Thuý Trần
Các nhà phân tích cho rằng vụ án của ông Tiêu Kiến Hoa liên quan đến tài sản bí mật của một số gia đình quyền lực trong ĐCSTQ. Ai kiểm soát ông Tiêu Kiến Hoa sẽ có ưu thế trong cuộc tranh giành quyền lực của ĐCSTQ.
Phiên tòa bí mật xét xử tỷ phú Canada ở Trung Quốc, các nhà chức trách Trung Quốc đã từ chối nhiều lần yêu cầu quan sát của các quan chức đại sứ quán Canada. Các nhà phân tích cho rằng vụ án của ông Tiêu Kiến Hoa liên quan đến tài sản bí mật của một số gia đình quyền lực trong ĐCSTQ. Ai kiểm soát Tiêu Kiến Hoa sẽ có ưu thế trong cuộc tranh giành quyền lực của ĐCSTQ. Xét xử vụ án vào đêm trước Đại hội đảng lần thứ 20 của ĐCSTQ phải chăng ông Tập Cận Bình muốn dùng việc này để răn đe kẻ thù chính trị.
ĐCSTQ giữ bí mật vụ Tiêu Kiến Hoa
Vụ án của tỷ phú Canada Tiêu Kiến Hoa đang được giữ bí mật ở Trung Quốc, các quan chức Canada cho biết Bắc Kinh đã cấm họ tham dự phiên tòa.
Đại sứ quán Canada tại Bắc Kinh cho biết trong một email gửi đến giới truyền thông hôm thứ Ba (5/7) rằng các quan chức lãnh sự Canada đã “nhiều lần yêu cầu” đến quan sát phiên tòa, nhưng các nhà chức trách Trung Quốc đã từ chối.
Canada cho biết các quan chức đại sứ quán đang “theo dõi chặt chẽ vụ việc” và sẽ “tiếp tục yêu cầu các nhân viên lãnh sự được tham gia”.
Đầu năm 2017, Tiêu Kiến Hoa biến mất khỏi một khách sạn sang trọng ở Hồng Kông. Sau hơn 5 năm, vụ án Tiêu Kiến Hoa được cho là sẽ bắt đầu vào thứ Hai (4/7).
Tuy nhiên, cũng như vụ mất tích bí ẩn của ông Tiêu, phiên tòa xét xử ông vẫn cực kỳ bí mật, BBC đưa tin. Nhà chức trách Trung Quốc chưa đưa ra cáo buộc đối với ông Tiêu cũng như địa điểm diễn ra phiên tòa. Một số phương tiện truyền thông nước ngoài đưa tin rằng phiên tòa xét xử ông Tiêu Kiến Hoa đang diễn ra tại Thượng Hải, nhưng hoàn toàn không có tin tức từ các phương tiện truyền thông nhà nước của ĐCSTQ.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên được hỏi về trường hợp của ông Tiêu Kiến Hoa trong một cuộc họp báo thường kỳ hôm thứ Hai, nói rằng ông đã “liên hệ với các bộ phận liên quan” nhưng ông nói vẫn đang “chờ trả lời của họ”.
Tiêu Kiến Hoa biết tài sản bí mật của các gia đình quyền lực trong ĐCSTQ
Tiêu Kiến Hoa sinh năm 1971 trong một gia đình gia giáo bình thường ở làng Nam Hạ Huy, thị trấn An Giá Trang, thành phố Phì Thành, tỉnh Sơn Đông. Năm 15 tuổi trúng tuyển vào khoa Luật của Đại học Bắc Kinh, 18 tuổi trở thành chủ tịch Hội sinh viên Đại học Bắc Kinh, 27 tuổi trở thành tổng giám đốc công ty niêm yết Hoa Tư. Ở tuổi 30, ông nắm quyền điều hành 4 công ty niêm yết.
Năm 2016, ông Tiêu Kiến Hoa và vợ Châu Hồng Văn đứng thứ 32 trên Báo cáo Hồ Nhuận với 40 tỷ nhân dân tệ.
Thân phận của Tiêu Kiến Hoa là người sáng lập “Tomorrow Department”. Ông không chỉ nắm giữ cổ phiếu và hàng chục công ty niêm yết, mà còn xây dựng một chuỗi ngành tài chính hoàn chỉnh bao gồm chứng khoán, ngân hàng, bảo hiểm, ủy thác, hợp đồng hàng hoá kỳ hạn, quỹ, v.v.
Theo báo cáo của các phương tiện truyền thông ở Trung Quốc, Tomorrow là một tập đoàn khổng lồ trên thị trường vốn, dựa vào cơ chế bảo mật nội bộ nghiêm ngặt, đội ngũ quan hệ công chúng, kiểm soát truyền thông và các phương tiện khác được ẩn hình trong một thời gian dài.
Ngoài việc tuyên bố tiếp quản, các nhà chức trách ĐCSTQ hầu như giữ im lặng về vụ Tiêu Kiến Hoa. Mãi đến năm 2020, “Tomorrow Department” mới xác nhận rằng Tiêu Kiến Hoa đang hỗ trợ chính phủ tái cấu trúc tập đoàn ở Trung Quốc đại lục.
Nhiều người tin rằng ông Tiêu Kiến Hoa đã xây dựng một đế chế tài chính khổng lồ chỉ trong 20 năm và khối tài sản của ông tăng lên nhanh chóng, phần lớn là nhờ mối quan hệ chính trị của ông với các quan chức cấp cao ở Bắc Kinh. Phần lớn các giao dịch kinh doanh của ông được che đậy bởi một mạng lưới phức tạp gồm các công ty vỏ bọc hoặc công ty giả mạo, một phương thức mà các công ty Trung Quốc sử dụng để che giấu cổ phần của các quan chức nhà nước.
Mặc dù tòa án của ĐCSTQ đã chính thức bắt đầu xét xử vụ án Tiêu Kiến Hoa, nhưng vẫn còn rất ít thông tin về vụ án này.
Thời báo New York đưa tin rằng việc giữ bí mật về vụ án của Tiêu Kiến Hoa có thể liên quan đến thông tin nhạy cảm mà ông đang nắm giữ, và vị trí của ông đã cho ông biết về tài sản bí mật của các quan chức hàng đầu của ĐCSTQ.
Tờ Financial Times của Anh đưa tin ông Tiêu Kiến Hoa liên tục chuyển công ty đến những nơi có thể kiếm nhiều tiền hơn bằng cách xây dựng mối quan hệ với các quan chức chính phủ Trung Quốc. Vào thời điểm đó, thị trường vốn chỉ mới bắt đầu, ông đã trở thành một trong những nhân vật cấp cao đầu tiên trong giới tài chính có quan hệ chặt chẽ với giới chính trị.
Báo cáo cũng cho biết ông Tiêu là một người trung gian đã giúp các gia đình quyền lực của ĐCSTQ kiếm nhiều tiền hơn. Thông thường, những người trung gian như vậy chỉ làm việc cho một gia đình giàu có, nhưng ông Tiêu Kiến Hoa được cho là đã làm việc cho nhiều gia đình.
Ai kiểm soát Tiêu Kiến Hoa sẽ có ưu thế trong cuộc tranh giành quyền lực của ĐCSTQ
Ông Tiêu Kiến Hoa có quan hệ mật thiết với các cấp cao nhất của ĐCSTQ và được coi là găng tay trắng của nhiều gia tộc quyền lực, bao gồm Giang Trạch Dân, Tăng Khánh Hồng, Lưu Vân Sơn, Ôn Gia Bảo, Giả Khánh Lâm và những người khác. Cao Văn Khiêm – một sử gia của ĐCSTQ từng nói rằng ai kiểm soát được Tiêu Kiến Hoa sẽ có ưu thế trong cuộc tranh giành quyền lực trong nội bộ ĐCSTQ.
Đài Châu Á Tự do ngày 5/7 đưa tin, ông Hồ Bình tổng biên tập danh dự của tờ “Mùa xuân Bắc Kinh” nhấn mạnh rằng hai thời điểm của vụ việc là rất quan trọng. Đầu tiên, khi ông Tiêu Kiến Hoa bị bắt cóc và trở về đại lục, đó là vào đêm trước Đại hội đảng lần thứ 19 của ĐCSTQ.
Ông Hồ Bình nói, “Đại hội đảng lần thứ 20 rất quan trọng đối với ông Tập Cận Bình. Việc xét xử ông Tiêu Kiến Hoa vào thời điểm này đương nhiên là đe dọa những người này, ai muốn làm gì thì chúng tôi sẽ thông qua vụ án của Tiêu Kiến Hoa và đưa ra vấn đề tham nhũng của người đó”.
Ông Hồ Bình cho rằng kẻ bắt cóc Tiêu Kiến Hoa rõ ràng là người cầm quyền thuộc phe Tập Cận Bình. Nhưng sự tinh thông của ông Tiêu Kiến Hoa đã khiến tất cả các phe nhóm không dám manh động trong hơn 5 năm. Nếu không, phe ông Tập có thể tung ra những tài liệu có lợi cho mình bất cứ lúc nào.
Tờ Wall Street Journal đưa tin vào tháng trước, trích dẫn những người biết nội tình vấn đề này rằng ông Tiêu Kiến Hoa có thể bị buộc tội nhận tiền gửi công trái phép và có thể bị kết án 5 năm tù giam trở lên.
Ông Hồ Bình phân tích, nếu ông Tiêu bị kết tội điều đó có nghĩa là nó sẽ không gây ra mối đe dọa cho các gia đình quyền lực trong ĐCSTQ. Nhưng ông Tập Cận Bình đã sử dụng nó như một biện pháp răn đe: “Nếu các bạn không hành động hấp tấp, chúng tôi sẽ khép lại vụ án. Thứ này đã bị xóa sổ. Tôi (Tập Cận Bình) sẽ không lấy vấn đề này để chỉnh đốn các bạn”.
Tuy nhiên, ông Trần Phá Không – một nhà bình luận chính trị có trụ sở tại Hoa Kỳ cho rằng ông Tập Cận Bình đã bắt cóc ông Tiêu Kiến Hoa và đưa về đại lục, và phiên tòa đã bị trì hoãn trong 5 năm, mà thời điểm đó là trước Hội nghị Bắc Đới Hà và Đại hội đảng lần thứ 20 của ĐCSTQ. Đây là sự phản ánh cuộc đấu đá nội bộ ở cấp cao nhất của ĐCSTQ, tức là kết quả của áp lực từ phe chống Tập.
Tờ New York Times đưa tin ông Tiêu Kiến Hoa đang cố gắng hết sức để dành sự ưu ái cho giới chính trị, bao gồm cả gia đình của nhà lãnh đạo hàng đầu hiện nay, ông Tập Cận Bình. Hồ sơ kinh doanh được The Times xem xét vào năm 2014 cho thấy ông Tiêu đã giúp môi giới các giao dịch bao gồm của em gái ông Tập và con rể của cựu Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị Giả Khánh Lâm.
Ông Trần Phá Không tin rằng Tăng Khánh Hồng, Giả Khánh Lâm và các gia đình khác có quan hệ mật thiết với Tiêu Kiến Hoa, và bây giờ ông Tập Cận Bình hiện đang đứng trên sân khấu.