Frank Fang
Ông Solomon Yue, Phó chủ tịch kiêm Giám đốc Điều hành của nhóm chính trị Đảng Cộng Hòa ở Hải ngoại và ủy viên quốc gia Đảng Cộng Hòa Oregon cho biết các thành viên Đảng Cộng Hòa tranh cử các ghế trong cuộc bầu cử giữa kỳ tháng 11/2022 có khả năng sẽ tranh cử trên một nền tảng tìm cách buộc chính quyền Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về đại dịch COVID-19.
Ông Yue đưa ra đánh giá này dựa trên thực tế là Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng Hòa (RNC) gần đây đã thông qua một nghị quyết nhằm tìm cách yêu cầu Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) phải bồi thường thiệt hại cho các tổ chức chính phủ Hoa Kỳ, cá nhân người Mỹ bị thiệt hại về tài chính, và những người mất mát người thân do COVID-19.
“Ngay lập tức, chúng tôi sẽ có thể hỗ trợ các ứng cử viên của mình, ứng cử viên Hạ viện và ứng cử viên Thượng viện tranh cử về vấn đề này và quy trách nhiệm cho Trung Quốc về những thiệt hại do virus Vũ Hán,” ông Yue nói với chương trình “China Insider” của EpochTV hôm 11/02.
Nghị quyết nói trên lên án chế độ Trung Quốc đã gây ra đại dịch và nhiều hành vi sai trái, bao gồm cả việc “bắt giữ và bịt miệng những người tố cáo”, “phủ nhận sự lây truyền giữa người với người bất chấp ngày càng nhiều bằng chứng”, và “cố ý tiếp tục lưu thông hàng không quốc tế ra khỏi Vũ Hán”.
Vũ Hán, một thành phố ở miền trung Trung Quốc, là tâm chấn sớm nhất của đại dịch khi một cụm ca nhiễm xuất hiện gần một khu chợ hải sản địa phương. Giờ đây sau hai năm, nguồn gốc của virus Trung Cộng, mầm bệnh gây ra COVID-19, vẫn chưa được biết rõ, nhưng nhiều người nghi ngờ virus này có nguồn gốc từ Viện Virus học Vũ Hán (WIV) — một cơ sở nghiên cứu đã nghiên cứu virus corona trên dơi trong hơn một thập niên và nằm cách chợ hải sản một quãng lái xe ngắn.
Tháng 01/2021, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ công bố một tờ thông tin cho biết họ có lý do để tin rằng “một số nhà nghiên cứu của WIV đã mắc bệnh vào mùa thu năm 2019, trước khi ca nhiễm bệnh đầu tiên của đợt bùng phát dịch bệnh này được xác định, với các triệu chứng phù hợp với cả COVID-19 và các bệnh thông thường theo mùa.”
Nghị quyết đã nhắc lại những lời kêu gọi trước đây của cựu Tổng thống Donald Trump. Hồi tháng 06/2021, ông Trump đã nói rằng Trung Quốc cần phải trả 10 ngàn tỷ USD tiền bồi thường COVID cho Hoa Kỳ. Tháng 12/2021, ông cho biết thêm rằng Trung Quốc có thể nợ hơn 60 ngàn tỷ USD tiền bồi thường thiệt hại trên toàn thế giới.
Ông Yue cho biết một khía cạnh quan trọng của nghị quyết này là nó hỗ trợ nỗ lực của các nhà lập pháp Đảng Cộng Hòa nhằm thay đổi hợp pháp Đạo luật Miễn trừ Chủ quyền Ngoại quốc (FSIA), một đạo luật của Hoa Kỳ có tác dụng miễn cho các quốc gia khỏi bị kiện ở Hoa Kỳ trừ một số trường hợp nhất định.
Một khi thay đổi này được thực hiện, các vụ kiện của Hoa Kỳ có thể tiếp tục, dẫn đến các lệnh cấm và tịch thu tài sản thuộc sở hữu của ĐCSTQ ở Hoa Kỳ, theo ông Yue.
Trong tương lai nếu Hoa Thịnh Đốn có tịch thu tài sản của ĐCSTQ, thì ông Yue tin rằng Trung Quốc sẽ thực hiện các hành động đáp trả kiểu ăn miếng trả miếng, bao gồm cả việc tịch thu bất hợp pháp tài sản của các công ty Hoa Kỳ tại Trung Quốc.
Các nhà lập pháp Đảng Cộng Hòa ở cả Hạ viện và Thượng viện đã đề xướng một số dự luật vào năm 2020 trong nỗ lực thay đổi các rào cản pháp lý do FSIA đặt ra, trong đó có Đạo luật Tư pháp Dân sự cho các Nạn nhân của COVID (S.4212) và Đạo luật Ngăn chặn COVID năm 2020 (S.3592). Dự luật thứ hai cho rằng các quốc gia ngoại quốc phải bị mất quyền miễn trừ chủ quyền nếu họ bị phát hiện “cố ý hoặc vô ý… thải tác nhân sinh học… dẫn đến thương tật, tử vong, hoặc thiệt hại cho tài sản của một công dân Hoa Kỳ.”
Tại Hoa Kỳ, các tổng chưởng lý ở Missouri và Mississippi đã đệ đơn kiện chính quyền Trung Quốc về hành vi che đậy virus, trong khi các công ty luật của Hoa Kỳ đã tiến hành một số vụ kiện tập thể.
Nghị quyết RNC này cũng ủng hộ Đạo luật Quỹ Bồi thường Nạn nhân COVID-19 và việc thành lập một ủy ban lưỡng đảng để điều tra nguồn gốc của virus Trung Cộng.
Ông Yue cho hay, “Một khi Mỹ thành công [trong việc] buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm qua các khoản bồi thường, thì phần còn lại của thế giới sẽ theo chân chúng ta.”
Anh Frank Fang là một ký giả tại Đài Loan. Anh đưa tin về Trung Quốc và Đài Loan. Anh có bằng Thạc sĩ về khoa học vật liệu tại Đại học Thanh Hoa ở Đài Loan.
Anh David Zhang là người dẫn chương trình China Insider trên EpochTV. Anh hiện đang làm việc tại New York và Thủ đô Hoa Thịnh Đốn, đưa tin về Trung Quốc. Anh chuyên phỏng vấn chuyên gia và bình luận tin tức về các vấn đề Trung Quốc, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến mối bang giao Mỹ-Trung.
Frank Fang and David Zhang
An Nhiên biên dịch