Ngân hàng thế giới cảnh báo: Rủi ro lạm phát gia tăng, suy thoái ‘khó tránh’

Thanh Đoàn

Người tiêu dùng mua thịt tại một cửa hàng tạp hóa Safeway ở Annapolis, Maryland, vào ngày 16/05/2022. Người Mỹ đang chuẩn bị đối mặt với cú sốc giá cả vào mùa hè khi lạm phát tiếp tục gia tăng. (Ảnh: JIM WATSON / AFP qua Getty Images)

Trong một báo cáo mới công bố, Ngân hàng thế giới (WB) cảnh báo rằng nền kinh tế toàn cầu đang đối mặt với nguy cơ lạm phát – đình trệ; một sự kết hợp độc hại giữa lạm phát cao và tăng trưởng chậm chạp. Nhiều quốc gia khắp toàn cầu có thể bị bóp nghẹt bởi suy thoái. WB cũng cắt giảm 1,2% dự báo tăng trưởng kinh tế 2022.

Trong Báo cáo triển vọng kinh tế công bố ngày 7/6/2022, WB dự báo kinh tế toàn cầu tăng 2,9%, cắt giảm dự báo tăng trưởng tới 1,2% so với mức dự báo kinh tế toàn cầu sẽ tăng tới 4,1% hồi tháng 1/2022.

“Cuộc chiến ở Ukraine, sự bế tắc ở Trung Quốc, sự gián đoạn chuỗi cung ứng và nguy cơ lạm phát đình trệ đang ảnh hưởng đến tăng trưởng. Đối với nhiều quốc gia, suy thoái sẽ khó tránh khỏi”, Chủ tịch Ngân hàng Thế giới David Malpass cho biết trong một tuyên bố và nói thêm rằng cần khẩn cấp khuyến khích sản xuất và không áp đặt các hạn chế thương mại để tránh điều tồi tệ nhất.

Triển vọng u ám với Châu Âu và Trung Á, các nền kinh tế trong khu vực này bị WB cắt giảm tới 2,9% dự báo tăng trưởng so với trước đó; nguyên nhân chủ yếu do xung đột Nga – Ukraine.

Ngân hàng Thế giới cho biết trong bản tóm tắt: “Cuộc chiến ở Ukraine đang dẫn đến giá cả hàng hóa tăng cao, làm gián đoạn nguồn cung, gia tăng tình trạng mất an ninh lương thực và đói nghèo, làm trầm trọng thêm lạm phát, gây áp lực khiến điều kiện tài chính thắt chặt hơn, làm tăng khả năng dễ bị tổn thương tài chính và làm gia tăng sự không chắc chắn về chính sách”, trích tóm tắt Báo cáo Triển vọng Kinh tế Toàn cầu 2022 của WB (pdf).

Một số nhà xuất khẩu hàng hóa, như Saudi Arabia giàu dầu mỏ, có thể sẽ thấy nền kinh tế của họ được thúc đẩy nhờ giá dầu thô cao hơn, với việc Ngân hàng Thế giới nâng dự báo tăng trưởng năm 2022 của Vương quốc Anh thêm 2,1 điểm phần trăm lên 7,0 phần trăm.

Chính quyền Trump gấp rút đấu giá quyền khai thác tại Bắc Cực để bảo vệ ngành khoan dầu nhưng tất cả nỗ lực này bị huỷ bởi chính quyền ông Joe Biden với lý do chống biến đổi khí hậu. Giá dầu tăng vọt khắp toàn cầu không chỉ bởi chiến tranh Nga – Ukraine mà còn bởi chính sách đàn áp ngành thai thác dầu của Mỹ (Nguồn: Getty Images)

Nhưng đối với thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển nói chung, Ngân hàng Thế giới hạ triển vọng tăng trưởng năm 2022 xuống 3,4%, do tác động tiêu cực từ cuộc chiến Ukraine. Lợi nhuận tăng cao hơn trong ngắn hạn nhờ giá hàng hoá tăng cao (với các nhà xuất khẩu trong lĩnh vực này) không bù đắp được cho thiệt hại kinh tế ngày một lớn ở quy mô mỗi quốc gia.

Điều mà WB mô tả là sự phục hồi kinh tế toàn cầu “bấp bênh” đang bị đe dọa bởi một số rủi ro, bao gồm cả giá cả tăng vọt.

Cơ quan này cảnh báo: “Đặc biệt, trong số đó có khả năng lạm phát toàn cầu ở mức cao kèm theo tăng trưởng trầm lắng, gợi nhớ đến thời kỳ lạm phát đình trệ của những năm 1970”, cơ quan này cảnh báo.

Trong một nỗ lực để kiềm chế lạm phát tăng, đang cao nhất trong 40 năm qua ở Hoa Kỳ, các ngân hàng trung ương trên khắp thế giới đã bắt đầu tăng lãi suất. Ngân hàng Thế giới cho biết, điều này có thể dẫn đến căng thẳng tài chính ở một số thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển.

Báo cáo của WB là đánh giá có hệ thống đầu tiên của Ngân hàng Thế giới về cách các điều kiện kinh tế toàn cầu hiện tại chống lại lạm phát đình trệ của những năm 1970. Tình hình hiện tại tương tự như lạm phát đình trệ của khoảng 50 năm trước theo ba cách chính, Ngân hàng Thế giới cho biết.

“Những xáo trộn liên tục từ phía cung thúc đẩy lạm phát, trước một giai đoạn kéo dài của chính sách tiền tệ có khả năng thích ứng cao ở các nền kinh tế tiên tiến lớn, triển vọng tăng trưởng suy yếu và những lỗ hổng mà thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển phải đối mặt liên quan đến việc thắt chặt chính sách tiền tệ, kiềm chế lạm phát”, cơ quan này cho biết.

Sự khác biệt so với những năm 1970 bao gồm đồng USD mạnh, mức tăng giá hàng hóa nhỏ hơn và bảng cân đối kế toán của các tổ chức tài chính lớn cũng lành mạnh hơn. Tất cả các dữ liệu cho thấy, tình trạng hiện tại của nền kinh tế và tài chính toàn cầu đang rủi ro hơn rất nhiều so với thập kỷ 70 của thế kỷ trước.

Trong khi Ngân hàng Thế giới dự kiến ​​lạm phát toàn cầu sẽ giảm bớt trong năm tới, nó có thể sẽ duy trì trên mục tiêu ở nhiều nền kinh tế.

Ngân hàng Thế giới cảnh báo: “Nếu lạm phát vẫn ở mức cao, việc lặp lại giải pháp của giai đoạn lạm phát đình trệ trước đó có thể dẫn đến suy thoái kinh tế toàn cầu cùng với khủng hoảng tài chính ở một số thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển”.

Ngân hàng Thế giới cũng hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu năm 2023 thêm 0,2%, xuống mức 3%.

Tương tự, triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế Mỹ trong năm 2023 đã bị cắt giảm 0,2%. Nền kinh tế hiện được dự đoán sẽ mở rộng với tốc độ 2,4%.

Thanh Đoàn 

(Theo The Epoch Times)

Janet Yellen: Lạm phát cao đến mức ‘không thể chấp nhận’ nhưng không phải do gói chi tiêu khủng của ông Biden

Thanh Đoàn

Chủ tịch Fed Janet Yellen tổ chức một cuộc họp báo sau thông báo về việc tăng lãi suất ở Washington, vào ngày 14 tháng 6 năm 2017. (Mark Wilson / Getty Images)

Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen cho biết lạm phát đang ở “mức không thể chấp nhận được” và dự báo vẫn sẽ ở mức rất cao. Dù vậy, bà Yellen phủ nhận mối liên hệ giữa gói chi tiêu “Kế hoạch giải cứu Mỹ” (ARP) trị giá 1,9 tỷ USD với lạm tình trạng lạm phát hiện nay.

Trong phiên điều trần trước Uỷ ban Tài chính Thượng viện Hoa Kỳ hôm qua, ngày 7/6/2022, Bộ trưởng Bộ tài chính Hoa Kỳ, bà Janet Yellen phát biểu: “Tôi dự báo lạm phát sẽ tiếp tục ở mức cao mặc dù tôi hy vọng nó có thể giảm xuống ngay bây giờ”.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ bà Yellen phủ nhận rằng Kế hoạch Giải cứu Mỹ (ARP) trị giá 1,9 nghìn tỷ USD đóng một vai trò quan trọng trong việc gây ra lạm phát.

“Chúng ta đang chứng kiến ​​lạm phát cao ở hầu hết các nước phát triển trên thế giới”,  bà nói khi trả lời câu hỏi của Thượng nghị sĩ Steve Daines. “Họ có các chính sách tài khóa rất khác nhau. Vì vậy, không thể [kết luận] rằng phần lớn lạm phát mà chúng ta đang trải qua phản ánh tác động của ARP”.

Vào thời điểm chính quyền Tổng thống Joe Biden đang thúc giục Quốc hội thông qua ARP, hồi năm 2021, các nhà kinh tế cảnh báo rằng sự kết hợp giữa các vấn đề chuỗi cung ứng và chi tiêu chính phủ quá mức sẽ bùng nổ lạm phát.

“Cộng thêm áp lực của nguồn cung hạn chế, việc tăng thu nhập hộ gia đình từ các biện pháp kích thích của chính phủ có thể đã kích thích lạm phát kéo dài hơn theo hướng cầu kéo. Nếu Quốc hội tiếp tục ban hành chi tiêu chính phủ mới làm tăng thêm nhu cầu tiêu dùng trong khi nguồn cung vẫn bị hạn chế, lạm phát có thể trở nên tồi tệ hơn”. Nhà kinh tế cao cấp Jackie Benson tại Ủy ban Kinh tế hỗn hợp Quốc hội Hoa Kỳ đã viết trong một báo cáo vào tháng 10/2021. Thực tế, những gì đang diễn ra mô tả đúng cảnh báo của ông Jackie Benson.

Bà Yellen – người từng là chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang từ năm 2014 đến 2018 và là người ủng hộ lãi suất thấp và các chính sách tiền tệ mở rộng – đã khẳng định trong nhiều tháng rằng lạm phát là “nhất thời” trước khi thừa nhận mình đã sai.

“Tôi nghĩ lúc đó tôi đã sai về con đường mà lạm phát sẽ đi”, Yellen nói trong cuộc phỏng vấn ngày 31/5 với CNN.

“Như tôi đã đề cập, đã có những cú sốc lớn và không lường trước được đối với nền kinh tế; [những thứ đó] đã thúc đẩy giá năng lượng và thực phẩm cũng như tắc nghẽn nguồn cung ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế của chúng tôi mà tôi không hề hiểu – vào thời điểm đó, tôi không hiểu hết, nhưng bây giờ chúng tôi đã nhận ra nó”, bà nói thêm.

Tỷ lệ lạm phát hàng năm của Hoa Kỳ đã giảm nhẹ xuống còn 8,3% trong tháng 4 từ mức đỉnh tháng 3 là 8,5% nhưng vẫn ở gần mức cao nhất trong 40 năm.

Trong một số ngành, giá cả hàng hoá tăng hơn nhiều so với cùng thời điểm cách đây một năm. Giá thực phẩm tăng 9,4%, trong khi giá năng lượng tăng 30,3%. Giá xe mới tăng 13,2%, trong khi ô tô cũ và xe tải tăng 22,7%. Chi phí mái ấm, chiếm gần một phần ba chỉ số CPI, tăng 5,1%, tốc độ tăng nhanh nhất kể từ tháng 5/1991.

Thanh Đoàn

(Theo The Epoch Times)

Related posts