Kể từ khi quân đội Nga xâm lược Ukraina vào ngày 24/2, không chỉ cuộc chiến tranh nóng Nga-Ukraina thu hút sự chú ý trên thế giới mà những sự việc bắt nguồn từ đó cũng được bàn tán sôi nổi, và điều gì xảy ra với Ukraina ngày hôm nay, có sớm được phản ánh ở Đài Loan?
Nói cách khác, khi Nga tiến quân vào Ukraina, liệu Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) có hành động tương tự và tận dụng cơ hội để tấn công Đài Loan? Tuy nhiên, khi cuộc chiến giữa Nga và Ukraina đi vào bế tắc, Nga bị thế giới lên án, và thế giới tự do thậm chí còn áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế và chính trị khiến Nga gần như trở thành trẻ mồ côi trên thế giới, và chủ đề đã chuyển sang tình hình của Nga ngày hôm nay. Liệu đây có phải là một hình mẫu sau khi ĐCSTQ xâm lược Đài Loan?
Trước khi Nga sử dụng vũ lực chống lại Ukraina, Ukraina và Đài Loan đã phải đối mặt với cùng một mối đe dọa từ các cường quốc quân sự trong một thời gian dài, nhưng một khi chiến tranh trở thành sự thật, liệu Đài Loan có nhận được viện trợ từ nước ngoài hay không, đặc biệt liệu “cảnh sát thế giới” là Hoa Kỳ có gửi quân đến giúp hay không lại càng được tranh luận sôi nổi hơn. Nói chung, đa số mọi người cho rằng Ukraina và Đài Loan rất khác nhau, sự khác biệt quan trọng nhất là “tầm quan trọng của vị trí chiến lược”. Một sự thật không thể thay đổi là Đài Loan gần như nằm ở điểm giữa của chuỗi đảo thứ nhất, rất quan trọng đối với cả Hoa Kỳ và Nhật Bản. Một khi Đài Loan bị ĐCSTQ chiếm đóng, nó sẽ trở thành một vi phạm, và chuỗi đảo thứ hai, Hawaii, thậm chí cả Hoa Kỳ và Nhật Bản đều phải đối mặt với các mối đe dọa.
Ông Peter Navarro, giám đốc Hội đồng Thương mại Quốc gia Toà Bạch Ốc thời chính quyền Trump, đã nói về “Hoa Kỳ và Trung Quốc” trong Chương 20 của cuốn sách năm 2015 “Crouching Tiger”, nói về “khả năng xảy ra chiến tranh giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc vì Đài Loan”, ông đề xuất bốn yếu tố, một là chủ nghĩa dân tộc, hai là địa chính trị, thứ ba là hệ tư tưởng, và thứ tư là chuẩn mực đạo đức.
Ông Navarro tin rằng ba yếu tố sau đều có thể khiến Hoa Kỳ chiến đấu để “bảo vệ Đài Loan”, nhưng ông cũng chỉ ra rằng bởi vì nền kinh tế Hoa Kỳ cực kỳ phụ thuộc vào Trung Quốc và các quan chức ở Washington cũng phụ thuộc rất nhiều vào các khoản tài trợ chính trị lớn từ các tập đoàn đa quốc gia, và những công ty này có thể thu được những lợi ích đáng kể từ nền thương mại Trung Quốc đang phát triển mạnh. Do đó, các khía cạnh chính trị và kinh tế hạn chế sự hỗ trợ của Hoa Kỳ đối với Đài Loan. Vì vậy, các tổng thống Mỹ trong vài thập niên qua đã cho chính quyền Bắc Kinh đủ lý do để tin rằng Mỹ sẵn sàng hy sinh Đài Loan cho những cân nhắc thực tế về chính trị và kinh tế.
Đài Loan là hàng không mẫu hạm không bao giờ chìm
Trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump, do hiểu rõ về “sự do dự và yếu kém của Hoa Kỳ trong quá khứ, đã thúc đẩy một Trung Quốc đang quân sự hóa nhanh chóng”, điều này cuối cùng sẽ dẫn đến một cuộc xâm lược lớn vào Đài Loan. Vì vậy, ông Trump tấn công trước và trở nên mạnh mẽ hơn, không chỉ khơi mào chiến tranh thương mại mà còn tiếp tục chỉ trích ĐCSTQ vì sự thâm nhập nhiều lần của nó, và tất cả các quan chức quan trọng dưới quyền đều đồng lòng đối phó với ĐCSTQ. Sử dụng những gì ông Navarro nói trong cuốn sách, “Sự tồn tại của Đài Loan không chỉ có tác động lớn đến đạo đức và ý thức hệ của Mỹ, mà một nền dân chủ thịnh vượng cũng có thể thúc đẩy thương mại tự do và công bằng”, và hơn nữa, “việc bố trí quân sự của quân đội Hoa Kỳ ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương sau Thế chiến thứ hai phụ thuộc rất nhiều vào các đồng minh của Hoa Kỳ trong hiệp ước xung quanh chuỗi đảo thứ nhất, được tạo thành một tam giác chiến lược không thể thiếu, phòng thủ Đài Loan là xương sống và trung tâm của chuỗi đảo thứ nhất”. Ông Navarro thậm chí còn dẫn lại lời của ông MacArthur: “Đài Loan là hàng không mẫu hạm không bao giờ chìm”. Hàm ý “không thể nói hết được tầm quan trọng” của Đài Loan. Tất nhiên, Hoa Kỳ sẽ cố gắng hết sức để bảo vệ Đài Loan. Điều đó cũng thể hiện rõ qua hàng loạt “chính sách thân thiện với Đài Loan” của ông Trump vào thời điểm đó. Mục tiêu cuối cùng của cuộc chiến thương mại của ông Trump chống lại ĐCSTQ là cải cách cấu trúc của Trung Quốc, tức là từ bỏ chế độ độc tài và hướng tới một hệ thống dân chủ tự do.
Mặc dù, chính quyền Biden vẫn duy trì giọng điệu “chống ĐCSTQ”, nhưng sức mạnh của nó đã bị suy giảm và yếu đi rất nhiều, điều này đã cho ĐCSTQ cơ hội vực dậy. Ngay cả khi chính quyền Biden bán vũ khí cho Đài Loan và liên tục cử đại diện đến thăm Đài Loan để bày tỏ sự ủng hộ đối với Đài Loan, cũng như các tàu chiến Mỹ tuần tra trên eo biển Ấn Độ – Thái Bình Dương thường xuyên hơn, điều đó có nghĩa là để cảnh báo ĐCSTQ không nên hành động hấp tấp chống lại Đài Loan, nhưng điều đó vẫn không làm cho mọi người cảm thấy yên tâm. Trước khi Nga xâm lược Ukraina, Toà Bạch Ốc đã nói rõ rằng quân đội Mỹ sẽ không can thiệp trực tiếp, điều này chắc chắn đặt ra câu hỏi liệu Mỹ có đứng yên nếu ĐCSTQ xâm lược Đài Loan hay không.
Tuy nhiên, khi Nga xâm lược Ukraina, và muốn nhanh chóng giành chiến thắng nhưng không ngờ lại sa vào vũng lầy. Sau khi tổng thống Ukraina tuyên thệ bảo vệ đất nước và kêu gọi người dân Ukraina bảo vệ tổ quốc, không chỉ đất nước Ukraina đoàn kết, dũng cảm chống lại Nga mà cả các nước phương Tây cũng đứng vào hàng ngũ ủng hộ Ukraina, dù họ không can thiệp trực tiếp vào cuộc chiến. Tuy nhiên, Hoa Kỳ, Canada, Vương quốc Anh, Liên minh Châu Âu, Úc, Nhật Bản và Singapore đã cùng sử dụng các biện pháp trừng phạt thương mại, trừng phạt tài chính và trừng phạt cá nhân, từ quốc phòng, công nghệ, tài chính đến năng lượng. Mặc dù nó làm tổn thương người khác và cũng làm thương tổn chính mình, nhưng đòn giáng đối với Nga là rất lớn, nhiều nhà quan sát đã tuyên bố rằng Nga đã thua trong cuộc chiến và họ chỉ đang tìm cách để có một bước đi để giữ thể diện.
Bài học từ cuộc chiến Nga-Ukraina
Ông Francis Fukuyama, một nhà kinh tế chính trị nổi tiếng thế giới, đã viết một bài báo ngay sau khi chiến tranh Nga-Ukraina bắt đầu để phân tích xu hướng của cuộc chiến, cho rằng quân đội Nga đang bị mắc kẹt bên ngoài các thành phố khác nhau của Ukraina, đối mặt với các vấn đề tiếp tế quan trọng và các cuộc tấn công của quân đội Ukraina, đồng thời thẳng thừng nói rằng cuộc chiến sẽ kết thúc trong thất bại và chiến tuyến có thể đột ngột sụp đổ. Ông chỉ ra rằng cuộc chiến này đã dạy cho ĐCSTQ một bài học kinh nghiệm. Trung Quốc và Nga đã xây dựng lực lượng quân sự có vẻ công nghệ cao trong mười năm qua, nhưng họ không có kinh nghiệm chiến đấu thực tế, và cả hai đều thiếu kinh nghiệm trong quản lý hoạt động của lực lượng không quân. Quân đội Trung Quốc có thể lặp lại thành tích kém cỏi của không quân Nga ở Ukraina và trong tương lai, khi các nhà lãnh đạo cấp cao của ĐCSTQ tính đến việc xâm lược Đài Loan, họ có thể không đánh giá quá cao khả năng của mình như Nga. Ông cũng cho rằng việc Ukraina chống lại Nga đã tạo cho Đài Loan một nguồn cảm hứng tốt, ông hy vọng rằng bản thân Đài Loan nhận thức được sự cần thiết phải chuẩn bị cho cuộc chiến như Ukraina.
Nhận xét của ông Fukuyama khá phù hợp, và hai ẩn dụ “Ukraina hôm nay, Đài Loan ngày mai” và “Nga hôm nay, ĐCSTQ ngày mai” cũng có ý nghĩa. Câu hỏi đặt ra là: liệu Đài Loan và ĐCSTQ có thể học được gì từ cuộc chiến Nga-Ukraina hay không. Nếu ĐCSTQ tiếp tục tồn tại, khả năng sử dụng vũ lực chống lại Đài Loan sẽ không biến mất, ngay cả khi chiến tranh Nga-Ukraina dội gáo nước lạnh vào đầu, và nhận ra rằng xâm lược Đài Loan khó hơn nhiều so với xâm lược Ukraina. Thêm vào đó, nền kinh tế suy thoái, dịch bệnh đang hoành hành, đấu tranh chính trị nội bộ gay gắt, lạm phát trầm trọng, thu nhập của người dân bị giảm sút đáng kể, ĐCSTQ sẽ vẫn phát động chiến tranh ở eo biển Đài Loan bằng mọi giá, để rồi “cùng nhau diệt vong”? Vì vậy, không được coi nhẹ Đài Loan, và có ý tưởng dùng quân sự để thống nhất Đài Loan vì ĐCSTQ lo sợ về các lệnh trừng phạt toàn cầu.
Xét cho cùng, người dân Đài Loan đã biết tương đối rõ về ĐCSTQ và đã quen với mặt trận thống nhất của ĐCSTQ, họ cũng biết rằng ĐCSTQ sẽ không từ bỏ việc tấn công Đài Loan hoặc sử dụng vũ lực, và sẽ đánh giá lại các kế hoạch của mình dựa trên những thông tin mới liên tục thay đổi. Sau Chiến tranh Nga-Ukraina, ĐCSTQ sẽ tăng cường thu hút những người ủng hộ “thống nhất hòa bình” ở Đài Loan, đồng thời cũng sẽ tăng cường sức mạnh quân sự của mình. Ngay khi chiến tranh Nga-Ukraina đang bùng phát, Đài Loan đã xem xét lại cách tự vệ trước sự xâm lược của ĐCSTQ, và đã có rất nhiều cuộc tranh luận về vũ khí, chiến thuật quân sự và thậm chí là liệu có nên kéo dài thời hạn phục vụ hay khôi phục hệ thống nghĩa vụ quân sự.
Đài Loan tích cực tăng cường chuẩn bị cho chiến tranh
Các cuộc thăm dò mới cho thấy 70% hoặc hơn 70% người trưởng thành Đài Loan ủng hộ việc kéo dài thời gian thực hiện nghĩa vụ quân sự bắt buộc đối với nam giới Đài Loan thêm 4 tháng, Bộ trưởng Quốc phòng cho biết trên tờ Lập pháp ngày 23/3 rằng một nhóm công tác đã được thành lập để nghiên cứu khả năng kéo dài thời gian tuyển dụng lên 12 tháng. Bắt đầu từ ngày 31/3, các cuộc tập trận ứng phó thảm họa hàng năm do quân đội Đài Loan điều phối sẽ lần đầu tiên bao gồm các kịch bản thời chiến. Tờ Lập pháp và các phương tiện truyền thông gần đây cũng đã thảo luận về các chiến thuật chiến tranh kiểu du kích và các loại vũ khí được Ukraina sử dụng để giúp quân đội các nước nhỏ tránh bị các lực lượng lớn áp đảo nhanh chóng. Một số chuyên gia an ninh cho biết, kinh nghiệm của Ukraina cho thấy tầm quan trọng của việc dự trữ vũ khí, trong khi ngoại trưởng cho biết Đài Loan sẽ công bố thêm các thỏa thuận vũ khí với Mỹ.
Chiến tranh Nga-Ukraina rõ ràng đã chạm đến thần kinh của người Đài Loan, và những cuốn sách self-help (sách tự lực) về cách sống sót sau chiến tranh đã nằm trong danh sách bán chạy nhất. Bà Hsiao Bi-khim, đại sứ tại Hoa Kỳ, viết trên tờ Washington Post vào ngày 25/3 rằng sự kiên cường của Ukraina đã truyền cảm hứng cho Đài Loan, và ý chí bảo vệ Đài Loan cũng như lối sống dân chủ mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Bà nói rằng quyết tâm bảo vệ tự do và dân chủ của người Ukraina đã khích lệ và truyền cảm hứng cho người dân Đài Loan. Trên thực tế, những tuyên bố này là những gì mà các cuộc thăm dò dư luận Đài Loan cho thấy, và hầu hết người dân Đài Loan đều không tin rằng Hoa Kỳ sẽ gửi quân đến bảo vệ Đài Loan.
Xây dựng sức mạnh của bản thân mới có thể “tự lực, nhân lực và thần lực”
Người Ukraina đã trình diễn vở kịch “tự lực, nhân lực và thần lực” và “tà không thể thắng chính” trong cuộc chiến Nga-Ukraina, và họ cũng mang đến cho Đài Loan nguồn cảm hứng quý giá nhất. Trong một thời gian dài, trong nội bộ Đài Loan đã có bầu không khí phòng ngự “tỏ ra nhu nhược” và “chủ nghĩa yếu thế”. Ngoài ra, viện trợ nước ngoài, đặc biệt là “viện trợ của Mỹ” càng được mong đợi hơn, đối với ĐCSTQ lại có tâm lý “thỏa hiệp”, nhất định phải “ký hiệp định hòa bình” để bảo đảm hòa bình. Tuy nhiên, sau chiến tranh Nga-Ukraina, người ta có thể thức tỉnh, nhận ra rằng “không thể theo đuổi thỏa hiệp”, “thỏa hiệp không thể đổi lấy hòa bình”, từ bỏ chủ nghĩa phòng ngự, thực hiện “chính nghĩa” “tự mình cứu nước”, nhận thức rằng “chỉ có sức mạnh mới đem lại hòa bình” và ra sức “tự cường”.
Vì vậy, người dân Đài Loan nên ngừng tranh cãi, và nhanh chóng nhận ra một thực tế rằng ĐCSTQ sẽ không từ bỏ việc “thống nhất Đài Loan bằng vũ lực”, và “lưu đảo không lưu người” không phải chỉ là nói suông. Hãy nhớ câu ngạn ngữ xưa “đoàn kết thì sống, chia rẽ thì chết”, “đoàn kết nội bộ và nâng cao sức mạnh dân tộc”. Hãy cứu lấy tương lai của chính mình và nắm lấy vận mệnh của Đài Loan trong tay của chính mình!
Theo The Epoch Times