Xuân Lan
Gần một năm kể từ khi các trường hợp nhiễm Viêm phổi Vũ Hán (COVID-19) đầu tiên được báo cáo ở Trung Quốc, Bắc Kinh vẫn đang tiếp tục cản trở và hạn chế các nghiên cứu về nguồn gốc của đại dịch, đồng thời tích cực thúc đẩy các giả thuyết rằng virus có thể bắt nguồn từ bên ngoài nước này.
Một rào chắn lớn chặn lối vào một khu dân cư trong dịch viêm phổi Vũ Hán (COVID-19), tại Thượng Hải, ngày 23/2/2020. (Ảnh: Chengwei Tu/Shutterstock)
Theo điều tra của hãng AP, chính phủ Trung Quốc đang phân phối tiền trợ cấp cho các nhà khoa học có liên kết với quân đội để nghiên cứu nguồn gốc của virus ở miền nam. Chính phủ cũng đang theo dõi các phát hiện của những nhà khoa học và yêu cầu rằng việc công bố bất kỳ dữ liệu hoặc nghiên cứu nào phải được chấp thuận bởi một lực lượng đặc nhiệm mới do nội các Trung Quốc quản lý theo lệnh trực tiếp của Chủ tịch Tập Cận Bình.
Do đó, rất ít thông tin được công bố rộng rãi, trong khi các nhà chức trách đang hạn chế nghiêm ngặt việc đưa tin và cản trở hợp tác với các nhà khoa học quốc tế.
“Họ đã tìm thấy gì?” Gregory Grey, nhà dịch tễ học của Đại học Duke, người giám sát một phòng thí nghiệm ở Trung Quốc nghiên cứu sự lây truyền các bệnh truyền nhiễm từ động vật sang người đặt câu hỏi. “Có thể dữ liệu của họ không đủ để kết luận, hoặc có thể họ đã hủy bỏ dữ liệu vì lý do chính trị nào đó.”
Cuộc điều tra của AP đã cho thấy mô hình kiểm soát từ trên xuống dưới một cách bí mật của chính phủ ĐCSTQ đã gây trì hoãn cho việc cảnh báo sớm về đại dịch, ngăn chặn việc chia sẻ thông tin với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và cản trở việc xét nghiệm sớm.
Các nhà khoa học quen thuộc với hệ thống y tế công cộng của Trung Quốc cho biết các biện pháp kiểm soát tương tự cũng áp dụng cho mọi nghiên cứu nhạy cảm.
“Họ chỉ chọn những người mà họ có thể tin tưởng, những người mà họ có thể kiểm soát”, một chuyên gia y tế công cộng ẩn danh làm việc với CDC Trung Quốc cho biết. “Các nhóm quân đội và nhiều người khác đang nỗ lực làm việc về vấn đề này, nhưng liệu nó có được công bố hay không, tất cả phụ thuộc vào kết quả.”
Một số nhà khoa học Trung Quốc cho biết rất ít thông tin được chia sẻ đơn giản vì không có gì quan trọng được phát hiện. Ngoài ra, các nhà chức trách Trung Quốc đã thúc đẩy giả thuyết cho rằng virus có nguồn gốc bên ngoài nước này.
Hồ sơ cho thấy, chính phủ đã khuyến khích nhà khoa học Bi Yuhai của Học viện Khoa học Trung Quốc đi đầu nghiên cứu nguồn gốc virus với khoản tài trợ 230.000 USD. Một bài báo do ông Bi đồng tác giả cho rằng dịch bùng phát ở chợ Bắc Kinh vào tháng 6 có thể là do các gói cá đông lạnh bị nhiễm virus từ châu Âu.
Các phương tiện truyền thông do chính phủ Trung Quốc kiểm soát đã sử dụng giả thuyết này để cho rằng đợt bùng phát ban đầu ở Vũ Hán có thể bắt đầu từ hải sản nhập khẩu từ nước ngoài – một quan điểm mà các nhà khoa học quốc tế bác bỏ.
Chính phủ Trung Quốc cũng đang hạn chế và kiểm soát việc tìm kiếm bệnh nhân số 0 thông qua việc xét nghiệm lại các mẫu bệnh cúm cũ.
Các bệnh viện Trung Quốc thu thập hàng nghìn mẫu bệnh phẩm từ những bệnh nhân có các triệu chứng giống cúm mỗi tuần và cho vào tủ đông lạnh. Ray Yip, giám đốc sáng lập văn phòng CDC Hoa Kỳ tại Trung Quốc, cho biết chúng có thể dễ dàng được kiểm tra lại để tìm ra nguồn gốc COVID-19, mặc dù việc công khai kết quả hay không phụ thuộc vào quyết định chính trị.
Xuân Lan (theo AP)
Bạn đang sao chép nội dung của Trí Thức VN. Nếu là cá nhân sử dụng, vui lòng ghi rõ nguồn trithucvn.org. Nếu là website, kênh truyền thông, vui lòng chỉ sử dụng nội dung khi có sự cho phép của Trí Thức VN.