Gia Huy
Hôm Chủ nhật (30/5), chỉ vài giờ sau khi New Zealand tuyên bố ủng hộ Canberra trong cuộc tranh chấp thương mại Úc – Trung về vấn đề thuế quan lúa mạch, Thủ tướng Úc Scott Morrison đã đến New Zealand để tham dự các cuộc đàm phán cấp cao giữa hai nước. Điều này cho thấy thiện chí của hai bên trong việc hợp tác giải quyết các khác biệt trong cách tiếp cận với Bắc Kinh.
Việc di chuyển không cần kiểm dịch giữa Úc và New Zealand đã bắt đầu từ tháng trước, cho phép Thủ tướng Morrison và Thủ tướng Jacinda Ardern của New Zealand gặp mặt trực tiếp lần đầu tiên sau 15 tháng.
Các cuộc đàm phán có thể gặp nhiều khó khăn vì quan điểm khác biệt của hai bên đối với Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của cả hai quốc gia này. Úc đang bất đồng mạnh mẽ với Bắc Kinh trong khi New Zealand đang thực hiện cách tiếp dễ dãi hơn.
Những tháng gần đây, chế độ cộng sản Trung Quốc đã thực hiện nhiều biện pháp nhằm hạn chế việc nhập khẩu các sản phẩm của Úc như lúa mạch, rượu vang và bia. Hôm thứ Sáu (28/5), Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cho biết cơ quan này sẽ thành lập một hội đồng giải quyết tranh chấp để giải quyết vấn đề lúa mạch giữa Úc và Trung Quốc.
Trước chuyến thăm của ông Morrison, Bộ trưởng Thương mại New Zealand Damien O’Connor cho biết chính phủ của ông ủng hộ Canberra trong cuộc tranh chấp thương mại này.
Truyền thông New Zealand trích dẫn lời của ông O’Connor cho hay, “New Zealand đang tham gia vào cuộc tranh chấp này với tư cách là bên thứ ba bởi vì nó [cuộc tranh chấp] đặt ra các vấn đề mang tính hệ thống có tầm quan trọng đối với hoạt động hiệu quả của hệ thống thương mại đa phương dựa trên các quy tắc.”
Ông nói: “New Zealand không được yêu cầu tham gia với tư cách là bên thứ ba, tuy nhiên chúng tôi đã là bên thứ ba trong hơn 60 vụ kiện của WTO kể từ năm 1995 và không có gì là bất thường nếu chúng tôi tham gia vào các cuộc tranh chấp khi chúng tôi nhìn thấy những thách thức đối với các quy tắc thương mại quốc tế.”
Trong 18 tháng qua, mối quan hệ của Úc với Trung Quốc đã xuống mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ sau khi ông Morrison đi đầu trong việc kêu gọi một cuộc điều tra toàn cầu về nguồn gốc của COVID-19, đồng thới Úc cũng cấm gã khổng lồ công nghệ của Trung Quốc Huawei Technologies Co. tham gia mạng viễn thông 5G của nước này.
Ngược lại, mối quan hệ kinh tế của New Zealand với Trung Quốc lại đang được đẩy mạnh, với việc hai quốc gia này năm nay đã nâng cấp hiệp định thương mại tự do của họ.
Tháng trước, New Zealand cũng cho biết họ cảm thấy “không thoải mái” về việc mở rộng vai trò của nhóm Ngũ Nhãn (Five Eyes), một nhóm tình báo thời hậu chiến bao gồm New Zealand, Hoa Kỳ, Anh, Úc và Canada. Điều này đã làm dấy lên lời đồn đoán rằng Wellington không ủng hộ những chỉ trích gần đây của nhóm này đối với Bắc Kinh.
Nhóm Ngũ Nhãn đã đưa ra nhiều lời chỉ trích đối với chế độ cộng sản Trung Quốc về các vấn đề vi phạm nhân quyền ở Hồng Kông cũng như việc đối xử tàn bạo của chế độ này đối với người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ ở vùng Tân Cương.
Trung Quốc với mức độ ảnh hưởng ngày càng tăng trong khu vực được dự đoán sẽ ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán chính thức giữa bà Ardern và ông Morrison sẽ diễn ra vào thứ Hai (31/5).
Gia Huy (Theo The Epoch Times)