Lam Giang
Ông Elon Musk đến tham dự Met Gala 2022 tại Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan vào ngày 02/05/2022, ở New York, Mỹ. (Ảnh: ANGELA WEISS / AFP qua Getty Images)
Tờ Financial Times hôm 7/10 dẫn lời tỷ phú Elon Musk nói rằng, Bắc Kinh rõ ràng đã phật ý trước việc ông gửi dịch vụ Internet vệ tinh Starlink của SpaceX đến Ukraine. Trong khi dịch vụ internet vệ tinh có sẵn ở khoảng 40 quốc gia, nhưng Starlink vẫn chưa bán tại thị trường Trung Quốc vì lo ngại bị kiểm duyệt gắt gao.
Tờ Financial Times đã đăng một cuộc phỏng vấn với Elon Musk vào ngày 7/10 cho biết, Bắc Kinh đã nói rõ rằng họ không chấp thuận việc ông ra mắt hệ thống liên lạc Starlink ở Ukraine gần đây và đảm bảo rằng ông sẽ không bán Starlink ở thị trường Trung Quốc.
Những thiết bị hỗ trợ việc kết nối Internet vệ tinh được công ty SpaceX gửi đến Ukraine chỉ ba ngày sau khi phía chính phủ nước này yêu cầu. Theo đó, chỉ hai ngày sau khi Nga xâm lược Ukraine, Musk đã gửi một lô ăng-ten Internet vệ tinh Starlink tới Ukraine. Đây là lô hàng đầu tiên đến Ukraine, giúp nước này duy trì kết nối Internet bất chấp các cuộc tấn công của Nga.
“@elonmusk, trong khi ông cố gắng chiếm đóng sao Hỏa thì Nga đang cố gắng chiếm Ukraine! Trong khi tên lửa của ông hạ cánh thành công từ không gian thì tên lửa của Nga tấn công người dân Ukraine!”, Phó thủ tướng Ukraine, Mykhailo Fedorov, viết trên Twitter.
Ông hồi đáp lời kêu gọi trên, “Dịch vụ Starlink hiện đang hoạt động ở Ukraine. Nhiều thiết bị đầu cuối đang được chuyển đến”.
Đáp lại thiện chí của Elon Musk, Phó Thủ tướng Ukraine Mykhailo Fedorov đã gửi lời cảm ơn về sự giúp đỡ của tỷ phú này.
Các quan chức Ukraine và các nhà lãnh đạo quân sự hoan nghênh động thái của Musk, trong đó một tướng Mỹ nói rằng Starlink đã “phá hủy hoàn toàn chiến dịch tuyên truyền của ông Putin” và ngăn cản nỗ lực của Nga nhằm bịt miệng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy.
Trên thực tế, không chỉ tìm cách liên hệ với tỷ phú Elon Musk, Bộ trưởng Bộ Chuyển đổi số Ukraine còn ra sức tác động tới nhiều tập đoàn, công ty công nghệ hàng đầu thế giới để kêu gọi những biện pháp trừng phạt của họ đối với người sử dụng Nga.
Kể từ đó, Elon Musk cũng đã kích hoạt Starlink ở Iran, trước sự việc một phụ nữ Iran 22 tuổi tên là Mahsa Amini đã bị tra tấn và qua đời dưới sự giam giữ của cảnh sát, gây ra các cuộc biểu tình quy mô lớn của người dân nước này. Trong các cuộc biểu tình, người Iran báo cáo rằng Internet đã bị chính quyền chặn.
Dịch vụ internet vệ tinh có sẵn ở khoảng 40 quốc gia, nhưng SpaceX vẫn chưa bán Starlink cho thị trường Trung Quốc. Truyền thông nhà nước Trung Quốc cho biết, SpaceX không có kế hoạch xin giấy phép hoạt động ở Trung Quốc. Các dịch vụ internet của Trung Quốc chỉ được cung cấp thông qua các nhà cung cấp thuộc sở hữu nhà nước và việc truy cập bị kiểm duyệt gắt gao.
Ngoài ra, Tesla của Musk phụ thuộc rất nhiều vào thị trường xe điện của Trung Quốc. Năm 2018, Musk mở một nhà máy Tesla ở Thượng Hải. Năm ngoái, một nửa số lượng giao hàng toàn cầu của Tesla đến từ Trung Quốc.
Đề xuất về giải quyết xung đột tại Ukraine
Tuần trước, Elon Musk đã trình bày một kế hoạch gồm bốn phần nhằm tạo điều kiện cho hòa bình ở Đông Âu và hỏi những người theo dõi ông về suy nghĩ của họ.
Theo đó, kế hoạch của Elon Musk gồm bốn bước như sau:
- Bước đầu tiên là “bầu cử lại ở các khu vực bị sáp nhập dưới sự giám sát của Liên Hợp quốc”. Nếu công chúng bỏ phiếu phản đối sự tiếp quản của Nga, thì Moscow sẽ “ra đi vì đó là mong muốn của người dân”.
- Bước thứ hai: Tái khẳng định Crimea chính thức là một phần của Nga, “như những gì đã diễn ra” từ năm 1783 (cho đến khi Khrushchev mắc sai lầm)”.
- Bước thứ ba: Đảm bảo nguồn cung cấp nước ở bán đảo Crimea.
- Bước cuối cùng: Tuyên bố Ukraine vẫn là một bên trung lập.
Elon Musk đã tiếp nối dòng tweet của mình bằng một cuộc thăm dò khác: “Vậy thì hãy thử điều này: Ý chí của những người sống ở Donbas và Crimea sẽ quyết định việc họ là một phần của Nga hay Ukraine”.
Phân nửa (57,2 %) bỏ phiếu “Có”, trong khi 42,8% bỏ phiếu “Không”.
Đề xuất của ông bị chỉ trích nặng nề, ông Zelenskyy chế nhạo nỗ lực giải quyết các cuộc khủng hoảng trong thế giới thực của Musk trên Twitter.
Cùng ngày 3/10, ông Zelenskyy đã phản ứng trước “kế hoạch hòa bình” của tỷ phú Musk. Không có lời chỉ trích nào được đưa ra. Tổng thống Ukraine đã tạo một cuộc thăm dò ý kiến trên trang Twitter cá nhân với nội dung: “Bạn thích điều nào hơn? Elon Musk ủng hộ Ukraine hay Elon Musk ủng hộ Nga?”.
Gần 85% người dùng Twitter đã chọn phương án đầu tiên.
Elon Musk bảo vệ quan điểm của mình trong một phản hồi trực tiếp với ông Zelenskyy.
“Tôi vẫn luôn ủng hộ Ukraine, nhưng tôi tin rằng sự leo thang hơn nữa của cuộc chiến sẽ gây ra thiệt hại không nhỏ cho Ukraine và có thể là cả thế giới”, ông viết trên Twitter.
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Financial Times, về vấn đề xung đột Đài Loan, Musk cũng đưa ra những ý kiến mà ông cũng cho rằng khó có thể xảy ra.
Elon Musk đề xuất giải quyết căng thẳng Eo biển Đài Loan
Trả lời với tờ Financial Times, trong cuộc phỏng vấn công bố ngày 7/10, tỷ phủ Elon Musk cho rằng căng thẳng giữa Trung Quốc và Đài Loan có thể được giải quyết nếu hòn đảo chuyển giao một số quyền kiểm soát cho Bắc Kinh.
“Có thể tìm ra một mô hình đặc khu hành chính cho Đài Loan. Đó phải là một đề xuất hợp lý, song không thể làm hài lòng tất cả mọi người”, Elon Musk cho hay.
Theo ông Musk, phương án này khả quan và hai bên có thể có thỏa thuận “mềm mỏng” hơn so với Hong Kong.
Tờ Financial Times đưa tin rằng Musk sẽ không bình luận về căng thẳng ngày càng leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc, nhưng nhấn mạnh rằng, ông tin rằng “viễn cảnh xung đột về Đài Loan là không thể tránh khỏi”. Ông cảnh báo kịch bản đó sẽ có tác động lớn đến Tesla, các doanh nghiệp Mỹ khác như Apple, và nền kinh tế rộng lớn hơn.
“Đó là điều chắc chắn, Apple sẽ gặp rắc rối to”, Musk nói. Ông cũng tin rằng nền kinh tế toàn cầu sẽ giảm mạnh 30%. Tuy nhiên, vị tỷ phú này cho biết những chiếc xe được sản xuất tại nhà máy ở Thượng Hải của Tesla vẫn sẽ có thể được bán ở thị trường Trung Quốc, nhưng có thể không được bán cho các quốc gia khác.
Phóng viên của tờ Financial Times cho biết: “Tôi nghi ngờ về tính hiện thực của đề xuất của ông ấy”.
Lam Giang