Gia Huy
Trước triển vọng về một thỏa thuận hòa bình Nga – Ukraine dường như ngày càng khó xảy ra, các thành viên của một tổ chức tư vấn chính sách toàn cầu cho rằng Hoa Kỳ và các đối tác của họ dường như chỉ còn lại hai lựa chọn đối với cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine: đảm bảo Ukraine chiến thắng hoặc chấp nhận các hậu quả của việc Ukraine thất bại.
Trong một bài báo do Lawfare phát hành hôm Chủ nhật (2/10), Ông Raphael Cohen và ông Gian Gentile nhận định: “Dường như không có con đường trung gian nào, không có mặc cả chính trị quan trọng nào, không có lối thoát dễ dàng nào. Và thậm chí nếu một thỏa thuận như vậy có thể đạt được, hòa bình có thể sẽ tồn tại chỉ trong một thời gian ngắn và có khả năng trì hoãn sự ổn định ở Ukraine và hơn thế nữa.”
“Việc tổng động viên [binh sĩ dự bị], việc sáp nhập [các khu vực của Ukraine] và những lời đe dọa hạt nhân của Nga có nghĩa là Ukraine và những người ủng hộ họ có thể đối mặt với thời kỳ đen tối phía trước. Điều duy nhất đáng sợ hơn có thể là việc vội vã tìm lối thoát sớm.”
Ông Cohen là một nhà khoa học chính trị cấp cao và là giám đốc của Chương trình Chiến lược và Học thuyết của Lực lượng Không quân thuộc Dự án RAND. Ông Gentile là một nhà sử học cao cấp và là phó giám đốc Bộ phận Nghiên cứu Quân đội tại RAND.
Sau gần 7 tháng phát động cuộc chiến ở Ukraine bắt đầu vào ngày 24/2, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã leo thang cuộc xung đột vào tháng trước bằng cách tuyên bố tổng động viên một phần quân dự bị mà ông cho biết sẽ kêu gọi lên tới 300.000 binh sĩ để chiến đấu cho Nga.
Trong bài phát biểu hôm 21/9, Tổng thống Putin cũng ủng hộ các cuộc trưng cầu dân ý được tổ chức tại bốn khu vực của Ukraine đang bị quân đội Nga chiếm đóng. Kể từ đó Moscow tuyên bố sáp nhập các khu vực này vào Nga. Phương Tây và Kyiv đã lên án mạnh mẽ tuyên bố của Nga và coi đây là một động thái bất hợp pháp. Tổng thống Putin đe dọa sẽ đáp trả cái mà ông gọi là “đe dọa hạt nhân” từ phương Tây bằng vũ khí của quốc gia mình.
Hai chuyên gia của RAND lưu ý, trong bối cảnh hành động leo thang của Tổng thống Putin bị chỉ trích khắp thế giới và sự không chắc chắn về cuộc chiến cuối cùng sẽ diễn ra như thế nào, những hành động này của Moscow “tạo ra một thời khắc hiếm hoi rõ ràng về chiến lược cho các đối tác của Ukraine: Không còn có con đường khả thi nào để đàm phán hòa bình, và trừ phi Ukraine chiến thắng, nếu không, bất kỳ kết quả nào, về lâu dài sẽ vẫn là kết quả tồi tệ hơn cho trật tự quốc tế dựa trên luật lệ.”
Kể từ khi cuộc chiến Nga – Ukraine bắt đầu, Hoa Kỳ và các đồng minh của mình đã chọn hướng đi hợp lý để tránh leo thang cuộc xung đột bằng cách hỗ trợ quân sự cho Ukraine, nhưng không tham gia trực tiếp vào cuộc chiến. Chẳng hạn, Hoa Kỳ và các quốc gia NATO khác đã và đang cung cấp vũ khí và hỗ trợ an ninh khác cho Ukraine, cũng như áp đặt các lệnh trừng phạt chưa từng có đối với Nga, đồng thời hạn chế việc đưa quân thực sự vào Ukraine.
Trong khi đó, các quan chức Ukraine tiếp tục kêu gọi phương Tây viện trợ thêm vũ khí. Kyiv mô tả các vũ khí hiện đại mà phương Tây cung cấp là yếu tố quan trọng giúp họ đánh bại Nga. Giống như ông Cohen và ông Gentile, Kyiv cũng cảnh báo, những hậu quả của việc Nga chiến thắng có thể được cảm nhận bên ngoài biên giới Ukraine.
Trước đó hồi tháng 5, ông Andriy Yermak, lãnh đạo văn phòng của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, cảnh báo: “Cuộc chiến này càng kéo dài, thì nguy cơ càng cao càng nhiều về việc nhiều quốc gia hơn nữa tham gia vào cuộc chiến này bởi vì chúng ta không thể chấm dứt nó. Tôi hình dung rằng các bước tiếp theo của Nga có thể [là] – và chúng ta đã nghe thấy điều đó từ các quan chức ở Liên bang Nga – rằng họ đe dọa các quốc gia vùng Baltic và Ba Lan.”
Gia Huy (Theo Newsweek)