Du Uyên
Người ta nói gần mực thì đen gần đèn thì sáng, hồi xưa tôi tưởng người ta nói gì là đúng cái đó. Nhưng… Đôi khi, cả mực cũng không đen và đèn cũng không sáng như chúng ta nghĩ.
“Cái thùng này không rớt đâu, em cảm ơn mọi người. Hơn nữa em là Rocker, không phải nữ!” (gặp toàn người tốt cũng… mệt).
1. Hôm nay tôi có chuyện không vui, muốn bắt taxi dạo một vòng ngó Sài Gòn kẹt xe, cho đỡ buồn. Không ngờ, chỉ sau một câu nói của bác tài, mọi ưu phiền của tôi tan biến hết…
Xe đi chưa bao lâu, anh tài xế có điện thoại. Sau một hồi cãi nhau kịch liệt, anh hét lên (hông biết với tôi hay với đầu dây bên kia): “Mày có tin là tao đâm dzô xe tải bây giờ không?”
Cho dầu tình huống kiểu này tôi có đọc qua ở trong mấy câu chuyện cười trên mạng, nhưng tới khi gặp được, tôi thấy hông hề dzui chút nào.. Sau vài giây đứng hình vì câu hét đó, trong tiếng gào của bác tài với cái điện thoại, tôi dáo dác ngó quanh coi cơ hội chiếc taxi mình ngồi “hun” xe tải là bao nhiêu phần trăm? Chiều Sài Gòn, mọi người chen nhau về nhà sau 8 tiếng làm việc. Xung quanh xe tôi ngồi là đám đông xe máy-xe hơi kẹt cứng, mọi chỗ trống của con đường đã được lắp đầy. Có lẽ khó để ảnh đâm vào chiếc xe tải nào. Tôi thầm nghĩ, có nên xuống xe bây giờ không? Mà xuống xe có được không? Xuống xe rồi, ảnh ở một mình có nghĩ quẩn không? Người nhiều chuyện luôn có những câu tự hỏi, những nỗi lo lắng bao đồng mà không ai mượn. Giống hồi xưa bà hàng xóm tối ngày lo tôi chửa hoang, thích ăn chơi đàn đúm – mỗi lần bả thấy tôi đi sớm về khuya (thật ra lúc đó tôi vừa học vừa đi làm thêm). Bởi vậy, tôi định bụng sẽ mang ánh sáng yếu ớt của mình soi rọi cho bác tài, ít nhất là sẽ giúp anh bình tĩnh lại, bỏ ý định “đâm dzô xe tải”.
Nhưng có lẽ tôi vốn không có duyên làm người tốt. Khi tôi vừa định bỏ qua nỗi buồn của mình, lo cho nỗi đau của tha nhân, thì cuộc nói chuyện của bác tài đã xong. Sau khi cúp máy, anh ta – mắt nhìn xa xăm, môi cười chua chát, rồi thở dài, nhìn tôi qua kính chiếu hậu, nói: “Cuộc sống này chán quá em nhỉ? Anh thấy em cũng có vẻ không vui…”
Mọi việc đều bớt quan trọng khi ta sợ chết. Tôi sởn gai ốc, nói: “Anh ơi cho em xuống xe ở tiệm cà phê đằng trước.”
Nhìn cái đít xe có nhiều vết trầy đang bị nuốt chửng bởi dòng xe kẹt cứng trước mặt, tôi cũng không biết mình nên áy náy hay không? Nhưng chắc chắn một điều là anh đã… soi sáng tâm hồn tôi, vì tôi quên mất tiêu hồi nãy mình buồn chuyện gì rồi?
2. Hải Ðăng, 13 tuổi, học lớp 7 ở Sài Gòn – đã khiến mẹ khóc, xỉu lên xỉu xuống, đăng báo, dán hình khắp nơi để tìm kiếm. Vì sau khi bị mẹ la bởi không nói tại sao bị trầy ở tay, Ðăng lấy xe đạp bỏ nhà ra đi.
Sau 20 ngày gia đình ròng rã tìm Ðăng trong tuyệt vọng, với vô số kịch bản từ cộng đồng mạng (vì đã có những vụ trẻ vị thành niên mất tích xảy ra trước đó, kết quả không tốt đẹp), người nhà mừng mừng tủi tủi nhận được tin tức của Ðăng.
Thì ra, chàng trai trẻ đã quyết tâm đạp xe hơn 100km xuống tận Vũng Tàu “lập nghiệp”. Tại đây, Ðăng lượm ve chai kiếm sống và xin ở nhờ tại nhà một người dân. Những tưởng rằng, từ đó trở đi chàng sẽ không phải đi học nữa, ngày ngày vui vẻ đi nhặt sắt vụn, đói thì xin cơm, khát thì xin nước, vô lo vô nghĩ sống qua ngày. Vô tư đi về hướng mặt trời, còn mặt trời lặn hay mặt trời mọc thì tùy từng người soi xét. Vì dưới phần bình luận ở các nhóm, tôi thấy đa số người lớn khen Ðăng gan lớn, dám thực hiện kế hoạch mà họ từng muốn làm, nhưng không dám.
Người gọi điện báo tung tích Ðăng là hàng xóm chỗ Ðăng đang ở, không phải người đang cho Ðăng ở nhờ, cũng không phải là Ðăng. Ðúng là làm trai chí tại bốn phương, đầu đội trời chân đạp đất, ra đi không thèm quay đầu lại dầu có gian nan.
Nếu chỉ đọc chuyện của Ðăng trên báo thì tôi sẽ như những người lớn ở trên, vừa buồn cười, vừa ngưỡng mộ vì cậu dám làm điều mà đa số đều từng muốn làm. Nhưng nếu Ðăng là con/cháu của tôi, thì tôi không biết mình sẽ làm gì? Hy vọng Hải Ðăng không phải là ngọn đèn soi sáng cho những đứa trẻ khác học theo.
3. Anh Hoàng Xuân Hùng sinh năm 1987, thường trú tại tỉnh Hà Tĩnh – người vừa được nhiều người Việt đề nghị vinh danh vào sách kỷ lục thế giới, làm tấm gương sáng cho con bạc toàn cầu.
Ngày 16-4-2022, anh Hùng nạp 20 triệu vào tài khoản “Samxi12121” để lên mạng đánh bài. Hình thức mà anh lựa chọn là tài xỉu – bộ môn dựa vào nhân phẩm là chính chứ không cần tính toán đau đầu. Và có lẽ nhân phẩm anh tốt thật, chỉ chưa đầy 1 ngày sau, số vốn ban đầu đã nhân lên gấp 4.
Ngày 17-4-2022, anh Hùng quyết định đi rút tổng số tiền ăn bạc là 85 triệu.
Sau khi rút tiền, một lần nữa, anh Hùng lại chứng minh nhân phẩm của mình sáng chói còn hơn tôi, hơn ngọn hải đăng trên biển, hơn mấy ông vẽ tranh cuốn đạo đức toàn tập nào đó. Báo trong nước ghi, đến 15h ngày 17-4, anh Hùng tự thấy hành vi đánh bạc của mình là vi phạm pháp luật, nên đã đem toàn bộ số tiền lên công an xã đầu thú. Ngay sau đó, anh Hùng đã bị bắt giữ cùng toàn bộ tang vật. Chờ ngày đi tù! (Căn cứ Ðiều 321 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017), hình phạt đối với tội đánh bạc là bị phạt tiền từ 20,000,000 đồng đến 100,000,000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. Tùy vào số tiền đánh bạc.)
Nội dung câu chuyện, tên tuổi, hình ảnh của anh Hùng được báo chí trong nước đăng rõ ràng, vụ án này cũng không có gì để nghi ngờ. Nhưng ánh đèn này sáng quá, tôi không chịu nổi.
4. Nếu có một đám cướp xông vào cướp nhà bạn, giết người thân bạn, hiếp dâm – đánh đập bạn, bạn có đồng ý không? Dĩ nhiên là không. Dầu người bạn không ưa bị rơi vào trong tình cảnh đó, tôi nghĩ bạn cũng sẽ cảm thấy bọn cướp sai, báo cảnh sát. Nhưng nhiều người Việt lại đang tôn vinh hành động của những tên cướp tương tự – đang gây chiến tại Ukraine. Trong những kẻ ủng hộ cuộc xâm lược đó, có nhiều người đang nắm quyền hành cao trong bộ máy nhà nước VN luôn, những người lẽ ra phải biết chống cái ác, bảo vệ hòa bình Việt Nam – thế giới bằng hành động, chứ không phải chỉ bảo vệ bằng lời hứa suông giống các thí sinh trong đêm thi chung kết giải hoa hậu nào đó.
Người đời nói, có bốn cái ngu ở xã hội văn minh: Cuồng Nga, ghét Mỹ, thích Cu (Ba), thân Tàu. Nhưng có vẻ như, điều đó ngược lại ở rất nhiều người Việt. Họ bênh vực Nga vì Vladimir Putin, họ tôn vinh Trung Quốc vì Tập Cận Bình, họ khóc thương Fidel Castro và kêu Cuba là “anh em”, và dầu nhận bao nhiêu viện trợ, giúp đỡ, lợi ích thì họ vẫn căm thù Mỹ đế. Vì ghét Mỹ, họ ghét Ukraine, cho là Ukraine… ngu, khi đòi gia nhập NATO, cắt đứt quá khứ Liên Xô phát xít. Họ cho là những người bênh Ukraine là những kẻ xấu xa bỉ ổi, là người khiến cho Ukraine bị cướp-giết-hiếp, là những kẻ “cuồng” Mỹ-Phương Tây…
Thiệt tình, tôi cũng không biết lý do gì để không “cuồng” Mỹ-Phương Tây luôn. Khi hơn 99% các sáng chế, kiến thức giúp đời sống con người tốt hơn đều bắt nguồn từ Mỹ-Phương Tây. Khi 99% các nước trên thế giới gặp nạn, hàng tỷ dân đều “chống mắt lên mà coi”, Mỹ-Phương Tây sẽ làm gì giúp người bị nạn, ngon không làm coi, bị chửi thúi đầu. Ai thu nhận những người bị chính đất nước họ từ bỏ vì đấu tranh cho chính quê hương? Không Mỹ-Phương Tây, chẳng lẽ Nga, Tàu, Cuba? Khi 99% dân tình nghĩ tới chuyện đi du học, định cư… đều nghĩ tới Mỹ-Phương Tây (ngay cả dân Việt, Nga, Trung…) Khi có những lô vaccine cúm Vũ Hán đầu tiên, những người đang bênh Nga, khinh bỉ Mỹ-Phương Tây Ukraine hiện thời đã chọn vaccine Mỹ-Phương Tây hay là giành vaccine Nga, Trung Quốc? Họ không “cuồng” Mỹ-Phương Tây, họ phê phán kẻ “cuồng” Mỹ-Phương Tây, nhưng họ lại “cuồng” những lợi ích mà Mỹ-Phương Tây đem lại và giành giật nhiệt tình khi có cơ hội.
Nếu tôn vinh Nga vì Nga từng giúp Việt Nam, thì xin hãy Google, Mỹ- Phương Tây giúp Việt Nam nhiều hơn. Không có họ, chắc Việt Nam đang là Bắc Triều Tiên thứ 2 vì những cấm vận. Ngược lại, Việt Nam mới là người giúp Nga, khi Việt Nam là một trong những “bạn hàng” lớn nhất hiện giờ mua vũ khí của Nga, mà tác dụng của các loại vũ khí này được chứng minh qua cuộc chiến ở Ukraine. Bắt đầu cuộc chiến, hỏa lực của lính Nga được cả thế giới cho là mạnh hơn Ukraine gấp 100 lần, quân đông gấp mấy lần. Cả thế giới, kể cả Nga đều cho là Nga sẽ sớm nuốt trộng Ukraine. Nhưng hàng loạt tướng cấp cao tử trận, hàng loạt cuộc bỏ chạy đã cho thấy kết quả cuộc chiến và uy lực, sức chiến đấu của vũ khí Nga. Các “bạn hàng” lớn đã mua vũ khí Nga có đang run rẩy? Chưa kể, sau cuộc chiến tại Ukraine, Trung Quốc được coi là đồng minh tốt nhất của Nga. Hậu quả của việc này, nói nữa có vẻ hơi thừa thãi…
5. Cãi về ngu – khôn, tốt – xấu, đúng – sai với cư dân mạng Việt thì có mà cãi cả đời. Vì sự chia rẽ thể hiện rõ ràng không chỉ ở cách cư xử mà còn ở tư tưởng giữa các nhóm người trong xã hội Việt Nam. Kẻ mà bạn nói độc tài, trong mắt của người khác lại là anh hùng dân tộc, kẻ bạn gọi là anh hùng, trong mắt họ là thằng phản động, thằng tù chính trị…
Kiến thức khác nhau, dẫn tới suy nghĩ khác nhau, suy nghĩ khác nhau, dẫn tới suy diễn khác nhau, như câu chuyện này:
Cu Tý dắt em nó đi vào một siêu thị, chọn một bịch băng vệ sinh phụ nữ rồi mang ra quầy tính tiền. Lấy làm lạ, cô thu ngân nhìn chằm chằm vào hai đứa bé, rồi hỏi: Cháu có biết thứ này để làm gì không?
– Cháu không rõ lắm. Nhưng thứ này không phải để cho cháu mà cho thằng em cháu. Cu Tý chỉ tay vào đứa em đi bên cạnh.
– Cho em cháu?
– Dạ. Nó lên bốn tuổi. Chúng cháu xem trên tivi và thấy người ta nói rằng, nếu sử dụng thứ này, có thể bơi và đi xe đạp mà nó thì lại chưa biết cả hai thứ ấy…
Du Uyên