Dorothy Li
Hôm 25/10, lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã lặp lại lời kêu gọi hòa bình thế giới và hợp tác toàn cầu, trong những lời diễn thuyết mà các chuyên gia cho rằng đó là một lời chỉ trích kín đáo nhằm vào Hoa Thịnh Đốn đồng thời không thể xua tan đi những lo ngại ngày một lớn dần về bản tính tranh đấu ngày càng tăng của Bắc Kinh trên vũ đài quốc tế.
Trong một bài diễn văn đánh dấu ngày kỷ niệm 50 năm chế độ cộng sản này đại diện cho Trung Quốc tại Liên Hiệp Quốc, ông Tập khẳng định Bắc Kinh sẽ luôn là “người xây dựng hòa bình thế giới” và “người bảo vệ trật tự quốc tế”, theo một tuyên bố của Bộ Ngoại giao Bắc Kinh.
Những phát ngôn của ông được đưa ra trong bối cảnh phương Tây đang tăng cường chỉ trích một loạt các hành động xâm lược của Đảng Cộng sản Trung Quốc (Trung Cộng), từ các hành vi lạm dụng thương mại đến vi phạm nhân quyền của nhà cầm quyền này. Những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm gây ảnh hưởng và phá hoại hệ thống của Liên Hiệp Quốc cũng đang bị giám sát ngày càng nhiều.
Ông Tập nói rằng Trung Quốc phản đối “mọi hình thức chính trị [của chủ nghĩa] bá quyền và cường quyền, cũng như mọi hình thức chủ nghĩa đơn phương và chủ nghĩa bảo hộ” mà không nêu đích danh bất kỳ quốc gia nào, theo những gì các nhà phân tích cho là một lời phê bình đầy ẩn ý nhằm vào vị thế thống trị của Hoa Kỳ trong trật tự quốc tế.
Lãnh đạo Trung Cộng cũng nói rằng cần “cải cách và phát triển hệ thống quản trị toàn cầu”, kêu gọi thế giới thực hành cái mà ông gọi là “chủ nghĩa đa phương chân chính”.
Ông Tập nói với những người tham dự, bao gồm đại diện của các tổ chức toàn cầu và Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres, “Các quy tắc quốc tế chỉ có thể được cộng đồng 193 quốc gia thành viên của Liên Hợp Quốc lập ra, chứ không phải được các quốc gia hoặc nhóm các quốc gia riêng lẻ quyết định”.
Vài ngày trước bài diễn văn của ông Tập, các quan chức Hoa Kỳ đã gặp những người đồng cấp Đài Loan để thảo luận về cách hỗ trợ “khả năng tham gia có ý nghĩa vào Liên Hiệp Quốc” của hòn đảo này. Kể từ khi chiếc ghế của Đài Loan tại Liên Hiệp Quốc bị rơi vào tay chế độ cộng sản vào năm 1971, Bắc Kinh, vốn coi hòn đảo tự trị là một phần lãnh thổ của mình, đã hoạt động tích cực để loại trừ sự tham gia của Đài Loan vào các cơ quan quốc tế.
Ông Đổng Tư Tề (Doong Sy-chi), phó giám đốc điều hành của tổ chức tư vấn Thinktank Taiwan, cho biết khi Trung Cộng được bầu chọn vào Liên Hiệp Quốc, nhiều quốc gia kỳ vọng rằng sự tham gia của Bắc Kinh vào hệ thống quốc tế sẽ thúc đẩy nhà cầm quyền này tuân thủ trật tự dựa trên quy tắc. Nhưng mọi thứ không diễn ra theo cách đó, ông nói.
Ông Đổng nói với The Epoch Times rằng Bắc Kinh đang lợi dụng ảnh hưởng kinh tế của họ để đạt được nghị trình chính trị của riêng mình trong hệ thống quốc tế, và nói thêm rằng sau một nửa thế kỷ, nhiều quốc gia bắt đầu nhận thấy “những mối đe dọa mà Trung Quốc đang gây ra đối với nền dân chủ, tự do và nhân quyền”.
Hôm 21/10, hơn 40 quốc gia đã lên tiếng bày tỏ lo ngại tại Liên Hiệp Quốc về việc Bắc Kinh vi phạm nhân quyền đối với người Duy Ngô Nhĩ và các dân tộc thiểu số Hồi Giáo khác ở khu vực viễn tây Tân Cương của Trung Quốc.
43 quốc gia trên cho biết trong một tuyên bố: “[Ở Tân Cương] có những hành vi vi phạm nhân quyền, tra tấn, cưỡng bức triệt sản, bạo lực tình dục, và cưỡng bức chia cắt trẻ em [khỏi gia đình] một cách phổ biến và có hệ thống”.
Mặc dù Trung Cộng có thể công khai kêu gọi những lý tưởng nghe có vẻ tốt đẹp như hợp tác và hòa bình thế giới, thế nhưng các hành động của nhà cầm quyền này đã cho thấy rằng, Trung Cộng trên thực tế đang nghiêng về quyền bá chủ toàn cầu, ông Lý Dậu Đàm (Lee Yeau-tarn), một giáo sư tại Viện Nghiên cứu Phát triển Sau đại học thuộc Đại học Quốc lập Chính trị Đài Loan, cho biết.
“Những gì ông Tập nói ngày hôm nay, chẳng hạn như ‘cộng đồng thế giới’, ‘chủ nghĩa đa quốc gia’, ‘hòa bình’, … là vô căn cứ,” ông Lý nói với The Epoch Times. “Toàn bộ thế giới này đều biết về những cuộc xâm lược của Trung Cộng”.
Ông Lý cũng đưa ra minh chứng về chiến dịch gây hấn của Bắc Kinh nhằm ngăn không cho các quốc gia tạo dựng sợi dây liên kết với Đài Loan cũng như ngăn chặn việc hòn đảo này tiến nhập vào các tổ chức quốc tế. Kể từ năm 2017, Bắc Kinh đã cấm Đài Loan tham gia với tư cách là quan sát viên trong Đại hội đồng Y tế Thế giới – cơ quan ra quyết định của Tổ chức Y tế Thế giới.
Bản tin có sự đóng góp của Luo Ya
Hồng Ân biên dịch