Minh Đăng
Theo bảng cân đối tài chính của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) trong ba quý đầu năm 2022 cho thấy doanh thu từ ngân sách công nói chung của nước này giảm 6,6% so với cùng kỳ năm ngoái trong khi doanh thu từ ngân sách cấp vốn của chính phủ giảm 24,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Mặc dù vậy, chi tiêu tương ứng lại tăng lên đáng kể.
Bộ Tài chính Trung Quốc đã công bố số liệu vào ngày 25/10. Thu ngân sách công cộng dồn lên tới 15,315 nghìn tỷ NDT (khoảng 2,11 nghìn tỷ USD), giảm 6,6% so với cùng kỳ năm ngoái; trong khi chi tiêu cho cùng kỳ lên tới 19,039 nghìn tỷ NDT (khoảng 2,62 nghìn tỷ USD), tăng 6,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Khoản thiếu hụt ngân sách là 3,724 nghìn tỷ NDT (khoảng 510 tỷ USD).
Đối với quỹ chính phủ, doanh thu ước tính là 4,59 nghìn tỷ NDT (khoảng 629 tỷ USD), giảm 24,8% so với cùng kỳ năm ngoái; trong khi chi tiêu ước tính là 9,03 nghìn tỷ NDT (khoảng 1,24 nghìn tỷ USD), tăng 12,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Quỹ chính phủ ở Trung Quốc là số tiền mà Trung Quốc thu từ công dân, pháp nhân và các tổ chức khác cho một mục đích cụ thể mà không phải hoàn trả — chủ yếu là cho cơ sở hạ tầng và các tiện ích công cộng. Quỹ chính phủ là nguồn thu lớn thứ hai của chế độ Bắc Kinh sau thuế.
Sự thiếu hụt ngân sách dành cho các quỹ của chính phủ là 3,44 nghìn tỷ NDT (470 tỷ USD), và khi cộng với sự thiếu hụt ngân sách công nói chung, thâm hụt ngân sách của chính phủ trong chín tháng đầu năm 2022 là 7,16 nghìn tỷ NDT (khoảng 990 tỷ USD) —nhiều hơn gấp đôi quy mô thâm hụt năm 2021. Bộ Tài chính Trung Quốc đã công bố số liệu vào tháng 2, đưa mức thâm hụt của chính phủ ĐCSTQ ở mức 3,57 nghìn tỷ NDT (khoảng 489 tỷ USD) vào năm 2021.
Về vấn đề nợ của Trung Quốc, nhà nghiên cứu kinh tế và chính trị Albert Song nói với The Epoch Times, “Nền kinh tế Trung Quốc hiện đang gặp nhiều vấn đề khác nhau, tương lai có khả năng gây ra một cuộc khủng hoảng tài chính”. Ông Song có 27 năm kinh nghiệm trong ngành tài chính của Trung Quốc và ông chuyên nghiên cứu về cấu trúc kinh tế và chính trị của Trung Quốc.
Ông giải thích thêm: “Theo các số liệu chính thức của Bắc Kinh, thâm hụt đã vượt quá giới hạn thâm hụt chính thức là 2,8%, có nghĩa là tất cả các cấp tài chính đều bị kéo căng đến mức giới hạn. Trong số đó, chi tiêu cho chính sách Zero-COVID là đáng kể nhất, bao gồm tần suất xét nghiệm virus Covid tăng lên và một số nơi gần đây đã ban hành lệnh yêu cầu người dân phải trả tiền xét nghiệm, có nghĩa là chính quyền địa phương đã cạn kiệt tất cả các quỹ của mình”.
“Sự suy thoái của thị trường bất động sản cũng đã ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách từ đất đai của chính quyền địa phương”, ông Song nói.
Sau khi giảm 4,9% vào tháng 8, doanh thu bán đất của chính quyền các cấp ở Trung Quốc đã giảm 26,4% so với cùng kỳ năm trước trong tháng 9. Nhiều chính quyền địa phương của Trung Quốc gần đây đã mở rộng các chính sách khuyến khích mua nhà của họ để đối phó với sự yếu kém của thị trường bất động sản.
Theo Học viện Chỉ số Trung Quốc, tính đến ngày 01/11, hơn 300 chính quyền tỉnh và thành phố đã điều chỉnh chính sách hơn 900 lần trong nỗ lực kích thích thị trường bất động sản (BĐS). Tuy nhiên, với trung bình 90 lần điều chỉnh chính sách mỗi tháng, thị trường BĐS Trung Quốc đã không trải qua mùa cao điểm bán nhà như mong đợi vào tháng 9 hoặc tháng 10. Từ tháng 1 đến tháng 10, 100 công ty bất động sản hàng đầu ở Trung Quốc báo cáo tổng doanh thu của công ty là 6,095 nghìn tỷ NDT (khoảng 840 triệu USD), giảm 43,4% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi doanh số bán hàng trong tháng 10 giảm 26,5% so với cùng kỳ năm ngoái.
Ngoài ra, Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ đã tăng lãi suất chuẩn thêm 75 điểm cơ bản vào ngày 02/11. “Đây là một đòn giáng khác đối với chế độ Bắc Kinh, vì lãi suất tăng sẽ dẫn đến nhiều vốn Trung Quốc di chuyển ra nước ngoài hơn”, ông Song nói.
Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với Tuần báo Kinh tế Trung Quốc, Yang Weimin, cựu Phó Giám đốc Ủy ban Kinh tế và Tài chính Trung ương Trung Quốc, cũng nói: “Trong 5 năm tới, chúng ta phải giữ tăng trưởng kinh tế ở mức hợp lý, nếu không sẽ dẫn đến rủi ro kinh tế và tài chính nghiêm trọng”.
Minh Đăng