Phạm Hoài Nam
Đã một tháng trôi qua kể khi ngày từ ngày Vương Quốc Anh mở cửa toàn diện (Freedom Day, 19 tháng 7) khi ông Boris Johnson và đảng Bảo Thủ của ông có quyết định táo bạo mặc dầu vẫn còn hàng ngàn ca nhiễm mỗi ngày và 4000 khoa học gia khuyến cáo không nên liều lỉnh như thế.
Chính phủ của Johnson chỉ dựa vào tỉ lệ chính ngừa ở Anh rất cao, chấp nhận mọi rủi ro để mở cửa lại nền kinh tế. Tất cả mọi dịch vụ đều được phép hoạt động trở lại, thậm chí các nightclub và các sân vận động từ đá banh đến tennis cho phép chứa tối đa khán giả và mọi người ra đường không phải bắt buộc phải mang khẩu trang.
Trước đó 4200 khoa học gia thuộc mọi lãnh vực đã viết một lá thư đăng trên tạp chí y khoa của Anh “Lancel Medical Journal” cảnh cáo về những nguy hiểm có thể xảy ra từ quyết định “vội vã” của ông Boris Johnson.
“Chính phủ Anh phải xem xét lại quyết định của họ và phải áp dụng những bước đi thận trọng để bảo vệ cộng đồng, bao gồm các trẻ em. Chúng tôi nghĩ chính phủ đang thử nghiệm những điều nguy hiểm và vô đạo đức, và chúng tôi kêu gọi họ từ bỏ cuộc thử nghiệm bắt đầu từ ngày 19 tháng 7 năm 2021,” họ viết.
“Thay vào đó, chính phủ nên trì hoãn cho đến khi mọi người trưởng hành đã chính ngừa và hoàn thành thêm những biện pháp phụ trợ khác, đặc biệt là khác hệ thống thông gió trong trường học và nơi làm việc”.
Nước Úc hiện tại cũng đang dự tính sẽ mở cửa lại một khi tỉ lệ dân số chính ngừa đạt 80%.
Một tháng đã trôi qua kể từ khi nước Anh mở cửa lại. Kết quả ra sao?
Sau khi mở cửa nước Anh có hơn 800 người nhập viện mỗi ngày và khoảng 90 người chết mỗi ngày vì Covid.
Tuy nhiên con số trên vẫn thấp hơn nhiều với thời kỳ đỉnh điểm của đại dịch chẳng hạn như vào ngày 29 tháng 1, 2021, cả nước Anh có gần 60,000 người nhập viện và 8,411 tử vong.
Ông Kit Yates, giám đốc của Centre for Mathematical Biology tại đại học University of Bath, nói với đài CNN rằng những quốc gia như Úc nên thận trọng nếu muốn theo bước đi của Anh.
“Nếu có một bài học mà ông mong muốn các quốc gia rút ra từ thử nghiệm mở cửa của nước Anh là chính ngừa chưa phải là giải pháp toàn diện,” ông Yates nói.
“Đúng, nó tạo ra một sự khác biệt rất lớn, nhưng nếu bạn muốn làm tốt hơn nữa, bạn nên có thêm những biện pháp y tế khác chẳng hạn như mang khẩu trang tại các nơi công cộng khép kín (indoor public spaces), hệ thống thông gió ở trường học và nơi làm việc, một hệ thống kiểm tra xét nghiệm, theo dõi và cách ly.”
Dầu số ca nhiễm và tử vong tại Anh vẫn còn khá cao nhưng quyết định mở cửa của ông Boris Johnson đã không xảy ra một thảm họa giống như các nhà khoa học dự đoán. Thậm chí số ca nhiễm đã giảm sau ngày “Freedom Day” khiến các các vi trùng học không hiểu được (Epidemiologists scratching their heads).
Vào ngày 3 tháng 8 vừa qua, tạp chí Y khoa công bố một bài nghiên cứu với tựa đề: Surprise dip in UK Covid cases baffles researchers. (Số ca nhiễm giảm một cách ngạc nhiên khiến các nhà nghiên cứu bối rối).
“Các nhà khoa học không hiểu được hiện tượng sụt giảm đáng kể về số ca nhiễm Covid-19 tại Anh sau ngày “Freedom Day” so với đỉnh điểm vào đầu năm nay. Các tài liệu chính thức cho biết số ca nhiễm giảm hơn phân nửa chỉ trong 2 tuần: từ 54,674 vào ngày 17 tháng 7 xuống còn 22,287 vào ngày 2 tháng 8,” tác giả viết.
Nhưng các ca đã bắt đầu tăng trở lại sau đó. Số ca nhiễm mỗi ngày trong 2 tuần qua là 36,572 và số tử vong trung bình mỗi ngày là 113.
Giáo sư Y khoa nổi tiếng của Anh, Peter Openshaw, nói với Times Radio: “Chúng ta đang bước vào mùa đông với mức độ lây nhiễm cao trong cộng đồng và chúng ta thực sự không biết điều gì sẽ xảy ra.”