Duyên Phận của Đàn Bà trong truyền thống Việt Nam – Vinh Tô
Không biết duyên phận của người con trai ra sao, nhưng khi nghe lời bài hát Duyên Phận của nhạc sĩ Thái Thịnh, thì mới thấy đúng là làm thân con gái, mười hai bến nước, trong dục cũng chỉ tùy thuộc thân phận của mình:
Phận là con gái, chưa một lần yêu ai
Nhìn về tương lai mà thấy như sông rộng đường dài
Cảnh nhà neo đơn, bầy em chưa lớn trĩu đôi vai gánh nhọc nhằn
Thầy mẹ thương em nhờ tìm người se duyên
Lòng cầu mong em đậu bến cho yên một bóng thuyền
Lứa đôi tình duyên còn chưa lưu luyến
Sợ người ta đến em khóc sau bao lời khuyên.
Ý nghĩa thực sự của ngày 8/3 là ngày đấu tranh cho quyền bình đẳng của phụ nữ từ trong gia đình đến ngoài xã hội. Emma Watson phát động phong trào “Heforshe” và có bài phát biểu nổi tiếng tại Liên hiệp quốc năm 2014. Cô nói:
“Về nguyên tắc, phụ nữ và nam giới đều phải có quyền như nhau…Quyền cho phụ nữ là nhân quyền!”
“Không phải vì tôi sinh ra là con gái mà ba mẹ tôi kém yêu thương tôi. Không phải vì tôi là con gái mà trường tôi học giới hạn sự phát triển của tôi”.
Ngoài việc bình đẳng trong công việc nhà như không đổ dồn hết việc nhà lên vai phụ nữ, đến việc bình đẳng trong kinh tế, cũng không đổ dồn gánh nặng kinh tế trên vai một người phụ nữ, còn các quan niệm về con gái ở Việt Nam mà tôi nghĩ phải xoá bỏ dù một số ý nghĩa này của tôi có thể sẽ dấy lên tranh cãi, nhưng có sự tiến bộ nào của xã hội, của loài người mà không manh nha từ những suy nghĩ và bắt đầu bằng “đấu tranh”?
(1) Con gái là con người ta
Phản luận: Con gái mãi mãi là con của mình. Cũng như con trai cũng mãi mãi là con của mình. Việc phân biệt như thế này đã là mất bình đẳng. Con nào cũng mang nặng đẻ đau, chăm bẵm lúc ốm đau, nuôi nấng, dạy dỗ, đầu tư ăn học thành người, lớn rồi có chồng tự dưng không thành con của mình, nghe quá ư là vô lý, phải không?!
(2) Con gái không thể nói dõi tông đường
Phản luận: Về mặt sinh học, dòng máu huyết thống của con gái mang cả gen của bố lẫn mẹ, sao bảo con gái sau này có con, cháu không mang dòng máu đó được.
Lý do là phong tục con chỉ lấy họ bố mà tôi nghĩ con cái vẫn có thể mang cả họ bố lẫn họ mẹ. Xã hội phải cho phép các gia đình được chọn họ bố hay họ mẹ (trước hay sau) cho con của họ tuỳ theo thỏa thuận của gia đình và hoàn cảnh của mỗi gia đình. Không phải cứ gia đình mẹ đơn thân mới được mang họ mẹ, mà phải trao lựa chọn này cho tất cả các gia đình có bố lẫn mẹ.
(3) Con gái một khi có chồng, không phải có trách nhiệm chi với gia đình ba mẹ ruột vì trách nhiệm đó sẽ do con trai đầu hoặc con trai út và con dâu đảm đương
Phản luận: Như đã nói ở trên, con nào cũng là con của mình. Con nào bố mẹ cũng nuôi nấng đầu tư như nhau. Thử hỏi đứa con gái mình hết mực yêu thương sau này không ngó ngàng tới ba mẹ ruột, thử hỏi mình có buồn không? Hay lo lắng cho ba mẹ mà phải nhìn trước ngó sau, sợ gia đình chồng, hà cứ gì phải như vậy? Bên nào cũng là gia đình, cũng lo lắng và trách nhiệm như nhau, không có việc con gái chỉ lo cho ba mẹ chồng mà thiếu trách nhiệm với ba mẹ ruột của mình là không được.
Còn trách nhiệm gia đình đổ hết lên con trai và con dâu cũng không được. Tuỳ theo sức, tuỳ theo hoàn cảnh mà con trai và con gái sẽ đóng góp. Không có của thì có công, mà không có công thì ráng lao động để có của đóng góp. Tuỳ hoàn cảnh ở gần ở xa mà đóng góp, không thể quy trách nhiệm gia đình về cho một gia đình nào đó được, cho gia đình con gái hay gia đình con trai.
Tóm lại, con gái và con trai gì trong gia đình sẽ có quyền lợi và trách nhiệm như nhau. Tuỳ theo hoàn cảnh mà quyết định!
(4) Con gái lớn lên phải có chồng sinh con
Phản luận: Không phù hợp. Bình đẳng giới có nghĩa là tôn trọng mọi lựa chọn và quyết định của phụ nữ. Đúng là có gia đình là có nhiều niềm vui và hạnh phúc nhưng không ai phủ nhận trách nhiệm và gánh nặng của nó ở một giai đoạn nào đó. Hạnh phúc gia đình luôn đi kèm với trách nhiệm!
Cũng như nam giới, con gái có quyền lựa chọn chỉ theo đuổi sự nghiệp và sống độc thân. Mỗi người đều có một cuộc đời, hãy để họ tự chọn lý tưởng sống của riêng họ mà họ thấy tự do và hạnh phúc.
(5) Con gái không có quyền thừa kế
Phản luận: Con gái hay con trai đều có quyền thừa kế như nhau. Cả con trai và con gái đều có quyền lợi, trách nhiệm và nghĩa vụ như nhau.
Hãy góp phần cho sự tiến bộ và công bằng về giới.
Một khi con gái đóng vai trò bình đẳng, tích cực trong gia đình hay các con cái đều có vai trò bình đẳng thì quan niệm, gánh nặng lên một người con trai hay con dâu cũng được xoá bỏ.
Tóm lại, người con gái khi được sinh ra, đã bị xã hội thiên về nam giới khoác lên cho mình một chiếc áo ‘thân phận đàn bà’ và từ đó họ sống trong khuôn khổ ngặt ngèo, ràng buộc với những quan điểm và thái độ phong kiến lỗi thời. Hy vọng rằng Ngày Quốc Tế Phụ Nữ sẽ mang lại làn gió mới trong đời sống của phụ nữ Việt Nam và trên thế giới.
Người đàn bà .. cùng cảm xúc như ta
Cũng lúc vui hay mắt nhòa đẫm lệ
Chỉ có khác luôn thấy mình yếu thế
Nên đành lòng chấp nhận để ấm êm (Tùng Nguyễn)
