Thanh Hải
Bắc Kinh đã cáo buộc Hoa Kỳ và Nhật Bản cố tình gây chia rẽ sau khi hai quốc gia này hôm 16/4, cho biết sẽ chống lại “sự đe dọa” của Trung Quốc ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương và đề cập đến Đài Loan trong một tuyên bố chung, SCMP cho biết.
Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga đã kêu gọi “hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan” trong tuyên bố, sau cuộc hội đàm tại Toà Bạch Ốc hôm 16/4.
Đây là lần đầu tiên lãnh đạo hai nước đề cập đến Đài loan trong một tuyên bố chung từ năm 1969. Các nhà quan sát ở Bắc Kinh cho rằng đây là thách thức chính trị mạnh nhất của Nhật Bản đối với Trung Quốc kể từ khi quan hệ được bình thường hóa vào năm 1972.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ bày tỏ “quan ngại mạnh mẽ và phản đối kiên quyết” với tuyên bố chung và cam kết rằng Trung Quốc sẽ kiên quyết bảo vệ chủ quyền quốc gia, an ninh và lợi ích phát triển của mình.
Trước đó trong cuộc họp báo ở Vườn Hồng, Toà Bạch Ốc, ông Biden nói rằng: “Chúng tôi cam kết làm việc cùng nhau để đối mặt với những thách thức từ Trung Quốc với các vấn đề như Biển Hoa Đông, Biển Đông cũng như Triều Tiên để bảo đảm một tương lai của một Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở”.
Mặc dù không có thỏa thuận lớn nào về Trung Quốc được công bố, nhưng cả hai bên đều nhấn mạnh tầm quan trọng của “hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan” trong tuyên bố chung được đưa ra sau cuộc họp. Họ cũng bày tỏ “những lo ngại nghiêm trọng về tình hình nhân quyền” ở Hồng Kông và Tân Cương.
Thủ tướng Nhật Bản Suga thì nói trong cuộc họp báo rằng: “Chúng tôi nhất trí phản đối bất kỳ nỗ lực nào nhằm thay đổi hiện trạng bằng vũ lực hoặc cưỡng bức ở các vùng biển phía Đông và Nam Trung Quốc cũng như đe dọa các nước khác trong khu vực”.
Lu Xiang, chuyên gia về các vấn đề Hoa Kỳ tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, cho biết ông cảm thấy Nhật Bản phải làm rõ lập trường của mình càng sớm càng tốt nếu không mong muốn thấy các lợi ích kinh tế của mình bị ảnh hưởng.
Lu Xiang nói: “Đây là hành động khiêu khích chính trị nghiêm trọng nhất đối với Trung Quốc kể từ khi quan hệ song phương Trung-Nhật được thiết lập.
Vị này nói thêm: “Chúng tôi nhận thấy bình luận của ông Suga về vấn đề Đài Loan không mạnh mẽ như của ông Biden, vì vậy Nhật Bản phải giải thích ý nghĩa thực sự của hành động này nếu không điều này có thể làm suy thoái quan hệ với Trung Quốc”. Shi Yinhong, một chuyên gia về Quan hệ Mỹ – Trung tại Đại học Renmin, mô tả tuyên bố chung nhấn mạnh đến “hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan” là một thách thức chính trị nghiêm trọng đối với Trung Quốc sẽ làm gia tăng căng thẳng quân sự giữa Washington và Bắc Kinh.