Cao Nguyên
Quân đội Nga ở Ukraine rõ ràng đã chuyển trọng tâm từ cuộc tấn công trên bộ nhằm vào thủ đô Kyiv sang ưu tiên ‘giải phóng’ khu vực Donbass, báo hiệu một giai đoạn mới của cuộc chiến.
Còn quá sớm để biết điều này sẽ dẫn đến điều gì. Ông Putin có thu hẹp tham vọng tìm cách thoát khỏi cuộc chiến? Một số quân đội Nga gần Kyiv gần đây đã thực hiện các biện pháp phòng thủ khi đối mặt với sự kháng cự bất ngờ của Ukraine.
Donbass trở thành một điểm khởi đầu mới
Các nhà phân tích cho rằng, mặt khác, quân đội Nga có thể hướng tới việc tiếp tục cuộc chiến với một trọng tâm duy nhất, không nhất thiết là một trò chơi kết thúc, mà là một cách để tập hợp lại từ những thất bại trước đó và biến Donbass trở thành một điểm khởi đầu mới.
Thời gian gần đây, quân đội Nga phải chịu sức ép khủng khiếp ở nhiều khu vực, Mỹ và các nước khác đang đẩy nhanh việc chuyển giao vũ khí và vật liệu cho Ukraine. Trong những ngày gần đây, các quan chức Mỹ cho biết họ đã nhìn thấy bằng chứng về các cuộc tấn công của quân trú phòng Ukraine ở một số khu vực nhất định. Đầu tuần này, họ đã tìm cách tấn công một tàu lớn của Nga tại một cảng trên bờ Biển Đen. Lực lượng Phòng vệ Lãnh thổ ở Kyiv, ngày 25/2. (Ảnh: wikimedia)
Phó Tổng tham mưu trưởng Nga Sergei Rudskoy nhìn nhận tất cả những điều này một cách tích cực, nói rằng quân của ông phần lớn đã đạt được ‘mục tiêu chính’ mà Moscow gọi là giai đoạn đầu của “hoạt động quân sự đặc biệt” của Ukraine.
Quân đội Nga đã “làm suy yếu đáng kể” hiệu quả chiến đấu của quân đội Ukraine, để quân đội Nga có thể “tập trung đạt được mục tiêu chính, đó là giải phóng Donbass”.
Trong một phản ứng rõ ràng trước thông báo, Tổng thống Ukraine Zelensky một lần nữa kêu gọi Nga đàm phán chấm dứt chiến tranh, nhưng nói rõ rằng Ukraine sẽ không đồng ý từ bỏ bất kỳ lãnh thổ nào vì hòa bình.
‘Đó là một khoảng dừng’
Một tháng giao tranh đã khiến quân đội Nga bị đình trệ trên phần lớn lãnh thổ Ukraine, kể cả trên đường tới Kyiv.
Kể từ cuộc xâm lược ngày 24/2, ông Putin đã không rõ ràng trong việc mô tả công khai các mục tiêu quân sự của mình ở Ukraine. Ông nói, mục đích là “phi quân sự hóa” và “phi hạt nhân hóa” cho chính phủ và “giải phóng” Donbass, bởi một phần của nó đã nằm dưới sự kiểm soát của phe ly khai do Nga hậu thuẫn kể từ năm 2014.
Ông Putin đã triển khai hơn 150.000 quân ở biên giới Ukraine, thúc đẩy họ theo đuổi các mục tiêu khác nhau theo nhiều cách, thay vì tập trung vào một mục tiêu chiến lược duy nhất như Kyiv hay Donbass.
Trong 4 tuần kể từ đó, sự kháng cự của người Ukraine đã mạnh hơn nhiều so với những gì ông Putin có thể mong đợi, quân đội Nga đã bị chậm lại do một số vấn đề, bao gồm hậu cần yếu kém và tinh thần thấp.
Nhà phân tích quân sự Pavel Felgenhauer tại Moscow cho biết: Thời tiết mùa xuân sắp tới và các điều kiện mặt đất có thể giải thích cho việc Nga “tạm dừng” nỗ lực chiếm Kyiv và các thành phố lớn khác ở phía bắc và phía tây.
“Các vận động mùa đông về cơ bản đã kết thúc. Sẽ có lũ lụt và nhiều bùn hơn. Đến tháng 5, mọi thứ sẽ khô cạn, và sau đó là vận động mùa hè, có thể mang tính quyết định”, ông Felgenhauer nói với Al Jazeera.
“Bây giờ quân đội Nga sẽ tạm dừng và giải thích với người dân ‘mọi thứ vẫn bình thường, mọi thứ đang trong tầm kiểm soát, đây là tạm dừng’. Nhưng mọi thứ vẫn đang diễn ra và mục tiêu cuối cùng sẽ đạt được.”
‘Thay đổi chế độ ở Kyiv đã thất bại’
Ông Omar Ashur, Chủ tịch Nghiên cứu Xung đột Quan trọng tại Viện Doha, cho biết các bình luận của quân đội Nga chỉ ra rằng việc chiếm đóng Kyiv có thể không nằm trong chương trình nghị sự.
Ông Ashur nói với Al Jazeera: “Tôi nghĩ đây là một cách nói khác để nói rằng việc thay đổi chế độ ở Kiev đã thất bại.”
Ông nói rằng Nga ban đầu có chiến lược quân sự ba mũi nhọn: Đầu tiên bao vây và sau đó chiếm thủ đô, rồi đến miền nam Ukraine, và thành phố trọng yếu Mariupol. “Tôi không chắc việc này sẽ thành công”, ông Ashur nói.
‘Kháng chiến anh hùng’
“Còn quá sớm để nói liệu Nga có thay đổi cách tiếp cận hay không”, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói trong bài phát biểu tại Brussels.
“Điều này quá rõ ràng, trong mọi trường hợp, chiến dịch ồ ạt của Nga đã bị cản trở bởi cuộc kháng chiến anh dũng của người dân Ukraine, đó là những gì chúng ta đã thấy trong nhiều ngày qua”, Tổng thống Pháp Macron nói.
Ông Stephen Biddle, giáo sư về các vấn đề quốc tế và công cộng tại Đại học Columbia, người đã nghiên cứu các cuộc chiến của Mỹ ở Iraq, Afghanistan và các nơi khác, cho biết: Rất khó để đọc được ý định của Moscow từ thông báo quân sự hôm thứ Sáu. Về cơ bản họ đang cố gắng giảm bớt những gì họ nghĩ rằng mục tiêu của cuộc chiến đã hoàn thành, điều này có vẻ hợp lý.”
Ông đề cập đến quyền kiểm soát hiện có đối với Donbass. Cũng có thể người Nga nghĩ rằng họ đã bắt đầu cuộc chiến sai cách, với các lực lượng chiến đấu dàn trải quá rộng trên nhiều khu vực của đất nước. Trong trường hợp này, bây giờ họ cố gắng tập hợp để tập trung vào Donbass như một điểm khởi đầu mới mà từ đó họ có thể mở rộng phạm vi tấn công của mình sau này.
Cao Nguyên