Iran đã ký thỏa thuận cung cấp cho Nga tên lửa đất đối không và nhiều máy bay không người lái, các quan chức cấp cao của Iran nói với tờ Reuters. Động thái này được cho là có khả năng ‘chọc giận’ Mỹ và các cường quốc phương Tây.
Thoả thuận này được thống nhất vào ngày 6/10, khi Phó Tổng thống thứ nhất Iran Mohammad Mokhber cùng hai quan chức của Lực lượng vệ binh cách mạng và một quan chức của Hội đồng an ninh tối cao thăm Moscow để đàm phán với Nga về việc cung cấp vũ khí.
“Phía Nga đề nghị Iran cung cấp thêm máy bay không người lái và các tên lửa đạn đạo với độ chính xác cao, đặc biệt là tên lửa Fateh và Zolfaghar”, một nhà ngoại giao Iran cho biết.
Tờ Reuters đưa tin, một quan chức phương Tây cũng xác nhận về thỏa thuận giữa Iran và Nga. Ông cho biết thỏa thuận này nhằm cung cấp các tên lửa đạn đạo tầm ngắn đất đối đất, trong đó có Zolfaghar.
Một trong những dòng máy bay không người lái mà Iran đồng ý cung cấp cho Nga là Shahed-136, thường được gọi là máy bay tấn công không đối đất “kamikaze”. Phương tiện này có thể mang một đầu đạn nhỏ và sẽ phát nổ khi va chạm.
Fateh-110 và Zolfaghar là tên lửa đạn đạo đất đối đất tầm ngắn của Iran có khả năng tấn công mục tiêu ở khoảng cách từ 300 km đến 700 km.
Một nhà ngoại giao Iran bác bỏ cáo buộc của các quan chức phương Tây rằng thương vụ chuyển giao nói trên vi phạm nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (LHQ) từ năm 2015.
“Chúng được sử dụng ở đâu không phải vấn đề của bên bán. Chúng tôi không chọn phe trong cuộc khủng hoảng ở Ukraine giống như phương Tây. Chúng tôi muốn chấm dứt khủng hoảng thông qua các biện pháp ngoại giao”, nhà ngoại giao nói.
Trước đó, Ukraine nói rằng lực lượng Nga sử dụng máy bay không người lái Shahed-136 để tấn công trong những tuần gần đây.
Hôm 18/10, Bộ Ngoại giao Iran bác bỏ các ‘cáo buộc vô căn cứ’ về việc nước này đang cung cấp máy bay không người lái và các loại vũ khí khác cho Nga để sử dụng ở Ukraine. Cùng ngày, Điện Kremlin bác bỏ cáo buộc rằng lực lượng của họ dùng máy bay không người lái Iran để tấn công Ukraine.
Khi được hỏi liệu lực lượng Nga có sử dụng máy bay không người lái của Iran ở Ukraine không, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết ông “không có bất kỳ thông tin nào”.
“Thiết bị của Nga với danh pháp tiếng Nga đã được sử dụng. Tất cả câu hỏi tiếp theo nên được chuyển đến Bộ Quốc phòng”, ông nhấn mạnh.
Hiện Bộ Quốc phòng Nga chưa phản hồi yêu cầu bình luận từ Reuters.
Sự xuất hiện của tên lửa và máy bay không người lái Iran trong các cuộc tấn công của Nga chắc chắn sẽ làm gia tăng căng thẳng giữa Iran với Mỹ và các cường quốc phương Tây.
Iran sẽ ‘rất nhanh’ cung cấp vũ khí cho Nga
Bộ Ngoại giao Mỹ đánh giá rằng máy bay không người lái của Iran đã được sử dụng vào thứ Hai (17/10) trong một cuộc tấn công vào giờ cao điểm ở thủ đô Kyiv của Ukraine.
Phát ngôn viên Nhà Trắng Karinne Jean-Pierre cáo buộc Tehran nói dối rằng máy bay không người lái của họ không được sử dụng ở Ukraine.
Một quan chức ngoại giao châu Âu đánh giá rằng Nga đang gặp khó khăn trong việc sản xuất vũ khí do các lệnh trừng phạt đối với lĩnh vực công nghiệp của nước này. Do đó, Moscow đang chuyển sang nhập khẩu vũ khí từ các đối tác như Iran và Triều Tiên.
Nhà ngoại giao châu Âu nhận định, máy bay không người lái và tên lửa sẽ là những vũ khí mà Nga đang nhắm tới.
Khi được hỏi về thương vụ bán tên lửa đất đối đất của Iran cho Nga, một quan chức quân sự cấp cao của Mỹ cho biết: “Tôi không có bất cứ thông tin gì vào thời điểm này”.
Bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt kinh tế của phương Tây, các nhà cầm quyền Iran muốn tăng cường quan hệ chiến lược với Nga để chống lại khối Ả Rập vùng Vịnh mới nổi. Theo đó, việc khối này được Mỹ hậu thuẫn có thể khiến cho cán cân quyền lực Trung Đông xa rời Cộng hòa Hồi giáo.
Tham mưu trưởng Liên quân của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), Thiếu tướng Hossein Salami hồi tháng trước cho biết, một số “cường quốc lớn trên thế giới” sẵn sàng mua thiết bị quân sự và quốc phòng từ Iran.
Hôm 18/10, truyền thông nhà nước Iran dẫn lời Thiếu tướng Yahya Rahim Safavi, cố vấn quân sự của Lãnh đạo tối cao Iran, rằng hiện có 22 quốc gia muốn mua máy bay không người lái của Iran.
Các nhà cầm quyền Iran cũng đang chịu áp lực từ các cuộc biểu tình trên toàn quốc bùng lên sau cái chết của cô gái 22 tuổi vì “trang phục không phù hợp”.
Một số quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU) hôm 17/10 đã kêu gọi trừng phạt Iran về việc cung cấp máy bay không người lái cho Nga. Khối này cũng nhất trí áp đặt một loạt các biện pháp trừng phạt riêng đối với chiến dịch trấn áp tình hình bất ổn của Tehran.
“Phía Nga muốn mua hàng trăm tên lửa của Iran, thậm chí cả những tên lửa tầm trung, nhưng chúng tôi nói với họ rằng chúng tôi có thể xuất xưởng sớm vài trăm tên lửa đất đối đất tầm ngắn Zolfaghar và Fateh 110 theo yêu cầu của họ”, một quan chức Iran nói.
Một quan chức Đông Âu theo dõi hoạt động chuyển giao vũ khí của Nga cho biết, ông hiểu rằng thỏa thuận vũ khí này đang diễn ra mặc dù ông không có bằng chứng cụ thể.
Một nhà ngoại giao Iran khác cho biết, Moscow đã yêu cầu cụ thể về tên lửa đất đối đất tầm ngắn Fateh 110 và Zolfaghar, và việc vận chuyển sẽ diễn ra trong tối đa 10 ngày.
Nga tấn công bằng máy bay không người lái
Iran đang trong đàm phán để khôi phục một thỏa thuận hạt nhân năm 2015, theo đó giảm bớt các lệnh trừng phạt đối với Tehran để đổi lại các giới hạn đối với hoạt động hạt nhân của nước này.
Theo tờ Reuters, đàm phán hiện đang đi vào bế tắc, do đó bất kỳ tranh chấp nào giữa Tehran và các cường quốc phương Tây về việc bán vũ khí cho Nga đều có thể làm suy yếu các nỗ lực nhằm đi đến một thỏa thuận.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Vedant Patel cho biết, Washington nhất trí với đánh giá của Anh và Pháp rằng việc Iran cung cấp máy bay không người lái cho Nga sẽ vi phạm nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ năm 2015.
Hồi tháng 9, Tehran đã từ chối yêu cầu của Tổng thống Vladimir Putin về việc cung cấp máy bay không người lái tấn công tầm xa Arash 2 tinh vi của Iran, ba quan chức Iran nói với tờ Reuters.
Khi được hỏi lý do từ chối, một trong những quan chức Iran đã viện dẫn một số vấn đề rằng, có “trục trặc về kỹ thuật”.
“Các chỉ huy của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran cũng lo ngại rằng, nếu Nga sử dụng máy bay không người lái Arash 2 này ở Ukraine thì người Mỹ có thể tiếp cận công nghệ của chúng tôi”, vị quan chức này cho hay.
Lam Giang