Gabriël Moens
Như đã dự đoán, dư chấn từ vụ lở núi Novak Djokovic đã ngay lập tức ám ảnh chính phủ liên bang. Trong một bài báo được xuất bản bởi News.com.au, cô Ellen Ransley đã viết vào ngày 11/01/2022 rằng một số chính trị gia đã thúc giục thủ tướng giải quyết vụ huyên náo về thị thực của tay vợt Djokovic.
Bài báo cho rằng danh tiếng của chính phủ và Giải quần vợt Úc Mở rộng đã bị tổn hại một cách không thể vãn hồi vì Úc đã không thể hiện rõ quan điểm của mình về vấn đề nhập cảnh miễn-cách ly.
Trong vòng vài giờ sau khi Tòa án Liên bang bác bỏ việc hủy thị thực của anh Djokovic, tay vợt vô địch này đã tập luyện ở Nhà thi đấu Rod Laver Arena. Anh đã đăng một bức ảnh cùng đội của mình, nở nụ cười rạng rỡ của một chiến binh chiến thắng.
Vụ kiện của chính phủ đã đổ bể vì những bất thường quan liêu ở cảng nhập cảnh hôm 05/01/2022 khi anh Djokovic đến Melbourne. Tuy nhiên, chính phủ đã chỉ rõ với thẩm phán Anthony Kelly rằng họ vẫn có quyền hủy bỏ thị thực và trục xuất anh Djokovic.
Xét những chi tiết nổi lên trong vụ này, có những lý do thích đáng để biện minh cho việc trục xuất anh Djokovic khỏi đất nước. Đầu tiên, Hiệp hội Quần vợt Úc (Tennis Australia) đã chỉ ra với các tay vợt rằng phải xin miễn chích ngừa vì lý do y tế trước ngày 10/12/2021, để cho phép các tay vợt chưa chích ngừa được cách ly ở Melbourne trước khi bắt đầu giải mở rộng. Anh Djokovic chỉ nộp đơn vào khoảng ngày 16/12/2021 khi anh nhận được kết quả xét nghiệm COVID-19 dương tính.
Tuy nhiên, vào ngày hôm đó và ngày hôm sau, anh Djokovic đã tham gia nhiều hoạt động khác nhau ở Belgrade, Serbia, trao giải cho các tay vợt trẻ cùng nhiều hoạt động khác.
Như vậy, tuyên bố của anh rằng mình từng bị nhiễm bệnh hoặc là không đúng, hoặc là nếu như thực sự mắc bệnh, anh đã hành động một cách vô trách nhiệm vì lẽ ra anh nên cách ly bản thân chứ không phải để người khác tiếp xúc với căn bệnh này. Đây cũng có thể là lý do thứ hai giải thích tại sao Bộ trưởng Di trú Alex Hawke có thể sử dụng quyền hạn của mình để đưa anh trở lại Serbia.
Thứ ba, ngay cả khi quyền miễn chích ngừa vì lý do y tế có hiệu lực theo quyết định của Thẩm phán Kelly, anh vẫn phải cách ly trong 14 ngày vì quyền nhập cảnh miễn-cách ly chỉ dành cho những tay vợt đã chích ngừa đầy đủ. Vì anh Djokovic mới đến vào tối muộn ngày 05/01/2022, anh sẽ không thể đáp ứng yêu cầu này [và vì vậy phải cách ly].
Do đó, mặc dù lực lượng biên phòng đã làm rối tình hình khi anh Djokovic đến Melbourne, nhưng có thể có đủ lý do để gửi anh trở lại Serbia.
Nhưng bây giờ khi vụ kiện của tòa án đã diễn ra, thì quyết định trục xuất này là một quyết định chính trị.
Trong bối cảnh này, cần nhớ lại lời khẳng định đầy tự tin của Thủ tướng Scott Morrison rằng các quy định nhập cảnh được lực lượng biên phòng thực hiện một cách công bằng và các quy định đó là quy định áp dụng cho mọi ứng viên nộp đơn xin nhập cảnh vào Úc, bất kể độ giàu có, nổi tiếng, hoặc được mọi người biết đến của họ. Thật không may, khi nghĩ lại, thủ tướng đã lên tiếng quá sớm khi không biết chính xác điều gì đã xảy ra khi anh Djokovic bị thẩm vấn ở biên giới.
Bất kỳ quyết định nào của chính phủ liên bang — chính phủ chịu trách nhiệm cấp thị thực — đều tràn đầy nguy hiểm và có thể gây ra phản ứng dữ dội trong bầu cử. Nếu anh Djokovic bị trục xuất, những người ủng hộ tay vợt vô địch người Serbia này sẽ bị chọc giận và mối bang giao với chính phủ Serbia sẽ trở nên bấp bênh.
Mặt tích cực của sự việc này là chính phủ sẽ có cơ hội trình bày ý tưởng với các cử tri rằng các quy định nhập cư của chúng ta áp dụng, mà không e dè hoặc ưu ái, cho tất cả các ứng viên nộp đơn.
Tuy nhiên, việc trục xuất thường đi kèm với một lệnh cấm ba năm. Đây sẽ là một hành động quá khắc nghiệt trong bối cảnh lực lượng biên phòng đã thể hiện sự lúng túng tại phi trường ở Melbourne. Do đó, nếu bộ trưởng di trú quyết định đi theo con đường trục xuất, thì cần làm rõ rằng lệnh cấm ba năm sẽ không được áp dụng trong trường hợp của anh Djokovic.
Mặc dù vậy, nếu anh Djokovic được phép chơi ở Giải quần vợt Úc Mở rộng, định nghĩa về kẻ phá luật sẽ theo anh trong suốt giải đấu. Anh vẫn có thể được coi là đã được hưởng lợi từ một chế độ hủ bại chuyên đối xử ưu ái.
Ngoài ra, quyết định phản đối cách giải quyết của lực lượng biên phòng của anh sẽ đánh dấu anh như là một người thích tranh chấp pháp lý, có thể lật ngược quyết định này bằng các mối quan hệ và sự giàu có của mình.
Vì những lý do trên, sẽ là hợp lý để dự đoán rằng cử tri, tại cuộc bầu cử tiếp theo dự kiến được tổ chức vào tháng Ba hoặc tháng Năm tới, sẽ gây khó khăn cho chính phủ vì đã giải quyết không xác đáng vụ việc này.
Do đó, không có giải pháp nào dễ dàng cho chính phủ.
Nếu anh Djokovic thi đấu ở giải mở rộng để bảo vệ danh hiệu của mình và tìm cách làm lu mờ 20 Giải Grand Slam của hai tay vợt Federer và Nadal, thì sẽ rất tốt cho môn thể thao quần vợt. Điều này là do việc được chứng kiến các tay vợt giỏi nhất thế giới thi đấu với nhau trên sân quần vợt luôn rất mãn nhãn.
Tuy nhiên, có thể thấy vụ việc này đã ảnh hưởng đến khả năng thi đấu của anh Djokovic như thế nào, khi xét đến thời gian chuẩn bị bị giảm thiểu và sự căng thẳng chắc chắn gây ra bởi vụ kiện. Nhưng đổi lại, sự việc này cũng có thể củng cố quyết tâm của anh để chứng minh với thế giới rằng anh thực sự là Số Một trong Bộ Môn Quần Vợt nam thế giới.
Tất cả sẽ được hé lộ trong hai tuần tới!
Ông Gabriël A. Moens là giáo sư luật danh dự tại Đại học Queensland, và từng là phó hiệu trưởng và trưởng khoa tại Đại học Murdoch. Năm 2003, ông Moens được thủ tướng trao tặng Huân chương Thế kỷ Úc cho những hoạt động trong lĩnh vực giáo dục. Ông đã giảng dạy rộng rãi trên khắp Úc, Á Châu, Âu Châu, và Hoa Kỳ. Ông Moens gần đây đã xuất bản hai cuốn tiểu thuyết “A Twisted Choice” (“Sự Lựa Chọn Xấu Xa”) (NXB Boolarong Press, 2020) và “The Coincidence” (“Sự Trùng Hợp Ngẫu Nhiên”) (NXB Connor Court Publishing, 2021).
Minh Ngọc biên dịch