Thanh Trúc
Các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ và Châu Âu đang khiến Nga ngạt thở, nhưng Hoa Kỳ và Châu Âu cũng đang gặp khó khăn vì chính những lệnh trừng phạt này.
Ngoài việc thay đổi cục diện quân sự thế giới, Chiến tranh Ukraine-Nga năm 2022, bá quyền tài chính và bá quyền công nghệ do Hoa Kỳ thiết lập trong quá trình toàn cầu hóa cũng cho thấy sức mạnh to lớn lần này. Vào ngày 26/2, Hoa Kỳ, Liên minh Châu Âu, Vương quốc Anh và Canada đã đưa ra một tuyên bố chung thông báo rằng một số ngân hàng lớn của Nga bị cấm sử dụng hệ thống thanh toán quốc tế của Hiệp hội Viễn thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn cầu (SWIFT). Trong một cuộc phỏng vấn, Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố rằng việc đưa ra các biện pháp trừng phạt chống lại Nga là lựa chọn duy nhất để tránh một cuộc “chiến tranh thế giới thứ ba”. Ông cho biết mục tiêu của mình là bảo đảm sự liên kết giữa NATO và EU.
Vài ngày sau khi lệnh trừng phạt được đưa ra, thế giới phát hiện ra rằng lệnh trừng phạt đã biến thành một mô hình “nửa nước nửa lửa”.
Các biện pháp trừng phạt kinh tế của Châu Âu và Mỹ đối với Nga là con dao hai lưỡi
Thông qua các biện pháp trừng phạt, Mỹ và các nước phương Tây khác hy vọng sẽ định hình lại chuỗi cung ứng năng lượng và nông nghiệp của thế giới, cô lập Nga, khiến nền kinh tế Nga gặp khó khăn càng sớm càng tốt, làm suy yếu nghiêm trọng sức mạnh quốc gia của Nga, và cuối cùng khiến ông Putin thất bại. Cần phải nói rằng đây là một phần của mục tiêu, và Nga hiện đang bị thiêu đốt bởi ngọn lửa của các lệnh trừng phạt kinh tế.
Trước khi Nga phát động cuộc chiến tranh xâm lược, tỷ giá khoảng 70 rúp/USD, và bây giờ tỷ giá hối đoái gần 170 rúp/USD. Tuy nhiên, do Trung Quốc, Ấn Độ, Iran và các quốc gia khác không tham gia vào các lệnh trừng phạt, đặc biệt là Trung Quốc đã mở kênh giải quyết bằng đồng Nhân dân tệ cho Nga, nên tác dụng răn đe của việc đóng cửa “quả bom hạt nhân kinh tế” Swift hóa ra cuối cùng lại trở thành một quả bom khổng lồ.
Tuy nhiên, lệnh trừng phạt lần này khác với các lệnh trừng phạt trước đây đối với các nước nhỏ, vì mục tiêu của lệnh trừng phạt là Nga, mặc dù khoảng cách sức mạnh của Nga với Mỹ tính theo tổng GDP là lớn bất thường: năm 2021, tổng GDP của Nga là 1,49 nghìn tỷ USD, thậm chí không nằm trong top 10. Hoa Kỳ vẫn ở vị trí “dẫn đầu” với 16,9 nghìn tỷ USD, và nền kinh tế lớn hơn Nga khoảng 11 lần. Tuy nhiên, trên thị trường dầu thô và khí đốt tự nhiên toàn cầu, Nga chiếm một vị trí quan trọng và là một trong những nguồn cung cấp quan trọng nhất, đồng thời cũng chiếm một vị trí quan trọng trong nhóm “OPEC +” bao gồm Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) và các nước sản xuất dầu ngoài OPEC. Dữ liệu chứng minh rằng vào năm 2021, Nga đã đóng góp 35% xuất khẩu dầu thô toàn cầu, 25% xuất khẩu khí đốt tự nhiên toàn cầu, và là động lực chính đằng sau sự gia tăng sản lượng gần đây của “OPEC +”.
Về cung cấp năng lượng dầu khí, Châu Âu đã phụ thuộc vào Nga trong nhiều năm. Riêng về khí đốt , 27 quốc gia thành viên EU phụ thuộc vào Nga với 40% nhu cầu của họ. Do đó, hậu quả của các lệnh trừng phạt đối với Nga khác xa với các lệnh trừng phạt kinh tế dài hay ngắn mà Mỹ đã thực hiện ở Cuba, Myanmar, khu vực Crimea, Iran, Iraq, Lebanon và các nước khác, và Hoa Kỳ hầu như không cảm thấy mất mát. Tuy nhiên, Nga thì khác, cả chiều rộng và chiều sâu của mối quan hệ với nền kinh tế thế giới và sự phụ thuộc của Châu Âu và Hoa Kỳ vào năng lượng của họ đều không thể so sánh với các nước nhỏ này. Mối liên kết này được thiết lập 30 năm sau khi Liên Xô sụp đổ, do đó, để loại bỏ Nga khỏi trật tự toàn cầu, thế giới sẽ phải gánh chịu những tổn thất của mô hình đang thay đổi.
Các biện pháp trừng phạt đối với xuất khẩu năng lượng của Nga và nỗi đau của Đức
Theo CNN, Nga cần tiền của Châu Âu. Theo Reuters, doanh thu từ dầu khí của Nga vào năm 2021 là khoảng 9,1 nghìn tỷ rúp, tương đương khoảng 119 tỷ USD theo tỷ giá hối đoái vào tháng 1 năm nay, chiếm 36% ngân sách nhà nước của Nga. Châu Âu và Mỹ đã tung ra các biện pháp trừng phạt kinh tế toàn diện đối với Nga dựa trên nhận định rằng “tiếp tục mua năng lượng của Nga là tài trợ cho cuộc chiến của ông Putin”, mặc dù họ biết rằng động thái này sẽ mang lại nhiều bất ổn và rủi ro cho an ninh cung cấp năng lượng của Châu Âu, nhưng nước này cũng đã chuẩn bị tinh thần.
Xét về quốc gia, Đức là khách hàng khí đốt tự nhiên lớn nhất của Nga, theo Viện Kinh tế Quốc tế Bruegel ở Bỉ, 55% lượng khí đốt tự nhiên nhập khẩu, 50% lượng than nhập khẩu và 35% lượng dầu nhập khẩu phụ thuộc vào Nga. Do chiến lược năng lượng xanh của Đức trong nhiều năm nên giá dầu liên tục tăng hàng năm. Vào tháng 12/2021, giá của Đức tăng 5,7% so với cùng kỳ năm ngoái, gần mức cao nhất kể từ những năm 1990; giá năng lượng tăng 18,3% so với một năm trước đó, buộc chính phủ phải cam kết viện trợ cho các hộ gia đình nghèo hơn. Giá khí đốt ở Châu Âu tăng 70% trong vòng vài ngày sau khi lệnh trừng phạt được công bố vào ngày 26 tháng 2 năm nay, và các chính trị gia Đức là những người đầu tiên đứng ngồi không yên.
Ngày 3/3, Bộ trưởng Kinh tế Đức Robert Habeck (lãnh đạo Đảng Xanh) nói với các phóng viên tại Berlin sau cuộc họp với các quan chức ngành công nghiệp Đức rằng “Tôi sẽ không ủng hộ lệnh cấm nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch từ Nga, … Tôi thậm chí sẽ công khai phản đối nó vì làm như vậy sẽ đe dọa xã hội Đức” và “Nó có thể dẫn đến thiệt hại lên tới 20 tỷ euro cho các công ty Đức”.
Ngày 7/3, Thủ tướng Đức Scholz, một thành viên của Đảng Dân chủ Xã hội, nói rằng “hiện tại không có cách nào khác để bảo đảm cung cấp hệ thống sưởi, giao thông, điện và năng lượng công nghiệp ở Châu Âu”, vốn là” tối quan trọng đối với sự tồn tại và cuộc sống hàng ngày của người dân”. Ông Scholz nhấn mạnh rằng chính phủ liên bang Đức và các đối tác trong và ngoài EU đã nỗ lực phát triển các giải pháp thay thế cho năng lượng của Nga trong vài tháng, “nhưng điều đó không thể thực hiện trong một sớm một chiều”. Do đó, chúng tôi đã đưa ra quyết định có ý thức để tiếp tục các hoạt động kinh doanh của chúng tôi với Nga về cung cấp năng lượng.
Có rất nhiều quốc gia đang vướng vào mớ rối ren này. Chẳng hạn, Thủ tướng Hungary Orban nói rằng ông cũng phản đối cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine do Nga phát động. Tuy nhiên, ông cho rằng điều đó sẽ không ảnh hưởng đến các thỏa thuận năng lượng giữa Hungary và Nga. Là một thành viên của NATO, Thổ Nhĩ Kỳ là đồng minh của Ukraine, trong cuộc chiến giữa Nga và Ukraine, Thổ Nhĩ Kỳ đã cung cấp cho Ukraine máy bay chiến đấu không người lái, nhưng cũng duy trì quan hệ với Nga, quốc gia mà Thổ Nhĩ Kỳ phụ thuộc nhiều vào nguồn cung cấp năng lượng, lúa mì và du lịch.
Người tiêu dùng Hoa Kỳ bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt
Lần này, Hoa Kỳ có rất ít bất đồng về các biện pháp trừng phạt chống lại Nga, với sự đồng thuận của lưỡng đảng. Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi cho biết bà “hoàn toàn ủng hộ” việc cấm nhập khẩu dầu của Nga, và Thượng nghị sĩ Joe Manchin, đảng viên Đảng Dân chủ Tây Virginia, cho biết tại một cuộc họp báo ngày 3 /3, “Tôi rất vui được trả thêm 10 xu một gallon”. Thư ký Báo chí Toà Bạch Ốc Psaki ngày 4/3 nói với các phóng viên rằng Hoa Kỳ đang tìm cách giảm nhập khẩu dầu của Nga trong khi bảo đảm rằng nguồn cung dầu thô toàn cầu vẫn ổn định.
Nhưng vấn đề xảy ra sau đó vài ngày, giá xăng tăng gấp N lần 10 xu cho mỗi gallon. Theo Hiệp hội Ô tô Hoa Kỳ (AAA), giá xăng trung bình thông thường tại Hoa Kỳ chạm mức 4,173 USD/gallon vào ngày 7/3, mức cao nhất kể từ năm 2000, và mức giá đó đã tăng 15% so với tuần trước và 21% so với tháng trước. Ở California, nơi giá xăng đắt nhất, nó đã tăng vọt lên 5,444 USD/gallon. Hoa Kỳ được mệnh danh là “quốc gia trên bánh xe” hay “quốc gia nổi trên xăng”, và tầm ảnh hưởng của nó gần như bao trùm toàn xã hội.
Andy Lipow, chủ tịch của Lipow Oil Associates (LLC) ở Houston, trích dẫn dữ liệu từ Cơ quan Thông tin Năng lượng (EIA), cho biết khoảng 8% (672.000 thùng/ngày) nhập khẩu dầu và sản phẩm tinh chế của Mỹ trong năm ngoái đến từ Nga.Trong đó, dầu thô của Nga chiếm khoảng 3% lượng nhập khẩu của Hoa Kỳ, tương đương khoảng 200.000 thùng mỗi ngày. Tuy nhiên, phần lớn lượng dầu thô nhập khẩu của Mỹ đến từ Canada, Mexico và Ả Rập Saudi. Các nước nhỏ ở Mỹ Latinh và Tây Phi cũng thường xuyên gửi nhiều dầu thô đến Mỹ hơn Nga.
Trước tình hình giá năng lượng tăng vọt chỉ trong hơn 10 ngày, CNN, hãng thông tấn vốn đặc biệt ủng hộ chính quyền Biden, đã đưa ra nhiều bài báo cho rằng: chi phí hỗ trợ Ukraine đang tăng lên. Tuy nhiên, chính quyền Biden, vốn kiên định với các chính sách năng lượng xanh, không nghĩ đến việc dỡ bỏ lệnh cấm khai thác dầu đá phiến vào thời điểm này, thay vào đó, họ tìm kiếm nguồn cung dầu từ Venezuela, quốc gia đã cắt đứt quan hệ ngoại giao vào năm 2019.
Thị trường toàn cầu hóa được tạo ra bởi những người theo chủ nghĩa toàn cầu hóa được chia làm hai
Giá dầu quốc tế tăng cao cũng đã làm tăng giá dầu cho máy móc nông nghiệp và phân bón, dẫn đến chi phí sản xuất cây trồng cao hơn, điều này sẽ tiếp tục đẩy giá lương thực toàn cầu lên cao hơn nữa. Theo các chuyên gia, thế giới đang hướng tới một cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu “thảm khốc” do cuộc chiến ở Ukraine, sẽ dẫn đến một “địa ngục trần gian” về giá lương thực. Ngày 5/3, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã ra tuyên bố cảnh báo rằng sự leo thang của xung đột ở Ukraine sẽ gây ra những hậu quả kinh tế “tàn khốc” trên phạm vi toàn cầu. Ngoài xung đột, các biện pháp trừng phạt áp đặt đối với Nga sẽ có tác động lớn đến nền kinh tế và thị trường tài chính toàn cầu , với tác động thế chấp đối với các quốc gia khác. IMF tin rằng sự gia tăng giá năng lượng và nguyên liệu thô đã làm trầm trọng thêm sự gia tăng lạm phát mà thế giới đang trải qua khi nó xuất hiện sau đại dịch.
Cuộc chiến Nga-Ukraine đang bắt đầu, nhiều thành phố ở Ukraine đã trở thành đống đổ nát và cuộc chiến phía trước rất khốc liệt, ông Biden cho rằng các biện pháp trừng phạt có thể đạt được hiệu quả đánh bại ông Putin. Trên thực tế, ảnh hưởng lớn nhất của các biện pháp trừng phạt của Mỹ và Châu Âu đối với Nga là chia cắt thị trường thống nhất toàn cầu mà các công ty đa quốc gia phương Tây và các chính phủ phương Tây đã dày công xây dựng thành hai nửa, một là thị trường phương Tây từ chối Nga, hai là châu Á , Châu Phi, Châu Mỹ Latinh, những nước duy trì quan hệ kinh tế với Nga. Các lệnh trừng phạt quả thực khiến Nga khó chịu và khó thở, nhưng đồng thời cũng thiêu đốt công dân của mình trên ngọn lửa lạm phát cao do lạm phát giá cả hoành hành. Hơn nữa, lạm phát ở Mỹ đã lên tới 7%, và tình hình ở các nước EU như Đức và Vương quốc Anh cũng tương tự như Hoa Kỳ.
Theo The Epoch Times