Liên Thư Hoa
Cuộc giao tranh giữa Nga và Ukraine đã lâm vào bế tắc. Chỉ trong vài ngày, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã trở thành anh hùng dân tộc bảo vệ chủ quyền và tôn nghiêm quốc gia. Trong đó, hành trình từ một diễn viên trở thành tổng thống của ông cũng rất đặc sắc.
Trước sức ép của quân đội Nga, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã không trốn chạy khỏi Kyiv mà chọn ở lại chiến đấu cùng người dân thủ đô. Các thông tin tình báo trước đó cho thấy Nga muốn tiêu diệt Ukraine bằng cách “chặt đầu” nguyên thủ quốc gia, và ông Zelensky cùng gia đình bị liệt vào danh sách mục tiêu hàng đầu. Nhưng vào ngày 26/02, khi chính phủ Hoa Kỳ thúc giục ông Zelensky rời khỏi Kyiv để tránh nguy cơ bị bắt hoặc sát hại, ông đã từ chối và nói: “Cuộc chiến đang diễn ra ở đây. Tôi cần đạn dược, chứ không phải một chuyến di tản”.
“Chúng tôi sẽ không hạ vũ khí. Chúng tôi sẽ bảo vệ đất nước của chúng tôi”, ông nói.
Ông Zelensky sinh ngày 25/01/1978 trong một gia đình Do Thái ở miền Đông Ukraine thuộc Liên Xô cũ, ngôn ngữ mẹ đẻ của ông là tiếng Nga. Cha của ông là một giáo sư tại Đại học Kinh tế thủ đô Kyiv, còn mẹ ông là một kỹ sư. Mặc dù ông Zelensky học luật ở Đại học Kinh tế Kyiv, nhưng ông lại đam mê diễn xuất từ thời sinh viên, và không thích một ngành nghề có nhiều khả năng sẽ tham gia chính trị như luật sư. Ông còn có đầu óc sáng tạo và rất giàu trí tưởng tượng.
Nhóm hài và công ty mà ông Zelensky thành lập sau này có tên là “Khu phố 95”, một địa điểm gần trường đại học của ông. Nhóm hài “Khu phố 95” của ông rất nổi tiếng ở Liên Xô cũ. Ông từng là đạo diễn nghệ thuật, diễn viên và nhà biên kịch tại Studio Khu phố 95. Ông còn từng hợp tác với Đài truyền hình 1+1 của Ukraine để diễn các tiết mục hài kịch liên quan đến chủ đề chính trị.
Kể từ năm 2015, ông Volodymyr Zelensky trở nên nổi tiếng nhờ loạt phim truyền hình “Servant of the People” (tạm dịch: “Đầy tớ của nhân dân”) và có tỷ lệ người xem cao nhất năm đó. Trong tác phẩm hài đầy châm biếm này, ngôi sao 7X hóa thân thành một giáo viên dạy lịch sử trung học. Vị thầy giáo này trở nên nổi tiếng sau một đoạn video chế giễu tổng thống Ukraine được một học sinh tình cờ quay lại và tung lên mạng. Kết quả là nam nhân vật chính vô tình tranh cử và trở thành tổng thống. Bộ phim không chỉ thu hút khán giả ngay từ khi ra mắt mà còn gây sốt sau khi ông Volodymyr Zelensky trở thành tổng thống ngoài đời thực.
Năm 2018, ông Zelensky và những người cộng sự đã thành lập Đảng mới lấy tên giống với bộ phim của mình, tức là “Đầy tớ của nhân dân”. Tất cả thành viên trong Đảng đều là những người mới bước vào chính trường. Cuối năm đó, ông Zelensky tuyên bố tham gia tranh cử tổng thống. Ông ủng hộ việc phá bỏ hệ thống chính trị hiện có của Ukraine để cải thiện tính minh bạch chính trị, đồng thời ủng hộ việc Ukraine gia nhập NATO và Liên minh Âu Châu.
Theo báo cáo, “Đầy tớ của nhân dân” được coi là bộ phim truyền hình ăn khách nhất ở Ukraine trong những năm gần đây. Vào trước thềm cuộc bầu cử tổng thống Ukraine năm 2019, bộ phim cũng được phát sóng mùa thứ ba trên kênh 1+1 TV.
Sự chân thành của ông Zelensky đã chạm đến trái tim của người dân Ukraine. Trong một cuộc tranh biện, trước lời nhạo báng của tổng thống Petro Poroshenko rằng ông Zelensky sẽ quỳ gối trước Tổng thống Putin sau khi đắc cử, ông Zelensky đã mời ông Poroshenko cùng quỳ gối trước những người Ukraine đã mất đi thân nhân trong cuộc chiến Donbas. Khi đó, ông Poroshenko quỳ gối quay lưng về phía dân chúng, trong khi Zelensky quỳ trước mặt mọi người và nói rằng ông sẽ chỉ quỳ gối trước người dân Ukraine và không bao giờ chịu khuất phục ông Putin. Cuối cùng, ông Zelensky đắc cử với 73.22% phiếu bầu và lập kỷ lục mới trong cuộc bầu cử tổng thống Ukraine.
Diễn viên hài Zelensky, 44 tuổi, tuyên thệ nhậm chức tổng thống vào ngày 20/05/2019. Ông nói rằng ông sẽ “bảo vệ độc lập và toàn vẹn chủ quyền của Ukraine”. Ông đã bổ nhiệm một lượng lớn các nhà sản xuất truyền hình và những nghệ sĩ giải trí khác không có kinh nghiệm chính trị vào các vị trí chủ chốt trong chính phủ. Điều này đã khiến một số người cười nhạo và bất mãn vào thời điểm đó.
Ngày 21/07/2020, một người đàn ông ở Lutsk, Ukraine, đã bắt giữ 13 con tin trên một chuyến xe buýt đường dài. Trong cuộc đàm phán giữa anh ta và các quan chức chính phủ cùng Tổng thống Zelensky, tổng thống đã thể hiện tài năng nhanh trí và hài hước của một diễn viên hài. Ông đã chấp nhận yêu cầu của người đàn ông là chia sẻ công khai bộ phim tài liệu “Earthlings” (tạm dịch: “Chúng sinh Địa Cầu”) nói về loài người đang làm tổn hại các sinh linh của Trái Đất, trên tài khoản Facebook của mình. Sau đó, người đàn ông đã thả tất cả con tin và đầu hàng. Toàn bộ quá trình đàm phán rất có tính hài hước không khỏi khiến mọi người bất ngờ.
Trước khi Nga tấn công Ukraine, có lẽ không ai ngờ được khả năng lãnh đạo tài ba của Tổng thống Zelensky. Nhưng hôm nay, vào lúc nguy cấp nhất khi có thể bị Nga truy lùng “hành quyết chặt đầu” bất cứ lúc nào, ông đã lãnh đạo thủ tướng, tham mưu trưởng, các phụ tá cao cấp khác đứng bên ngoài phủ tổng thống và thề sẽ ở lại sống chung với Kyiv. “Đây có thể là lần cuối cùng các vị thấy tôi còn sống”, ông nói với các nhà lãnh đạo EU qua một hội nghị video.
Ông Zelensky cũng có nhiều chính sách sáng tạo và độc đáo trong việc chống lại sự xâm lược của Nga. Ông kêu gọi toàn dân tham gia chiến đấu, phân phối vũ khí cho tất cả dân chúng, ban hành hướng dẫn cách chế tạo bom xăng tự chế. Ngày 27/02, ông tuyên bố thành lập “Quân đoàn Quốc tế”, “cấp phép cho những người nước ngoài muốn đẩy lùi quân đội Nga có thể đến Ukraine và gia nhập hàng ngũ phòng thủ chung chống lại quân đội Nga”.
Tổng thống Hoa Kỳ Ronald Reagan cũng là một diễn viên
Ngày 26/02, tại Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ (CPAC) ở Hoa Kỳ, cựu Tổng thống Mỹ Donal Trump đã ca ngợi Tổng thống Zelensky về khả năng lãnh đạo tuyệt vời và lòng dũng cảm quên mình khi đối mặt với những thử thách khắc nghiệt. “Họ nói rằng ông ấy là một diễn viên hài, điều đó không sao cả. Đến hôm nay, ông ấy đã thể hiện dũng khí to lớn”, ông Trump nói.
Năm 2019, ông Zelensky dính dáng đến cái gọi là bê bối “Trump-Ukraine”. Tổng thống Trump cũng đã bị Hạ viện luận tội vì cáo buộc “thúc ép” Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky điều tra các giao dịch bất hợp pháp của con trai ông Biden là Hunter tại các công ty năng lượng Ukraine.
Nhà báo độc lập Gia Cát Minh Dương (Zhuge Mingyang) nói rằng: “Việc một diễn viên trở thành tổng thống như ông Zelensky không phải là tiền lệ, mà Tổng thống Reagan, một trong những tổng thống vĩ đại nhất trong lịch sử Hoa Kỳ, cũng là một diễn viên”.
“Nhờ cơ trí và tinh thần bền bỉ của Tổng thống Reagan, Liên Xô cũ và toàn bộ Khối Đông Âu cuối cùng cũng tan rã. Là một nước cộng hòa, Ukraine cũng sẽ độc lập và tách khỏi Nga”, ông nói.
Ông Minh Dương cho biết: “Giờ đây, ông Zelensky có thêm một danh hiệu mới – chiến binh, một chiến binh đã thề bảo vệ đất nước của mình cho đến chết. Đối mặt với chiến binh dũng cảm này, thế giới đứng về phía ông ấy. Nước Nga sẽ đi về đâu? Thời gian sẽ sớm trả lời”.
Trong một cuộc thăm dò vào cuối tuần trước (khoảng ngày 26/02), hơn 90% người dân Ukraine bày tỏ sự ủng hộ đối với Tổng thống Volodymyr Zelensky, tăng gấp ba lần so với tháng 12. Ngoài ta, khi được hỏi về khả năng Ukraine có thể đẩy lùi một cuộc tấn công của Nga hay không, 70% trả lời là “có”.
Liên Thư Hoa
Minh Phương biên dịch