏ, ngoại giới hiện đang đồn đoán rằng Alibaba đã bị điều tra.
Tờ Vision Times tiết lộ độc quyền vào ngày 22/12 rằng đội điều tra của trung ương đang hoạt động tại Alibaba là một thông tin tuyệt mật. Vì Alibaba là một công ty niêm yết nên việc đội điều tra vào cuộc lúc này chắc chắn không phải là điều tốt cho nó. Các bộ phận liên quan đã được yêu cầu giữ bí mật về chủ đề này.