Phụng Minh
Với việc rút quân đội Mỹ khỏi Afghanistan, Bắc Kinh dường như đang chờ đợi cơ hội để tiến vào đất nước bị chiến tranh tàn phá này. Khi Trung Quốc chuẩn bị đầu tư lớn để đảm bảo ảnh hưởng của mình ở Afghanistan, ông Gordon Guthrie Chang, một tác giả nổi tiếng và chuyên gia về Trung Quốc, đã dự đoán rằng Bắc Kinh sẽ thất bại.
Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News, ông Gordon Guthrie Chang (tên khác là Trương Gia Đôn) nói rằng vì các phương pháp của chính quyền Trung Quốc không tốt, ông tin rằng cơ hội ở Afghanistan của Bắc Kinh sẽ lớn hơn ở Washington. “Nhưng có cơ hội tốt hơn không có nghĩa là họ sẽ thành công, tôi nghĩ họ chỉ mất nhiều thời gian hơn để thất bại”.
Ông Gordon Guthrie Chang là một nhà báo, tác giả và luật sư. Ông được biết đến rộng rãi với cuốn sách “Sự sụp đổ sắp tới của Trung Quốc”. Cha của ông Trương là người Trung Quốc và mẹ là người Mỹ gốc Scotland.
Ông Trương tin rằng đối với chính quyền Trung Quốc, Afghanistan là một phần quan trọng trong kế hoạch mở rộng. Nó cung cấp một cửa ngõ mà qua đó ĐCSTQ có thể đi vào Biển Ả Rập qua Iran hoặc Pakistan. Afghanistan cũng có thể cung cấp các tuyến đường đến Iran và Trung Đông, cũng như Ấn Độ Dương và châu Phi.
Chính quyền Trung Quốc mở rộng ảnh hưởng của mình bằng cách cung cấp các khoản vay cơ sở hạ tầng cho các nước nghèo hơn để đổi lấy quyền kiểm soát các nguồn lực địa phương. Khai thác tài nguyên thiên nhiên phong phú của Afghanistan luôn là mục tiêu của ĐCSTQ. Afghanistan có tài nguyên khoáng sản khoảng 1 nghìn tỷ USD đến 3 nghìn tỷ USD, bao gồm đá bán quý hiếm, đồng, sắt, vàng, uranium và lithium. Chính quyền Trung Quốc đã đàm phán và đạt được thỏa thuận với chính quyền Kabul để đầu tư vào cơ sở hạ tầng của Afghanistan thông qua sáng kiến “Vành đai và Con đường”.
Tuy nhiên, ông Trương suy đoán rằng việc mở rộng “Vành đai và Con đường” cuối cùng có thể mang lại lợi ích cho người Afghanistan chứ không phải cho người Trung Quốc. Trong mắt người Afghanistan, “Vành đai và Con đường” sẽ không quá quan trọng, nó chỉ cho phép họ gây thêm áp lực lên chính quyền Trung Quốc, bởi vì một khi bắt đầu xây dựng cơ sở hạ tầng, chính quyền Trung Quốc buộc phải bảo vệ nó.
Và ông Trương tin rằng Trung Quốc muốn có được một nguồn tài nguyên thiên nhiên khổng lồ chưa được khai thác của Afghanistan, chi phí sẽ khá tốn kém. Ông nói: “Afghanistan là một quốc gia ngỗ ngược, ngay cả khi Trung Quốc có hợp đồng thuê đồng 30 năm, họ cũng không thể sử dụng”.
Ông Trương tuyên bố rằng Bắc Kinh đang tiến hành cuộc diệt chủng chống lại người Duy Ngô Nhĩ và do đó lo lắng rằng người Afghanistan sẽ hỗ trợ những người đồng hương Duy Ngô Nhĩ. Bằng cách giành được chỗ đứng ở Afghanistan, Bắc Kinh hy vọng rằng Taliban sẽ bỏ qua sự đàn áp đối với những người Hồi giáo đồng bào của họ.
Hôm thứ Tư, một phát ngôn viên của Taliban nói với tạp chí This Week in Asia của South China Morning Post rằng họ coi ĐCSTQ là một “người bạn” và hoan nghênh ĐCSTQ đến làm ăn ở Afghanistan.
Ông Trương nói rằng mặc dù chính quyền Trung Quốc có mối quan hệ tốt với Taliban, nhưng Taliban không phải là nhân tố duy nhất trong xã hội Afghanistan, có rất nhiều nhà hoạt động tập trung vào các lợi ích khác nhau.
Cuối cùng, Ông Trương nói rằng Bắc Kinh có rất nhiều tiền và họ có thể làm được rất nhiều thứ, nhưng họ không thể làm tất cả những điều đó, bây giờ họ không thể làm được như vậy nữa. Và có vẻ như họ sẽ đảm nhận thêm một số việc nữa, họ có thể thành công, nhưng với một cái giá quá lớn.
Ông Trương nói: “Tôi rất thích chứng kiến ĐCSTQ chìm vào vũng lầy của Afghanistan. Điều đó sẽ rất thú vị”.