Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho biết Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida đã gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy trong chuyến thăm bất ngờ tới Kyiv vào thứ Ba (21/3) nhằm khẳng định “sự đoàn kết và ủng hộ vững chắc” của Nhật Bản với Ukraine.
Ông Kishida là nhà lãnh đạo G7 cuối cùng đến thăm đất nước bị chiến tranh tàn phá. Ông đã vấp phải áp lực ngày càng tăng khi thực hiện chuyến đi trong bối cảnh Nhật Bản sắp tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) vào tháng 5 này, theo hãng tin Japan Today.
Ông cũng nhiều lần nói rằng ông “đang cân nhắc” chuyến thăm tới Kyiv, mặc dù những thách thức về an ninh và hậu cần được cho là một trở ngại lớn đối với chuyến thăm này.
Ông Kishida đã ở Ấn Độ vào thứ Hai (20/3) và dự kiến sẽ quay trở lại Tokyo. Tuy nhiên, thay vào đó, ông đã bay đến Ba Lan và ông được cho là đã lên một chuyến tàu để đến Ukraine.
Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho biết ông sẽ bày tỏ “sự tôn trọng đối với lòng dũng cảm và sự kiên trì của người dân Ukraine” và khẳng định rằng Nhật Bản và G7 sẽ “đoàn kết và hỗ trợ vững chắc đối với Ukraine”.
Theo đó, ông Kishida dự kiến sẽ trở lại Ba Lan để tham gia các cuộc hội đàm thượng đỉnh vào thứ Tư (22/3), trước khi trở về Tokyo vào thứ Năm (24/3).
Tin tức về chuyến đi lần đầu tiên được truyền thông Nhật Bản đưa tin, bao gồm cả đài truyền hình quốc gia NHK. Truyền thông Nhật bản cho thấy cảnh các phóng viên ở Ba Lan quay phim chiếc xe chở Thủ tướng ở thị trấn Przemysl. Đây là nơi các nhà lãnh đạo nước ngoài thường đi tàu đến Ukraine.
Ông Kishida trở thành nhà lãnh đạo G7 duy nhất chưa đến thăm Kyiv sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden bất ngờ đến gặp ông Zelensky vào tháng Hai.
Tuy nhiên, giới chức Nhật Bản được cho là khá lo lắng về những rủi ro an ninh trong chuyến đi của ông Kishida. Ông trở thành Thủ tướng Nhật Bản đầu tiên đến thăm một khu vực đang xảy ra chiến sự kể từ Thế chiến II.
Chuyến đi của ông diễn ra cùng thời điểm Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm Moscow để hội đàm với nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin. Giới quan sát cho rằng cuộc xung đột Ukraine sẽ là chủ đề chính trong chương trình nghị sự giữa Nga và Trung Quốc.
Trong bối cảnh xung đột Nga – Ukraine tiếp tục leo thang, Nhật Bản đã cùng với các đồng minh phương Tây tiến hành trừng phạt Nga, đồng thời đề nghị hỗ trợ cho Kyiv.
Tokyo cũng đã thực hiện các bước hiếm hoi là gửi thiết bị phòng thủ và cung cấp nơi trú ẩn cho những người chạy trốn khỏi cuộc xung đột.
Tuy nhiên, Nhật Bản không hỗ trợ quân sự cho Ukraine do quy định hạn chế của hiến pháp hoà bình nước này.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Ukraine Emine Dzheppa cho biết, Thủ tướng Nhật Fumio Kishida đã tới thủ đô của Ukraine như một phần của “chuyến thăm lịch sử”.
“Ukraine vui mừng chào đón Thủ tướng Nhật Kishida Fumio. Chuyến thăm lịch sử này là dấu hiệu của sự đoàn kết và hợp tác mạnh mẽ giữa Ukraine và Nhật”, bà Emine chia sẻ trên Twitter.
#Ukraine is happy to welcome Japan's PM Kishida Fumio @kishida230 .
— Emine Dzheppar (@EmineDzheppar) March 21, 2023
This historic visit is a sign of solidarity and strong cooperation between 🇺🇦&🇯🇵.
We are grateful to #Japan for its strong support and contribution to our future victory.
ようこそ pic.twitter.com/Ojohj1Hj0a
Ông Kishida đã cảnh báo trong một bài phát biểu vào năm ngoái rằng “Ukraine hôm nay có thể là Đông Á ngày mai”, trong bối cảnh ngày càng có mối lo ngại rằng Trung Quốc có thể xâm chiếm Đài Loan.
Hồi tháng 12/2022, khi Nhật Bản xem xét lại các chính sách quốc phòng quan trọng của mình, chính phủ đã cảnh báo rõ ràng rằng Trung Quốc đặt ra “thách thức chiến lược lớn nhất từ trước đến nay” đối với an ninh của Nhật
Trong cuộc đại tu quốc phòng lớn nhất từ Thế chiến II, Nhật Bản đặt mục tiêu tăng gấp đôi chi tiêu quốc phòng theo tiêu chuẩn của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) lên 2% GDP vào năm 2027.
Nhật Bản năm nay giữ chức Chủ tịch Nhóm G7. Nhóm này đã thực hiện một cách tiếp cận thống nhất trong việc trừng phạt Nga.
Theo đó, các quốc gia sẽ gặp nhau tại Hội nghị thượng đỉnh ở Hiroshima vào tháng 5. Ông Kishida được cho là đang cân nhắc mời Tổng thống Ukraine Zelenskyy tham dự sự kiện này.
Ông Kishida đã có những cuộc gặp gỡ ngoại giao chớp nhoáng trong những ngày gần đây. Ông đã tiếp đón Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol và Thủ tướng Đức Olaf Scholz tại Tokyo trước khi tới New Delhi để hội đàm với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi.
Theo hãng thông tấn Asahi Japan, chủ đề chính của hội nghị thượng đỉnh G7 vào tháng 5 tại Hiroshima sẽ là cuộc xâm lược Ukraine của Nga và ông Kishida có thể đã quyết định rằng chuyến thăm Kyiv sẽ là một phần không thể thiếu trong các cuộc thảo luận hàng đầu của G7 về việc hỗ trợ bổ sung cho Ukraine.
Trong cuộc điện đàm hôm 6/1, ông Zelenskyy đã mời ông Kishida đến thăm Kyiv. Nhưng ông Kishida đã tỏ ra do dự vì nhiều lý do, bao gồm cả những lo ngại về an ninh và sự cần thiết phải thông báo trước Quốc hội.
Tuy nhiên, các nhà lập pháp từ cả Đảng Dân chủ Tự do cầm quyền và Đảng Dân chủ Lập hiến của Nhật Bản đã tuyên bố vào tháng 2 rằng, chuyến thăm Ukraine có thể có “ngoại lệ”, miễn là ông Kishida báo cáo với Quốc hội sau khi trở về Nhật Bản.
Lam Giang tổng hợp