Ý nghĩa của bài hát Một Chuyến Bay Đêm –
Chúng Mình Ba Đứa và Một Chuyến Bay Đêm đều là những sáng tác hợp soạn của 2 nhạc sĩ nhạc vàng nổi tiếng là Song Ngọc và Hoài Linh. Và có thể không nhiều người biết rằng 2 bài hát này có liên quan đến nhau, viết về những nhân vật giống nhau.
Trong bìa một tờ nhạc, nhạc sĩ Song Ngọc đã ghi mấy dòng với tựa để “Viết Cho Hương” như sau:
“Đêm nay trong chuyến bay độc hành giữa bầu trời lồng lộng, anh cố tìm đôi mắt em ẩn hiện giữa các vì sao. Tiếng động cơ vi vu như một điệu nhạc đưa tiềm thức anh tìm về quá khứ.
Thuở ấy, tuổi thơ trong trắng và mang nhiều mộng đẹp. Nhìn trời cao thăm thẳm nhiều lần anh ước được như cánh diều bay bổng lên không trung để níu áo chị Hằng đang ngồi đan áo cho chú Cuội bên sông Ngân. Chuyện đời ai có thể ngờ Hương nhỉ! Hai mươi năm sau mộng thành sự thật. Bây giờ trong MỘT CHUYẾN BAY ĐÊM nhớ lại dĩ vãng thốt nhiên anh mỉm cười.
Hương ơi! chỉ có những kẻ vào đời với đôi cánh bằng khát gió như chúng anh mới có được tâm trạng đêm đêm “Ta là Đường-Minh-Hoàng vân du nguyệt điện.
Đêm nay nhớ về gác trọ ngày xưa có đôi mắt đẹp mà cả 3 đứa ưa. Nhớ em cũng nhiều mà thương tụi nó không ít. Không hiểu giờ này chúng nó ở đâu? lênh đênh nơi biển cả hay đang gối súng nơi rừng sâu? Chao ôi là nhớ!
Hương ơi! ghi vội những giòng này giữa lúc mà anh tin chắc rằng nhân loại đang say sưa trong giấc điệp trong đó có Hương và những người thân yêu của anh. Bình minh đang ló dạng, cho phép anh ngừng bút và hẹn thư sau…”
Khi đọc lại đoạn này, những người yêu mến nhạc sĩ Song Ngọc đều có thể nhận ra câu chuyện trong lá thư chính là bài hát Một Chuyến Bay Đêm được Song Ngọc và Hoài Linh cùng sáng tác:
Giữa lòng trời khuya muôn ánh sao hiền,
Người trai đi viết câu chuyện một chuyến bay đêm.
Cánh bằng nhẹ mơn trên làn gió
Đời ngây thơ xưa lại nhớ lúc mình còn thơ.
Nhìn trời cao mà reo, mà mơ ước như diều
Để níu áo Hằng Nga, ngồi bên dãy ngân hà.
Giờ sống giữa lưng trời
Đôi khi nhớ chuyện đời mỉm cười thôi.
Dưới bầu trời khuya nhiều ánh sao, đêm nay có một người phi công vừa cất cánh, rồi độc hành nhẹ lướt đôi cánh bằng và mơn man trên làn gió. Bầu trời thì rộng lớn, lòng trai cũng như bầu trời, tung cánh thỏa chí tang bồng.
Trong khoảnh khắc này, người phi công chợt nhớ đến ước mơ ngây thơ năm xưa, khi còn nhỏ anh vẫn thường nhìn trời cao và mơ ước một ngày được bay lượn cùng níu áo chị Hằng và ngồi bên dãy ngân hà. Không ngờ 20 năm sau đó, ước mơ tưởng là viển vông đó nay gần như đã thành hiện thực. Nghĩ chuyện đời trùng hợp mà chỉ biết mỉm cười thôi…
Đêm nay chuyến bay trời xanh như màu áo
Đường Minh Đế nhàn du thăm tinh cầu,
Chạnh thương hai đứa giờ gối súng nơi nào
Lâu lắm chẳng gặp nhau.
Đường Minh Đế chính là Đường Minh Hoàng trong tích xưa bên Trung Hoa. Truyền thuyết kể rằng vua Đường Minh Hoàng đã có cơ hội viếng thăm nguyệt điện của chị Hằng. Ngày nay khi đang bay vút giữa trời đêm, người phi công nghĩ rằng mình đã trở thành Đường Minh Đế và nhàn du thăm những tinh cầu xa xôi.
Trong tâm trạng bâng khuâng đó, người phi công lại nhớ 2 người bạn của mình đã lâu lắm rồi không gặp mặt, nay biết ở phương trời nào. Ở đoạn này, chúng ta cần nhắc lại ca khúc Chúng Mình Ba Đứa đã được Song Ngọc và Hoài Linh phát hành trước đó:
Mình có ba người
Vừa đúng nét đôi mươi
Người lướt mây trời
Vui kiếp sống không trung
Với một kẻ đi tìm
Vào sóng nước mênh mông
Còn riêng mình tôi vai ba lô
Về khu chiến
Nghe đường dài thêm.
Ba người bạn đi theo 3 binh chủng khác nhau: Không quân, Hải quân và Lục quân. Ba người chơi rât thân với nhau, cùng nhập ngũ, và dù đi theo những binh nghiệp khác nhau nhưng vẫn có điểm chung là yêu cùng 1 đôi mắt đẹp, chính là đôi mắt của “nàng Hương” trong bức thư đã nhắc đến ở trên:
Đôi khi thấy buồn về thăm chốn xưa
Đôi mắt đẹp mà cả ba đứa ưa… (Chúng Mình 3 Đứa)
Đôi mắt giai nhân làm lưu luyến cả 3 người bạn đang làm kiếp trai hùng, thoáng trong ánh mắt đó là những nét u sầu làm say đắm lòng người:
…Tình nàng chưa nói nhưng mà say.
Giai nhân hỡi khóe mắt em u hoài
Theo tìm trong chuyến bay… (Một Chuyến Bay Đêm)
Xin trở lại với lời bài hát Một Chuyến Bay Đêm:
Có người hỏi phi công ước mơ gì?
Người ơi nhân thế muôn màu nào biết mơ ước chi?
Ước rằng từ khi tung nhịp cánh
Tình ta yêu thương là gió, nhân tình của mây.
Thuở nhỏ mơ được bay lượn giữa bầu trời, 20 năm sau giấc mơ đã thành hiện thực. Vậy khi đã trở thành phi công, người còn mơ ước gì nữa không? Khi biết rằng cuộc đời này vô thường, thoảng qua như cơn gió làn mây, người còn biết ước mơ điều gì đây nữa…
Cuộc tuần hành trên không trung này sẽ trải qua suốt đêm dài, nên người cũng sẽ thức trắng cùng với đại dương, trong tâm tư ghi lại những dòng tâm sự này khi vũ trụ vẫn còn đang giấc ngủ say:
Ở đời ai hiểu ai,
người bay trắng đêm dài,
Thì thức giữa đại dương,
Dù yên giấc ven rừng,
Bạn có biết chuyện này
Tôi ghi lúc vũ trụ còn ngủ say.
Người ca sĩ gắn liền với ca khúc Một Chuyến Bay Đêm chính là ca sĩ Thanh Thúy. Cô như là đã hòa nhập trọn vẹn tâm hồn mình vào ca khúc này. Thật trùng hợp, Thanh Thúy cũng lấy chồng là một phi công, nên có lẽ cô là người hiểu nhất tâm trạng của một người vợ hàng đêm cảm thấy bất an khi chồng của mình có những chuyến bay đêm trong thời ly loạn.
Hai nhạc sĩ Song Ngọc và Hoài Linh đã cùng hợp tác với nhau để soạn thành những ca khúc nhạc lính được yêu thích trong hơn nửa thế kỷ qua: Một Chuyến Bay Đêm, Chúng Mình 3 Đứa, Nó Và Tôi. Lời nhạc được nhạc sĩ Hoài Linh đặt luôn mang những dấu ấn đặc biệt, rất nên thơ và lãng mạn. Riêng trong ca khúc Một Chuyến Bay Đêm này còn phản phất hình ảnh thần thoại Trung Hoa, làm cho bài hát mang một khí chất rất riêng biệt so với các bài nhạc vàng khác.
Đông Kha (nhacvangbolero.com)