Tàu sân bay Mỹ Carl Vinson cùng tàu chở trực thăng Nhật Kaga trở lại hoạt động trên Biển Đông
Trọng Nghĩa
Vào thời điểm tổng thống Mỹ Joe Biden chuẩn bị họp trực tuyến với các lãnh đạo ASEAN, với hồ sơ Biển Đông nằm trong chương trình nghị sự, hải quân Hoa Kỳ ngày hôm qua cho biết: Hàng không mẫu hạm Mỹ USS Carl Vinson và nhóm tác chiến tháp tùng hiện đang hoạt động ở Biển Đông cùng với chiếc JS Kaga, một khu trục hạm chở trực thăng của Nhật Bản.
Trong một thông cáo báo chí, phía Mỹ xác định là nhóm tác chiến của tàu sân bay Carl Vinson cùng với tàu chở trực thăng Kaga đang rèn luyện các kỹ năng bay và phối hợp chiến thuật giữa các đơn vị trên biển và trên không, cũng như các cuộc tập trận tấn công trên biển.
Đây là lần đầu tiên mà tàu Carl Vinson hoạt động cùng với tàu Nhật Bản ở Biển Đông kể từ khi rời căn cứ San Diego ở California (Hoa Kỳ) vào đầu tháng 8.
Về chiến hạm Nhật Bản Kaga, dù được gọi chính thức là khu trục hạm, nhưng trong thực tế đây là một trưc thăng mẫu hạm, có khả năng được cải tiến thành một hàng không mẫu hạm cỡ nhỏ. Một chiếc tàu cùng lớp với chiếc Kaga là khu trục hạm chở trực thăng Izumo, đã được cải tiến để có thể đón nhận loại chiến đấu cơ tàng hình F-35B của Mỹ, có kỹ năng cất cánh và hạ cánh theo chiều thẳng đứng. Theo kế hoạch, chiếc Kaga cũng sẽ được cải tiến một cách tương tự.
Nhóm tác chiến tàu sân bay Mỹ Carl Vinson đã từ Ấn Độ Dương tiến vào Biển Đông sau khi kết thúc vào tuần trước giai đoạn hai của cuộc tập trận Malabar cùng với các lực lượng hải quân Ấn Độ, Úc và Nhật Bản cùng thuộc nhóm Bộ Tứ (QUAD).
Lần gần đây nhất mà chiếc Carl Vinson hoạt đông ở Biển Đông là vào tháng 9 vừa qua. Vào thời điểm đó, một nhóm tác chiến tàu sân bay thứ hai của Mỹ là nhóm của hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan cũng đã tập trận ở Biển Đông trên đường trở về căn cứ thường trú tại Nhật Bản sau khi được triển khai đến Trung Đông.
Qua đầu tháng 10, hai hải đội tác chiến của tàu sân bay Mỹ Ronald Reagan và Carl Vinson đã đến Biển Philippines phối hợp tập trận cùng với nhóm tấn công của tàu sân bay Anh Quốc HMS Queen Elizabeth dẫn đầu và tàu chở trực thăng JS Ise của Nhật Bản.
Theo Hải Quân Hoa Kỳ, các hoạt động đang được các chiến hạm Mỹ và Nhật Bản tiến hành tại Biển Đông nằm trong chiến lược “hiện diện thường xuyên” trong khu vực.
Thông cáo của phía Mỹ trích lời chuẩn đô đốc Dan Martin, chỉ huy Nhóm Tác Chiến Tàu Sân Bay Số 1 nói rõ: “Các hoạt động song phương là một thành phần quan trọng của việc nâng cao năng lực cùng phối hợp để sẵn sàng ứng phó trên biển của hai bên”.
Theo chuẩn đô đốc Martin: “Ấn Độ-Thái Bình Dương là một khu vực năng động và bằng cách tiếp tục tiến hành các hoạt động thường xuyên với các đồng minh và đối tác của mình trên khắp các vùng biển và không phận quốc tế, Hoa Kỳ chứng tỏ thể hiện cam kết kiên định của mình trong việc tuân thủ luật pháp quốc tế, trên biển và trên không, và đảm bảo sao cho tất cả các quốc gia đều có thể làm điều tương tự mà không phải sợ hãi hoặc bi phản đối”.
Nhóm tác chiến tàu sân bay Carl Vinson hiện đang hoạt động ở Biển Đông bao gồm hai tuần dương hạm mang tên lửa dẫn đường USS Lake Champlain và USS Shiloh, khu trục hạm có tên lửa dẫn đường USS Stockdale và 9 phi đội thuộc Phi Đoàn Carrier Air Wing 2.
Các máy bay chở theo bao gồm các loại chiến đấu cơ F-35C, F/A-18E và F-18F Super Hornet, trinh sát cơ EA-18G Growlers, và các loại trực thăng E-20 Advanced Hawkeye và MH-60S Seahawk. Tàu sân bay Carl Vinson là tàu sân bay đầu tiên của Hoa Kỳ được nâng cấp để tiếp nhận được loại tiêm kích thế hệ thứ năm F-35C và máy bay cánh quạt nghiêng Ospreys.
Vào tháng 3 năm 2018, Carl Vinson là hàng không mẫu hạm Mỹ đầu tiên ghé thăm Việt Nam từ khi chiến tranh kết thúc năm 1975. Tháp tùng theo chiếc Carl Vinson nhân chuyến hé cảng Đà Nẵng còn có tuần dương hạm USS Lake Champlain và khu trục hạm USS Wayne E. Meyer.
Biển Đông: Tàu Trung Quốc “quấy nhiễu” tàu Malaysia tại nhiều khu vực dầu khí
Thụy My
Tàu Trung Quốc hàng ngày quấy nhiễu tàu dân sự của Malaysia tại các khu vực dầu khí ở Biển Đông thuộc vùng đặc quyền kinh tế của Malaysia suốt hai năm qua, theo tổ chức Sáng kiến Minh bạch Hàng hải (AMTI), có trụ sở ở Washington. Báo South China Morning Post hôm nay 26/10/2021 loan tin trên.
Ông Greg Poling, giám đốc AMTI trực thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS) nói rằng tuần duyên Trung Quốc nhắm đến việc « kiểm soát » bãi cạn Luconia, thuộc vùng đặc quyền kinh tế của Malaysia, nơi tập đoàn Petronas của Malaysia có nhiều mỏ dầu khí. Tuần trước, ngoại trưởng Malaysia Saifuddin Abdullah dự báo tàu Trung Quốc sẽ còn đến quấy nhiễu khi Petronas tiếp tục khai thác mỏ khí Kasawari được phát hiện từ cuối 2011, trữ lượng có thể lên đến 85 tỉ mét khối. Mỏ này giàu tiềm năng đến nỗi tổng giám đốc Petronas nói rằng có thể giúp Malaysia trở thành một trong năm nhà xuất khẩu khí hóa lỏng hàng đầu thế giới.
Theo ông Poling, tàu Trung Quốc chủ động va chạm một cách nguy hiểm để các tàu dân sự tiếp liệu cho giàn khoan không dám nhận hợp đồng. Nếu tàu Malaysia không chịu lùi, Bắc Kinh có thể điều đến các tàu khảo sát đại dương như Hải Dương Địa Chất, vốn thường kéo theo một lượng lớn tàu dân quân biển và một số tàu tuần duyên.
Tuần duyên Trung Quốc gần đây cũng bắt đầu quấy nhiễu các hoạt động khoan thăm dò dầu khí của Indonesia tại vùng mỏ « Tuna Block » ở biển Natuna, tương tự như đã chèn ép Việt Nam và Malaysia trong những năm qua. Điểm khác biệt là cho đến nay vẫn chưa thấy dân quân biển Trung Quốc tham gia. Tuy Indonesia không đòi hỏi chủ quyền Biển Đông, nhưng đã nhiều lần xung khắc với Trung Quốc về quyền đánh cá xung quanh quần đảo Natuna.
Cũng theo ông Greg Poling, trong bốn năm vừa qua, Trung Quốc ngày càng hung hăng hơn trong việc quấy nhiễu các hoạt động dầu khí của nhiều nước láng giềng ở Biển Đông, nhờ đã hoàn thành các căn cứ quân sự tại quần đảo Trường Sa, làm cơ sở cho các tàu hải quân, tuần duyên và dân quân. Một báo cáo của AMTI tháng trước cho biết Trung Quốc đã triển khai radar, chiến đấu cơ, các giàn hỏa tiễn chống hạm trên Đảo Phú Lâm (Woody Island), Đá Chữ Thập (Fiery Cross Reef), Đá Vành Khăn (Mischief Reef), Đá Xu Bi (Subi Reef).
Đại diện Trung Quốc tại Kuala Lumpur năm nay đã bị triệu mời hai lần, lần đầu do xâm phạm không phận Malaysia. Cho đến nay, khác với Việt Nam và Philippines, Malaysia và Indonesia vẫn tránh tố cáo các hoạt động Trung Quốc trên Biển Đông, nhưng tình hình bắt đầu thay đổi.
Microsoft: Tin tặc Nga lại tấn công các tổ chức phương Tây
Thanh Phương
Hôm Chủ nhật, 24/10/2021, trên trang blog, phó chủ tịch tập đoàn Microsoft Tom Burt, đặc trách an ninh cho khách hàng, báo động là các tin tặc Nga lại tấn công những tổ chức phương Tây.
Cụ thể, theo ông Tom Burt, nhóm tin tặc Nobelium, từng là thủ phạm một đợt tấn công tin học quy mô ở Hoa Kỳ vào năm ngoái, đang mở một đợt tấn công mới nhắm vào các tổ chức của Mỹ và châu Âu. Phó chủ tịch Microsoft cho biết các cuộc tấn công này đã được phát hiện từ tháng 5 và từ đó đến nay tập đoàn tin học của Mỹ đã báo động cho hơn 140 công ty cung cấp dịch vụ của Microsoft. Tổng cộng có đến 14 công ty trong số này có hệ thống tin học bị tổn hại.
Cũng như các đợt tấn công trước, Nobelium đã dùng phương pháp “phishing”, tức là gởi đi những email có vẻ giống như thật, nhưng trong đó có chứa các phần mềm độc hại giúp cho các tin tặc xâm nhập cơ sở dữ liệu của các nạn nhân. Nhóm tin tặc này cũng dùng đến phương pháp “password spraying”, tức là cố xâm nhập tài khoản của người sử dụng bằng cách thử các mật mã thường được chọn.
Nhóm Nobelium đã được biết đến nhiều vào năm ngoái với vụ tấn công nhắm vào công ty phần mềm quản lý tin học SolarWinds, ảnh hưởng đến 18.000 khách hàng của SolarWinds và hơn 100 công ty của Mỹ.
Microsoft và chính phủ Hoa Kỳ vẫn tố cáo chính phủ Nga đứng đằng sau nhóm tin tặc, cáo buộc mà Matxcơva đã chính thức bác bỏ. Sau vụ SolarWinds, tổng thống Joe Biden đã ban hành các biện pháp trừng phạt tài chính đối với Nga và đã trục xuất các nhà ngoại giao Nga.
Theo nhận định của ông Tom Burt, phó chủ tịch Microsoft, các vụ tấn công tin học nói trên là “một dấu hiệu mới cho thấy Matxcơva đang cố thiết lập một cơ chế giám sát các mục tiêu mà chính phủ Nga quan tâm”.
Thương mại : Mỹ, Trung cố nối lại đối thoại
Thanh Phương
Hôm 26/10/2021, phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc (Liu He), đặc trách giám sát các vấn đề kinh tế, đã họp qua video với bộ trưởng Tài Chính Mỹ Janet Yellen, vào lúc hai cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới đang cố nối lại đối thoại về các bất đồng thương mại.
Quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh đã xấu đi rất nhiều dưới thời tổng thống Donald Trump, người đã khởi động chiến tranh thương mại với Trung Quốc. Hai bên đã tăng thuế hải quan đánh vào nhiều hàng hóa của nhau. Cho tới nay, việc tăng thuế vẫn được duy trì, tuy Mỹ và Trung Quốc đã đạt thỏa thuận « hưu chiến » từ tháng 1/2020. Cuộc thương chiến Mỹ Trung đã gây nhiều xáo trộn trong các chuỗi cung ứng toàn cầu.
Theo thông cáo của bộ Thương Mại Trung Quốc, được hãng tin AFP trích dẫn, trong cuộc họp với bộ trưởng Tài Chính Mỹ Janet Yellen, phó thủ tướng Lưu Hạc đã có « những trao đổi thực tế, thẳng thắn và mang tính xây dựng ». Phía Trung Quốc nhân dịp này đã bày tỏ « quan ngại » về các biện pháp trừng phạt của Mỹ và đã yêu cầu hủy bỏ các trừng phạt này.
Còn theo biên bản chính thức của phía Mỹ, bộ trưởng Yellen cũng đánh giá cuộc họp hôm nay với phó thủ tướng Trung Quốc là “thẳng thắn”.
Đây là cuộc họp thứ hai giữa ông Lưu Hạc với chính quyền tổng thống Joe Biden, sau cuộc họp đầu tiên với đại diện thương mại Mỹ Katherine Tai.
Ba Lan tăng cường quân đội tại biên giới Belarus để chặn di dân
Thụy My
Hôm 25/10/2021, lần thứ ba trong vòng chưa đầy 10 ngày, bộ trưởng Quốc Phòng Ba Lan, Mariusz Blaczczak loan báo gởi thêm quân đến vùng biên giới chung với Belarus, từ 2.000 quân hồi mùa hè nay đã tăng lên 10.000. Vacxava cố gắng ngăn chận làn sóng di dân từ Trung Đông đi qua ngả Belarus, và dự kiến sẽ xây lên một bức tường trong lúc tình hình biên giới ngày càng căng thẳng.
Từ Vacxava, thông tín viên Damien Simonart gởi về bài tường trình:
“Phải nói rằng số người muốn xâm nhập vào Ba Lan bất hợp pháp hết sức cao, theo lực lượng biên phòng là mỗi ngày khoảng mấy trăm người. Từ mùa hè, các nước châu Âu tố cáo chế độ Alexandre Loukachenko cố tình đưa những người tị nạn này đến để gây áp lực lên Liên Hiệp Châu Âu. Vacxava mới đây thông qua một luật cho phép trục xuất những người nhập lậu vào lãnh thổ Ba Lan mà không quan tâm đến khả năng họ xin tị nạn, và muốn xây lên một bức tường để ngăn cản di dân xâm nhập vào Liên Hiệp Châu Âu.
Cuối tuần rồi, một nhóm khoảng 60 di dân toan vượt biên giới nhưng bị chận lại, họ ném đá vào lính biên phòng Ba Lan làm hai quân nhân bị thương. Lực lượng biên phòng khẳng định đã nhận ra lính Belarus mặc thường phục, dùng kéo cắt hàng rào kẽm gai để di dân lọt qua.
Các tổ chức phi chính phủ cho biết nhận được trên 1.000 cuộc gọi cầu cứu trong tuần rồi, từ di dân ở biên giới Ba Lan. Những di dân bị đẩy từ nước này sang nước kia, bị kẹt vào một chiếc bẫy, trong khi sống sót giữa rừng ngày càng khó khăn hơn vì trời đang trở lạnh. Một tình hình bi thảm, theo Cao ủy Tị nạn Liên Hiệp Quốc (HCR), cơ quan này ước tính có 8 người tị nạn đã thiệt mạng khi cố vượt biên giới tuần rồi.
Rafal Kostrzynski, đại diện HCR ở Ba Lan, trả lời RFI qua điện thoại cho biết những người đó bị chết đuối. Ông nêu ra trường hợp một thanh niên Syria bị chết chìm khi bơi qua dòng sông Boug giữa Belarus và Ba Lan, nhưng đa số chết vì bị lạnh cóng.
Kostrzynski nói : « Những di dân sống trong rừng đa số trong tình trạng bị giảm thân nhiệt, họ không có thức ăn nước uống, không túi ngủ hay lều, trong khi nhiệt độ buổi tối xuống dưới 0 độ. Ngay cả ban ngày cũng rất lạnh tại vùng biên giới này, nhưng họ chỉ có bộ quần áo trên người. Họ rất dễ tổn thương ». Đã nhiều lần HCR kêu gọi Ba Lan và Belarus có giải pháp nhân đạo để tránh cho những người bị kẹt trong rừng khỏi thiệt mạng, « và chúng tôi sẽ còn tiếp tục » – ông khẳng định.”
Dân Sudan xuống đường phản đối đảo chính quân sự
Thanh Phương
Hôm 26/10/2021, tại thủ đô Khartoum, người dân Sudan lại xuống đường phản đối cuộc một đảo chính đã bị nhiều nước lên án.
Hôm qua, phe quân sự đã bất ngờ bắt giữ hầu như toàn bộ các lãnh đạo dân sự mà họ vẫn chia quyền lãnh đạo từ 2 năm qua kể từ khi chế độ độc tài Omar el-Béchir bị lật đổ. Sau đó, tướng Abdel Fattah al-Burhane, chủ tịch Hội đồng Quân sự Chuyển tiếp, thông báo giải thể toàn bộ mọi định chế chuyển tiếp dân chủ, và như vậy kể từ nay một mình ông lãnh đạo quốc gia vùng Đông Phi này.
Ngay sau đó, tại thủ đô Khartoum, người dân Sudan đã xuống đường phản đối phe quân sự và đã có 4 người biểu tình thiệt mạng hôm qua. Hôm nay, cuộc biểu tình tiếp diễn. Và đáp ứng một lời kêu gọi « bất phục tùng dân sự », toàn bộ các cửa hàng, ngoại trừ cửa hàng thực phẩm, đều đóng cửa. Trong cuộc họp báo đầu tiên hôm nay, tướng Abdel Fattah al-Burhane cho biết thủ tướng Abdallah Hamdok đang bị giam tại nhà.
Nhiều nước trên thế giới đã lên án điều mà họ xem là “cuộc đảo chính quân sự” ở Sudan. Đối với bộ ba Mỹ, Anh Quốc và Na Uy, đặc trách hồ sơ Sudan từ nhiều năm qua, “những hành động của phe quân sự phản bội cuộc cách mạng và tiến trình chuyển tiếp”. Riêng Hoa Kỳ có biện pháp mạnh nhất : đình chỉ khoản viện trợ 700 triệu đôla cho Sudan, vì đối với Washington, “con đường tiến đến các cuộc bầu cử tự do ở nước này dường như ngày càng bế tắc”. Chỉ có nước Nga xem cuộc binh biến ở Sudan là “hậu quả logic của một chính sách thất bại, kèm theo một sự can thiệp quy mô của nước ngoài”.
Chiều nay, Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc sẽ họp kín để bàn về tình hình Sudan.
Facebook bị tố là “công cụ tuyên truyền” của chính quyền Việt Nam
Thanh Phương
Theo hãng tin AFP, các nhà hoạt động ở Việt Nam hôm 26/10/2021, tố cáo mạng xã hội Facebook đã trở thành một công cụ tuyên truyền của chính quyền, sau khi có tin là chính giám đốc điều hành Mark Zuckerberg đã nhượng bộ trước yêu cầu của Hà Nội hạn chế các bài viết có nội dung « chống Nhà nước ».
Theo thẩm định, hiện có hơn 53 triệu người sử dụng Facebook ở Việt Nam, chiếm hơn phân nửa dân số. Trong những năm gần đây, Facebook đã trở thành một diễn đàn mang tính thiết yếu đối với các nhà hoạt động dân chủ ở Việt Nam, nơi không hề có truyền thông độc lập.
Nhưng hãng tin AFP trích lời blogger Huỳnh Ngọc Chênh cho biết là Facebook “đã đối xử tệ với các nhà hoạt động, khi loại bỏ quyền tự do ngôn luận, tự biến mình thành một công cụ truyền thông của đảng Cộng Sản Việt Nam”. Ông Huỳnh Ngọc Chênh cho biết tài khoản Facebook của ông đã bị đóng 2 lần, với lý do “vi phạm các tiêu chuẩn cộng đồng”, nhưng không được cho biết là những bài viết nào vi phạm.
Vào năm ngoái, Facebook nhìn nhận đã gỡ bỏ các nội dung mà chính quyền Việt Nam xem là bất hợp pháp. Nhưng theo tin của tờ Washington Post, đích thân giám đốc điều hành Mark Zuckerberg đã ký quyết định đồng ý với các yêu cầu của Hà Nội, hơn là để Facebook bị loại khỏi một trong những thị trường quan trọng nhất ở châu Á.
Hãng tin AFP trích lời nhạc sĩ và cũng là nhà hoạt động Tuấn Khanh nói rằng nhiều người Việt Nam thất vọng vì thấy Facebook coi trọng lợi nhuận hơn là các giá trị gắn liền với Hoa Kỳ, « một quốc gia đã chọn dân chủ và tự do ».
Khi được yêu cầu bình luận về thông tin nói trên, một phát ngôn viên của Facebook đã từ chối trả lời hãng tin AFP.