Nguyên Hương
Vào ngày Giáng sinh 25/12, quân đội chính phủ Myanmar vây bắt dân làng, cả phụ nữ và trẻ em, bắn chết hơn 30 người và thiêu sống các thi thể, một nhân chứng và các báo cáo khác cho biết.
Những bức ảnh có chủ đích về hậu quả của vụ thảm sát đêm Giáng sinh ở làng Mo So phía Đông, ngay bên ngoài thị trấn Hpruso ở bang Kayah, nơi những người tị nạn đang trú ẩn sau cuộc tấn công của quân đội, đã lan truyền trên mạng xã hội ở nước này, làm dấy lên sự phẫn nộ chống lại quân đội cướp chính quyền vào tháng 2.
Các tài khoản không thể được xác minh độc lập. Các bức ảnh cho thấy thi thể cháy đen của hơn 30 người trên ba chiếc xe bị cháy rụi.
Một người dân có mặt ở hiện trường nói với hãng tin AP rằng các nạn nhân đã chạy trốn khỏi cuộc giao tranh giữa các nhóm kháng chiến có vũ trang và quân đội Myanmar gần làng Koi Ngan, ngay bên cạnh Mo So, vào thứ Sáu ngày 24/12. Ông cho biết, họ đã thiệt mạng sau khi bị quân đội bắt giữ trên đường đến các trại tị nạn ở phía Tây của thị trấn.
Chính phủ chưa bình luận về các cáo buộc, nhưng một báo cáo trên tờ Nhật báo Myanma Alinn của chính phủ hôm thứ Bảy ngày 25/12 cho biết, giao tranh gần Mo So nổ ra hôm thứ Sáu trước đêm Giáng sinh khi các thành viên của lực lượng du kích dân tộc, được gọi là Đảng Cấp tiến Quốc gia Karenni, và những người phản đối quân đội đã lái xe “khả nghi” và tấn công lực lượng an ninh sau khi từ chối dừng lại.
Báo cáo cho biết họ bao gồm các thành viên mới sẽ tham gia khóa huấn luyện để chiến đấu với quân đội, và bảy chiếc xe họ đang đi đã bị thiêu rụi. Báo cáo không cho biết thêm chi tiết về vụ giết người.
Nhân chứng nói chuyện với AP cho hay, hài cốt đã bị thiêu rụi không thể nhận dạng được, quần áo của trẻ em và phụ nữ được tìm thấy cùng với đồ dùng y tế và thực phẩm.
“Các thi thể bị trói bằng dây thừng trước khi phóng hỏa”, một nhân chứng giấu tên nói.
Ông không chứng kiến thời điểm họ bị giết, nhưng ông tin rằng một số người trong số họ là dân làng Mo So đã bị quân đội bắt giữ hôm thứ Sáu. Ông phủ nhận rằng những người bị bắt là thành viên của các nhóm dân quân có tổ chức tại địa phương.
Truyền thông độc lập của Myanmar đưa tin hôm thứ Sáu rằng, 10 dân làng Mo So bao gồm cả trẻ em đã bị quân đội bắt giữ và 4 thành viên của Lực lượng Biên phòng bán quân sự địa phương đi đàm phán để được thả đã bị quân đội trói và bắn vào đầu.
Nhân chứng cho biết, khi dân làng và các nhóm dân quân chống chính phủ đang chuẩn bị để hỏa tán các thi thể thì quân đội đến gần Mo So. Họ đã phải rời bỏ các thi thể. Giao tranh vẫn diễn ra dữ dội ở gần làng.
Ông Banyar Khun Aung, Giám đốc Nhóm Nhân quyền Karenni lên án: “Đó là một tội ác kinh khủng và là sự cố tồi tệ nhất trong lễ Giáng sinh. Chúng tôi cực lực lên án vụ thảm sát đó là tội ác chống lại loài người”.
Đầu tháng này, quân đội chính phủ cũng bị cáo buộc vây bắt dân làng, trong đó có cả trẻ em, trói và giết họ. Một lãnh đạo phe đối lập, Tiến sĩ Sasa, người chỉ sử dụng một cái tên, cho biết những người thường dân đã bị thiêu sống.
Một đoạn video về hậu quả của vụ tấn công ngày 7/12 – dường như là để trả đũa cho một cuộc tấn công vào một đoàn xe quân sự – cho thấy các thi thể cháy đen của 11 người nằm trong một vòng tròn giữa những gì dường như là phần còn lại của một túp lều.
Trong khi đó, giao tranh lại tiếp tục xảy ra vào ngày thứ Bảy 25/12 tại một bang láng giềng ở biên giới Myanmar – Thái Lan, nơi hàng nghìn người đã phải chạy trốn để tìm nơi trú ẩn. Các quan chức địa phương cho biết quân đội Myanmar đã mở các cuộc không kích và pháo hạng nặng vào Lay Kay Kaw, một thị trấn nhỏ do quân du kích người Karen kiểm soát, kể từ hôm thứ Sáu.
Hành động của quân đội đã khiến nhiều chính phủ phương Tây bao gồm cả Đại sứ quán Hoa Kỳ ra tuyên bố chung lên án “những vi phạm nhân quyền nghiêm trọng do chế độ quân sự trên khắp đất nước”.
“Chúng tôi kêu gọi chế độ ngừng ngay lập tức các cuộc tấn công bừa bãi ở bang Karen và khắp đất nước, đồng thời đảm bảo sự an toàn của tất cả dân thường theo luật pháp quốc tế”, tuyên bố chung cho biết.
Nguyên Hương