Bắt tạm giam Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Phát triển (PLD) Hoàng Ngọc Giao
Phó giáo sư, tiến sỹ Hoàng Ngọc Giao hiện là Viện trưởng Viện nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Phát triển (PLD) thuộc Liên hiệp các Hội khoa học, kỹ thuật Việt Nam (VUSTA).
Theo thông tin từ ba nguồn độc lập, ngày 16/12, Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an đã bắt giữ ông Hoàng Ngọc Giao, Viện trưởng Viện nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Phát triển (PLD) thuộc Liên hiệp các Hội khoa học, kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) với cáo buộc “Cung cấp hoặc thu thập nhằm cung cấp bí mật Nhà nước cho nước ngoài; thu thập, cung cấp tin tức, tài liệu khác nhằm mục đích để nước ngoài sử dụng chống nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” theo điểm C, khoản 1 của Điều 110 “Tội gián điệp” trong Bộ luật Hình sự.
Ông Nguyễn Khắc Mai, nguyên Vụ trưởng Vụ Nghiên cứu, Ban Dân vận Trung ương của Đảng Cộng sản Việt Nam, một người quen biết với ông Hoàng Ngọc Giao, khẳng định với Đài Á Châu Tự Do (RFA) qua điện thoại vào trưa ngày thứ hai (19/12).
“Anh ấy bị bắt vào thứ sáu (ngày 16/12). Hỏi lý do thì người ta bảo vì đưa tài liệu ra nước ngoài. Cũng không biết nước ngoài là nước nào và cho ai.”
Phóng viên có gọi điện cho gia đình của ông Hoàng Ngọc Giao nhưng một phụ nữ nghe máy đã từ chối trả lời về thông tin ông này bị bắt. Phóng viên cũng gọi điện vào số máy của Viện nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Phát triển nhưng không ai nghe máy.
Truyền thông Nhà nước Việt Nam hoàn toàn im lặng về vụ bắt giữ này. Phóng viên có gọi điện cho Văn phòng Bộ Công an Việt Nam nhưng không ai nghe máy.
Theo luật hiện hành, Phó giáo sư, tiến sỹ Hoàng Ngọc Giao, người hiện là Viện trưởng Viện nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Phát triển (PLD) thuộc Liên hiệp các Hội khoa học, kỹ thuật Việt Nam (VUSTA), đối mặt với án tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình nếu bị kết tội.
VUSTA là một tổ chức phi chính phủ, thành viên của Mặt trận Tổ quốc.
Ông Nguyễn Khắc Mai cho RFA biết tháng trước ông có tham dự cuộc hội thảo về góp ý cho việc sửa đổi Luật Đất đai tổ chức bởi ông Hoàng Ngọc Giao và Viện nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Phát triển tại Nhà khách Chính phủ (37 Hùng Vương, Ba Đình, Hà Nội).
Theo ông Mai, trong cuộc hội thảo có sự tham dự của nhiều cựu quan chức của Chính phủ như cựu Thứ trưởng Bộ Tài nguyên-Môi trường Đặng Hùng Võ, ông Hoàng Ngọc Giao đã đề nghị chấm dứt hoặc hạn chế việc lấy đất của dân để giao cho doanh nghiệp làm dự án.
Ông Nguyễn Khắc Mai đánh giá ông Hoàng Ngọc Giao là một luật sư có tấm lòng tử tế, có đóng góp nghiêm chỉnh, công tâm và khách quan cho dự thảo Luật Đất đai sửa đổi còn Viện nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Phát triển là một think-tank có nhiều đóng góp ở Việt Nam.
Ông nghi ngờ việc bắt giữ ông Hoàng Ngọc Giao có liên quan đến việc ông này góp ý về dự thảo Luật Đất đai sửa đổi. Ông nói với RFA:
“Tôi sợ rằng họ kiếm một cái cớ để ngăn chặn Hoàng Ngọc Giao đi sâu vào vấn đề Luật Đất đai mà họ đang muốn sửa.”
Quốc hội Việt Nam dự kiến sẽ đưa dự thảo Luật Đất đai sửa đổi ra thảo luận và hy vọng sẽ thông qua trong kỳ họp vào giữa năm 2023. Đây là bộ luật gây nhiều tranh cãi khi không thừa nhận quyền sở hữu đất đai của người dân, một vấn đề được nhiều chuyên gia đánh giá là nguồn gốc của những tranh chấp về đất đai giữa người dân và chính quyền, gây bất ổn xã hội tại Việt Nam.
Ông Mai cũng nói góp ý của ông Hoàng Ngọc Giao cũng chỉ là một phần của nguyên nhân ông này bị bắt giữ vì buổi hội thảo không có vấn đề gì gay gắt. Ông giải thích về vụ bắt giữ này thêm như sau:
“Ai mà làm trái ý chính quyền, những người lãnh đạo thì người ta tìm cách khống chế. Hoàng Ngọc Giao hay một vài người nào đấy có công tâm, có thẳng thắn, có đề nghị nào đấy nêu bật cái mâu thuẫn nghịch lý hiện nay thì đều có thể nằm trong tầm ngắm của những người họ không thích.”
“Tài liệu gì mà trái ý của họ thì họ đều cho là vi phạm (an ninh) quốc gia chứ còn việc giao lưu trao đổi ý kiến quan điểm hay nghiên cứu với nhau thì bây giờ phải được coi là bình thường đi chứ!”
Tiến sỹ Nguyễn Quang A, cựu Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển IDS (đã tự giải thể), nói với RFA rằng có nghe tin ông Hoàng Ngọc Giao bị bắt nhưng không nắm được chi tiết. Bình luận về vụ bắt giữ này, ông nói với RFA như sau:
“Nhiều ý kiến cho rằng cuối năm họ có chỉ tiêu. Một điều chắc chắn là sự siết chặt càng siết hơn nữa.”
Luật sư Hoàng Ngọc Giao là trọng tài viên lâu năm của Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), tham gia giảng dạy tại nhiều trường luật uy tín ở Việt Nam hàng chục năm.
Đầu tháng 10 vừa qua, ông được bầu là chủ tịch của Trung tâm Trọng tài Thương mại Quốc tế Việt-Trung (VCITAC). Ông còn là giám đốc Công ty Luật Hoàng Giao & Cộng sự.
Trên website của mình, Viện nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Phát triển giới thiệu hoạt động của tổ chức này “nhằm góp phần nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước thông qua các hoạt động nghiên cứu–tư vấn, nghiên cứu-đánh giá, nghiên cứu-phản biện và tăng cường năng lực về các vấn đề Chính sách, Pháp luật trên các lĩnh vực phát triển kinh tế–xã hội.”
Tổ chức này cũng “hợp tác cùng với các cơ quan Nhà nước, các tổ chức xã hội, các chuyên gia và nhà nghiên cứu” với mục tiêu “tập trung nỗ lực nhằm thúc đẩy việc thực hiện một nền quản trị quốc gia tốt, một nhà nước pháp quyền vững mạnh, hướng tới một xã hội Việt nam dân chủ, văn minh.”
Bắt hàng loạt Giám đốc, Phó giám đốc của 9 Trung tâm Đăng kiểm
Theo công an TP.HCM, lãnh đạo các Trung tâm Đăng kiểm đã nhận tiền của chủ 70.000 phương tiện, thông qua “cò” đưa xe đến kiểm định, thu lợi bất chính gần 10 tỷ đồng.
Trong buổi họp báo chiều 20/12, Công an TP.HCM cho biết đã bắt 33 người là lãnh đạo, cán bộ, nhân viên các Trung tâm Đăng kiểm để điều tra về các hành vi như “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ”, “Môi giới hối lộ” và “Giả mạo trong công tác”.
Công an cũng đã khám xét khẩn cấp tại 9 Trung tâm Đăng kiểm.
Trong đó, có 5 Trung tâm do bị can Trần Lập Nghĩa làm giám đốc. Cụ thể Trung tâm Đăng kiểm: 62-03D (tỉnh Long An); 71-02D (tỉnh Bến Tre); 83-02D (tỉnh Sóc Trăng); 66-02D (tỉnh Đồng Tháp): 63-02D (tỉnh Tiền Giang).
Tại TP.HCM, có Trung tâm Đăng kiểm 50-15D (TP. Thủ Đức) do Nguyễn Trọng Vĩnh làm Giám đốc; Trung tâm Đăng kiểm 50-07V (quận Bình Tân) do Ngô Ngọc Sơn làm Giám đốc; Trung tâm Đăng kiểm 50-10D (huyện Củ Chi) do Nguyễn Thanh Tâm làm Giám đốc; Trung tâm Đăng kiểm 50-17D (huyện Nhà Bè) do Hồ Hữu Tài làm Giám đốc.
Chiêu lách luật
Thiếu tá Nguyễn Thành Hưng, Phó trưởng Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP.HCM, cho biết theo quy định, tại mỗi dây chuyền bắt buộc phải có 3 đăng kiểm viên, trong đó có một đăng kiểm viên bậc cao. Tuy nhiên, để đối phó, các trung tâm đã sử dụng các nhân viên không có giấy chứng nhận đăng kiểm viên, mặc quần áo đăng kiểm để thực hiện các bước đăng kiểm xe cơ giới.
Công an đang làm việc với một nhân viên mặc quần áo đăng kiểm. (Ảnh: congan.com.vn)
Ba nhân viên này có nhiệm vụ mặc đồ đăng kiểm viên đi dạo quanh các camera do Cục Đăng kiểm giám sát. Do đó, hình ảnh ghi nhận được thì lúc nào cũng có 3 đăng kiểm viên. Ngoài ra, các bị can đã giả mạo chữ ký của các đăng kiểm viên để cấp ra giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới đường bộ.
Với những xe không đủ điều kiện đăng kiểm, xe không đủ điều kiện về độ khói, khí thải, nhóm này sử dụng giấy trắng để che một mắt thiết bị nhằm giúp xe đó đạt tiêu chuẩn.
Với những xe không đạt tiêu chuẩn về an toàn kỹ thuật phanh, cơi nới thùng xe, họ vẫn có thủ thuật để hoàn thành việc đăng kiểm.
Với Trung tâm Đăng kiểm 50-17D, sai phạm tại trung tâm này có liên quan đến một Trung tâm tâm sát hạch lái xe tại huyện Nhà Bè vì đã đưa vào sử dụng 120 phương tiện giao thông không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật vào hoạt động dạy lái xe.
Việc đưa các phương tiện không đảm bảo an toàn kỹ thuật vào hoạt động dạy lái xe có thể gây nguy hiểm rất lớn cho hoạt động dạy, học lái xe. Đây là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng học viên được cấp bằng, có tính chất nguy hiểm cho xã hội.
Thu hàng chục tỷ đồng
Theo cơ quan điều tra, để có tiền chia cho các nhân viên hàng tuần và làm quỹ hoạt động, Giám đốc các Trung tâm đăng kiểm trên đã nhận “lót tay” rồi chỉ đạo Phó giám đốc, đăng kiểm viên, thực tập viên, nhân viên văn phòng… bỏ qua các vi phạm của xe đăng kiểm. Cụ thể là bỏ qua các lỗi vi phạm trong công đoạn kiểm tra thủ công, cho thuê các phụ tùng thay thế các phụ tùng không đảm bảo tiêu chuẩn, sử dụng phần mềm can thiệp vào hệ thống đăng kiểm để thay đổi thông số kiểm định khí thải…
Kết quả điều tra bước đầu xác định, lãnh đạo các trung tâm đã nhận tiền của chủ 70.000 phương tiện, thông qua “cò” đưa xe đến kiểm định, thu lợi bất chính gần 10 tỷ đồng.
Tại các trung tâm đăng kiểm của bị can Trần Lập Nghĩa, cơ quan điều tra cũng phát hiện hành vi lập danh sách đăng kiểm viên khống, nhằm hợp thức hóa quy định của Chính phủ về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới.
Lãnh đạo trung tâm này còn yêu cầu cấp dưới giả mạo chữ ký của các đăng kiểm viên để ký vào hồ sơ kiểm định, sau đó cấp gần 52.300 giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường cho ô tô đến đăng kiểm.
Công an TP.HCM đánh giá đường dây này thực hiện hành vi đặc biệt nghiêm trọng, gây mất an toàn cho người điều khiển phương tiện và người dân tham gia giao thông trên cả nước; ảnh hưởng đến việc giám sát số lượng, chất lượng xe…
Minh Long