13-6-2023
Miền Bắc mấy tuần qua thiếu điện trầm trọng. Điện sinh hoạt bị cắt thường xuyên khiến cho người dân đang nổi điên. Tình hình này chắc chắn còn tệ hơn khi mực nước trong các hồ thủy điện ở miền Bắc đang đi dần đến mực nước chết. Đó là thủy điện Sơn La, Tuyên Quang, Thác Bà.
Miền Nam và miền Trung đã phải hỗ trợ 50 triệu kWh mỗi này khiến cho nhiều nơi ở Sài Gòn bắt đầu ảnh hưởng về sự chi viện này. Trong tình hình đó, ông EVN lại đổ thêm dầu vào lửa khi cho biết, lỗ 31 ngàn tỷ trong năm 2022 và đòi tăng giá điện. Đi đâu cũng thấy người ta chửi EVN và đòi thanh tra toàn diện.
Chỉ một mình EVN phá thôi cũng đủ khốn nạn cuộc đời huống chi nhiều năm nay có thêm ông PVN (Petro Việt Nam) cũng làm ra điện rồi cùng phá. Cả hai đều có đủ những trò lưu manh rồi móc nối với quyền lực đen cao nhất để phá nát đất nước này. Thử xem một dự án biết rõ là lỗ nhưng vẫn cứ làm, vì thế lực đen này dùng quyền lực của mình lấy tiền của dân để đắp vào cái túi không đáy.
Năm 2007, PVN lập luận chứng khả thi để đầu tư vào thủy điện Luang Prabang bên Lào theo hình thức liên doanh với Lào, với mục đích bán điện cho Thái Lan hoặc Việt Nam. Đây là dự án không thực tế vì giá bán để có lời thì cao hơn gần gấp đôi giá của Thái và Việt đang mua. Giá điện Thái Lan đang mua là 6.6 cent/kWh, giá Việt Nam do bộ Công Thương quy định 4.8 cent/kWh. Trong khi đó giá bán cho Thái Lan 8.6 cent/kWh còn giá bán cho Việt phải cao hơn, là 9.6 cent/kWh (do đầu tư đường dây và trạm xa hơn). Thái Lan chắc chắn không mua nhưng để bán cho Việt Nam thì chúng vẫn có mưu!
Trong hoàn cảnh như vậy, nếu là nhà đầu tư lương thiện thì PVN phải vứt vào sọt rác Luận Chứng này vì nó không có giá trị theo cả hai quan điểm Nhà Đầu Tư và Ngân Hàng. Với thành tích 4 đời chủ tịch Hội Đồng Quản Trị đều ở tù vì tham nhũng, PVN đã nghĩ ra trò lưu manh mới. Chúng soạn thảo cái gọi là “Cơ Chế Đặc Thù” để trình Thủ Tướng năm 2019, rồi trình lên một Quốc Hội bù nhìn: Theo đó EVN sẽ được cho phép mua điện của PVN với giá 9.6 cent/kWh, cao hơn giá mua hiện tại 4.8 cent/kWh.
Dân Việt Nam cần thấy rõ: Đây là dự án chưa xây dựng và luận chứng khả thi cho thấy Dự Án không giá trị, vậy mà chúng vẫn sống chết để xây dựng rồi lấy tiền của dân Việt, đổ vào túi không đáy của chúng!
Biết đầu tháng 7/2020 PVN cho khởi công dự án thủy điện Luang Prabang, tôi đã có bài kêu gọi ông Thủ Tướng dừng khởi công ngay lập tức bằng bài viết ngày 23/06 và bài viết ngày 03/07/2020, nguyên văn như sau:
“Xét riêng về mặt hủy hoại môi trường vùng ĐBSCL, quá đủ để Chính Phủ hủy Dự Án này ngay lập tức! Nay có thêm một lý do còn quan trọng hơn: Thủ đoạn của PVN quá lộ liễu! Thời gian không còn nhiều, Thủ tướng Chính Phủ hãy dừng lễ khởi công thủy điện Luang Prabang! Càng sớm càng tốt”.
Bài viết đã được các trang lớn trong và ngoài nước chia sẻ. Cuối cùng dự án này đã không khởi công theo kế hoạch!
Nhiều năm qua, thỉnh thoảng tôi vẫn theo dõi dự án này qua các báo Thái Lan, Lào, Ủy Hội sông Mekong và các ký giả nước ngoài quen biết. Ngày 12/02/2023, Tom Fawthrop, ký giả của nhiều tờ báo nổi tiếng như The Diplomat, the Guardian, Economist… đã cho tôi biết rằng, dự án thủy điện Luang Prabang đã và đang xây dựng từ hơn một năm qua mà không có lễ khởi công chính thức! Tom cũng cho biết, PVN đã rút vốn đầu tư từ lớn nhất (38%) xuống bé nhất (10%).
Dự án lớn nhưng lại khởi công âm thầm chắc ẩn chứa nhiều khuất tất! Tuy nhiên việc xây dựng không còn giấu giếm được ai vì nó đe dọa trực tiếp đến di sản thế giới được UNESCO công nhận: Cố đô Luang Prabang. Asia & Pacific cho biết, dự án này sẽ hoàn tất vào 2030.
PVN vẫn còn trong liên doanh, nên điều tôi quan tâm bây giờ là Cơ Chế Đặc Thù có còn dành riêng cho ông Tập đoàn Dầu Khí Việt Nam (PVN) để dọn đường cho ông EVN đi mua điện với giá 9.36 cent/kWh thay vì 4.8 cent/kWh bằng tiền xương máu dân Việt hay không?