Tân Thủ tướng Úc Anthony Albanese đã kêu gọi Bắc Kinh dỡ bỏ các hạn chế thương mại mang tính cưỡng ép trước khi cân nhắc việc thiết lập lại quan hệ song phương.
“Chính Trung Quốc đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Úc”, ông Albanese nói với các phóng viên hôm 13/06. “Họ cần dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đó để cải thiện mối quan hệ giữa Úc và Trung Quốc.”
Những lời bình luận của thủ tướng được đưa ra sau khi ông Uông Văn Bân (Wang Wenbin), phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Bắc Kinh, cho biết Úc không thể hy vọng cải thiện quan hệ song phương chỉ bằng cách vận hành “một cách máy móc.”
Ông Uông nói: “Việc thiết lập lại này đòi hỏi phải có những hành động cụ thể.”
Hành động cưỡng ép kinh tế của Bắc Kinh đã quét sạch tám mặt hàng xuất cảng chính của Úc — thịt bò, hải sản, rượu vang, mật ong, thịt cừu, lúa mì, than và gỗ — sau khi Ngoại trưởng tiền nhiệm Marise Payne kêu gọi điều tra nguồn gốc của đại dịch COVID-19 hồi tháng 04/2020.
Đảng Cộng sản Trung Quốc cũng đưa ra một danh sách gồm 14 “bất bình” mà Úc cần giải quyết trước khi bình thường hóa quan hệ ngoại giao.
Chúng bao gồm một yêu cầu chính phủ Úc cho báo chí ngừng đưa tin tiêu cực về Trung Quốc; ngừng xây dựng liên minh với các đối tác tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương; hủy bỏ lệnh cấm Huawei khỏi mạng 5G của Úc; và xóa bỏ luật về sự can thiệp của ngoại quốc.
Phó Thủ tướng Richard Marles, kiêm Bộ trưởng Quốc phòng, đã có thể gặp gỡ người đồng cấp quốc phòng Trung Quốc tại Đối thoại Shangri-La gần đây, được tổ chức ở Sinagapore.
“Việc mọi người đối thoại và thảo luận luôn là một điều tốt, và đó đã là việc còn thiếu trong những năm qua. Nhưng cần phải có những bước cụ thể được thực hiện trong tương lai,” ông Albanese nói.
“Chính Trung Quốc đã thay đổi bản chất của mối quan hệ này.”
“Nhưng Trung Quốc cần dỡ bỏ các lệnh trừng phạt mà họ đã ban hành. Không có lý do gì để chúng ở đó. Chúng tôi là một quốc gia thương mại. Chúng tôi đã hoàn thành tất cả các nghĩa vụ của mình như một phần của các hợp đồng và thỏa thuận đã được ký kết. Và chúng tôi cũng sản xuất ra những sản phẩm tốt. Và những lệnh trừng phạt đó đã làm tổn hại đến Úc. Tuy nhiên chúng cũng gây tổn hại cho Trung Quốc.”
Thủ tướng cũng nói rằng chính phủ liên bang sẽ “tiếp tục bảo vệ các giá trị của Úc.”
“Đó là các giá trị về nhân quyền, nhưng chúng cũng là các giá trị của sự hợp tác thông qua nền kinh tế trong một thế giới toàn cầu hóa. Và Úc muốn giao thương với Trung Quốc. Chúng tôi muốn giao dịch theo cách có lợi cho cả hai quốc gia,” ông nói.
Sự đóng băng trong quan hệ ngoại giao với Úc đã bị phá vỡ tại cuộc Đối thoại khi Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa tổ chức tiệc tối cho người đồng cấp Marles của Úc.
Ông Marles hoan nghênh cuộc gặp và cho biết họ đã có những trao đổi “rất thẳng thắn và trọn vẹn.”
Ông nói với các phóng viên: “Đã ba năm kể từ khi các bộ trưởng quốc phòng của hai nước chúng ta gặp nhau. Đây là một cuộc họp quan trọng, một cuộc họp mà chính phủ Úc hoan nghênh.”
Cô Victoria Kelly-Clark là một phóng viên tại Úc chuyên về chính trị quốc gia và môi trường địa chính trị ở khu vực Á Châu-Thái Bình Dương, Trung Đông và Trung Á.
Thanh Nhã biên dịch