Eva Fu
Ngoại trưởng Antony Blinken đã lên án hành động thả một khinh khí cầu do thám của Bắc Kinh trên không phận Hoa Kỳ trong cuộc gặp song phương đầu tiên giữa ông với người đồng cấp Trung Quốc.
“Vừa mới gặp nhà ngoại giao hàng đầu của CHND Trung Hoa, ông Vương Nghị,” ông Blinken viết trên Twitter sau cuộc gặp của họ bên lề Hội nghị An ninh Munich. “Tôi đã lên án vụ xâm nhập bằng khinh khí cầu do thám của CHND Trung Hoa và nhấn mạnh rằng điều đó không bao giờ được xảy ra nữa. Tôi đã cảnh báo Trung Quốc không cung cấp hỗ trợ [vật chất] cho Nga. Tôi cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì mở các đường dây liên lạc.”
Ông Blinken nói với NBC News sau cuộc họp rằng ông Vương, ủy viên quốc vụ Trung Quốc và giám đốc Văn phòng Ngoại giao Trung ương của Bắc Kinh, đã không đưa ra một “lời xin lỗi” nào về vụ việc khinh khí cầu của Trung Quốc.
“Không có một lời xin lỗi nào cả,” ông Blinken nói. “Nhưng những gì tôi cũng có thể nói với quý vị rằng đây là một cơ hội để nói thật rõ ràng và trực tiếp về việc Trung Quốc gửi một khinh khí cầu do thám vào lãnh thổ của chúng ta, vi phạm chủ quyền của chúng ta, vi phạm luật pháp quốc tế.”
“Và tôi đã nói với ông ấy khá đơn giản rằng điều đó là không thể chấp nhận được và không bao giờ có thể xảy ra nữa.”
Cuộc gặp này đã đánh dấu cuộc trao đổi trực tiếp đầu tiên giữa hai bên kể từ khi vụ khinh khí cầu do thám gây náo động ở Hoa Kỳ và buộc ông Blinken phải hủy chuyến thăm đã lên kế hoạch tới Bắc Kinh.
Chuyến đi bị hủy bỏ đó lẽ ra là chuyến công du đầu tiên của một ngoại trưởng Hoa Kỳ tới Trung Quốc sau 5 năm, mà chính phủ đã xem đây là một cơ hội để xoa dịu các mối liên hệ vốn đã xấu đi sau chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện đương thời Nancy Pelosi.
Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao, ông Ned Price, nói rằng ông Blinken “đã nói rõ rằng Hoa Kỳ sẽ không chấp nhận bất kỳ hành vi vi phạm chủ quyền nào của chúng ta, và rằng chương trình khinh khí cầu do thám tầm cao của CHND Trung Hoa — vốn đã xâm nhập vào không phận của hơn 40 quốc gia trên khắp 5 châu lục — đã bị phơi bày ra toàn thế giới.”
Theo tuyên bố này, ông Blinken đề cập đến “hành vi gây bất ổn” của Bắc Hàn khi bắn một hỏa tiễn đạn đạo xuyên lục địa hôm thứ Bảy (18/02), do đó “nhấn mạnh sự cần thiết của việc các cường quốc có trách nhiệm ứng phó với các thách thức quốc tế quan trọng như vậy”. Ông Blinken cũng nhấn mạnh rằng chính sách về Trung Quốc vẫn không thay đổi và kêu gọi “hòa bình và ổn định trên Eo biển Đài Loan” vì lo ngại rằng chính quyền Trung Quốc có thể tấn công hòn đảo tự trị này.
Theo một nhà ngoại giao ẩn danh của Hoa Thịnh Đốn nói với tờ Politico, Bắc Kinh đã khăng khăng muốn Hoa Kỳ chính thức khởi xướng cuộc gặp này. Ông Blinken đã đưa ra một yêu cầu nhưng không nhận được phản hồi từ Trung Quốc trước khi lên chuyến bay tới Munich hôm thứ Năm (16/02), theo hãng thông tấn này.
Trước cuộc họp này, ông Vương đã gia tăng áp lực lên Hoa Thịnh Đốn tại một hội nghị ở Munich, bằng cách lặp lại tuyên bố của chính quyền này rằng quyết định của Hoa Kỳ về việc điều động một chiến đấu cơ bắn hạ khinh khí cầu đó trong không phận Hoa Kỳ là “lố bịch, gần như điên loạn.” Ông đã yêu cầu Hoa Kỳ “khắc phục sai lầm của mình” để “thể hiện sự chân thành.”
Vài giờ sau những bình luận của ông Vương, ông Blinken đã rời khách sạn ở Munich của mình đến một địa điểm không được tiết lộ, đồng thời phớt lờ câu hỏi của một phóng viên về việc liệu ông có định gặp ông Vương hay không khi bước vào xe của mình tại ga ra của khách sạn.
Hồi đầu tháng này, chính phủ Tổng thống Biden cho biết khinh khí cầu Trung Quốc bay hơn một tuần qua không phận Hoa Kỳ là một phần của chương trình giám sát toàn cầu ảnh hưởng đến hơn 40 quốc gia, trong đó có “các đồng minh và đối tác thân cận nhất” của Hoa Thịnh Đốn.
Nhưng cả Tổng thống Joe Biden và các quan chức chính phủ đều nhấn mạnh rằng họ muốn duy trì mở các đường dây liên lạc và không muốn xảy ra xung đột.
“Tôi mong được đối thoại với Chủ tịch Tập, và tôi hy vọng chúng ta sẽ thảo luận rốt ráo vấn đề này,” ông Biden nói trong một cuộc họp báo hôm 16/02, mặc dù ông nói thêm rằng ông “không cảm thấy hối tiếc vì đã bắn hạ khinh khí cầu đó.”
“Chúng tôi cũng sẽ tiếp tục liên lạc với Trung Quốc, như chúng tôi đã làm trong suốt hai tuần qua,” ông nói.
Ông Blinken đã nhắc lại tuyên bố của ông Biden tại cuộc gặp với ông Vương, nói rằng “Hoa Kỳ sẽ cạnh tranh và sẽ đứng lên bảo vệ các giá trị và lợi ích của chúng tôi một cách không hối tiếc, nhưng chúng tôi không muốn xung đột với CHND Trung Hoa và không tìm kiếm một cuộc Chiến Tranh Lạnh mới,” theo ông Price.
“Ngoại trưởng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì đối thoại ngoại giao và luôn luôn mở các kênh liên lạc,” ông Price nói.
Bộ Ngoại giao đã đề cập đến tuyên bố chính thức này khi The Epoch Times hỏi về cuộc họp nói trên.
Eva Fu là một phóng viên tại New York của The Epoch Times. Cô chuyên đưa tin về quan hệ Hoa Kỳ–Trung Quốc, tự do tôn giáo, và nhân quyền. Quý vị có thể liên lạc với cô tại eva.fu@epochtimes.com.
Thanh Tâm biên dịch