Triệu Hằng
Chỉ vài ngày sau khi Quảng Châu báo cáo số ca nhiễm Covid-19 tăng vọt vào cuối tháng 5, một phòng thí nghiệm bơm hơi có tên Huo-Yan đã được dựng lên để phục vụ công tác xét nghiệm khẩn cấp ở địa phương này, theo trang Nikkei.
Phòng thí nghiệm mất khoảng 10 giờ để thiết lập và có thể xử lý được 2,1 triệu thí nghiệm phản ứng chuỗi polymerase mỗi ngày. Khi số lượng các ca nhiễm được kiểm soát trở lại vào khoảng một tháng sau đó, phòng thí nghiệm biến mất nhanh chóng như nó đã xuất hiện.
Kể từ lần đầu tiên xuất hiện tại Vũ Hán vào tháng 2/2020, phòng thí nghiệm bơm hơi Huo-Yan do công ty gene Trung Quốc BGI Group chế tạo đã được sử dụng ở hơn 30 quốc gia và khu vực.
Đại dịch đã mang lại lợi ích cho BGI, công ty có lợi nhuận ròng tăng gần gấp 8 lần vào năm 2020 nhờ vào nhu cầu tăng cáo đối với các xét nghiệm PCR.
Tuy nhiên, tập đoàn gene BGI cũng được gọi là “Huawei của bộ gen”, khi Hoa Kỳ đang cảnh báo về tập đoàn. Sự cảnh báo này có thể là một nguy cơ làm chệch hướng tham vọng trở thành công ty toàn cầu của BGI.
BGI được thành lập vào năm 1999 bởi nhóm các nhà dự án nghiên cứu Trung Quốc tham gia vào Dự án hệ gen người toàn cầu.
Công ty đã chuyển trụ sở chính từ Bắc Kinh đến Thâm Quyến vào năm 2007 và phát triển thành một nhà cung cấp dịch vụ xét nghiệm trước khi sinh về các tình trạng di truyền.
COVID-19 đã định hình lại môi trường kinh doanh của BGI trong thực tế chỉ qua một đêm. Công ty thu hút khoảng 40% doanh thu từ các hoạt động kinh doanh liên quan đến thai sản vào năm 2019, nhưng hiện công ty kiếm được phần lớn thông qua các hoạt động liên quan đến Covid-19, từ phòng thí nghiệm Huo-Yan đến bộ dụng cụ PCR. Tổng doanh thu tăng gấp ba lần vào năm 2020.
Đại dịch kết thúc sẽ mang lại lợi ích cho nền kinh tế toàn cầu, nhưng BGI sẽ phải gánh chịu đòn giáng nặng nề. Hiện tại, doanh thu từ tháng 1 đến tháng 6 đã giảm khoảng 10% và lợi nhuận ròng giảm khoảng 30% so với cùng kỳ năm ngoái trong bối cảnh giá xét nghiệm PCR giảm, một trong những công cụ kiếm tiền chính của công ty.
BGI đã đưa các phòng thí nghiệm bơm hơi trên khắp Trung Quốc và xa hơn, bao gồm Ả Rập Saudi, Gabon, Malaysia và Philippines. Sử dụng các kết nối mới của mình tại các quốc gia này, BGI sẽ hợp tác với các tổ chức y tế để mở rộng các dịch vụ như xét nghiệm trước sinh và chẩn đoán ung thư. Công ty cũng đã mua lại một nhà sản xuất thiết bị hàng đầu của Hoa Kỳ vào năm 2013.
Tuy nhiên, bóng tối bao phủ lên BGI, khi mà các nhà chức trách Hoa Kỳ ngày càng chú ý về sự tương đồng giữa công ty này và nhà sản xuất thiết bị viễn thông Huawei.
Huawei đã giảm mạnh sản xuất điện thoại thông minh do khó bảo đảm nguồn cung chip trước các lệnh trừng phạt của Mỹ. Một số người cho rằng BGI có thể gặp phải những trở ngại tương tự sau khi Bộ Thương mại Hoa Kỳ bổ sung các chi nhánh của công ty vào Danh sách thực thể – danh sách đen các công ty chịu chế tài của Mỹ – vào tháng 7/2020, với cáo buộc họ tham gia vào các vụ vi phạm nhân quyền đối với dân tộc thiểu số Duy Ngô Nhĩ ở vùng Tân Cương của Trung Quốc. BGI nhanh chóng bác bỏ cáo buộc.
Báo cáo hồi tháng 3 của Ủy ban An ninh quốc gia Hoa Kỳ về trí tuệ nhân tạo kết luận: “Dù vô tình hay cố ý, BGI có thể phục vụ như một cơ chế thu thập toàn cầu cho cơ sở dữ liệu di truyền của chính phủ Trung Quốc. Sự vươn ra của gã khổng lồ gen Trung Quốc BGI đặt ra những mối đe dọa tương tự trong lĩnh vực công nghệ sinh học như Huawei đã làm trong lĩnh vực truyền thông”.
Vào tháng 7, Reuters đưa tin rằng BGI đã phát triển các xét nghiệm trước sinh cùng với Quân đội Trung Quốc và dữ liệu di truyền mà họ thu thập có thể rơi vào tay chính quyền Trung Quốc.