Rachel Hartman
Bất chấp một số trường phái tư tưởng trong vài thập niên lên tiếng cho rằng robot sẽ cướp đi việc làm của người lao động, nhưng một nghiên cứu năm 2021 từ tạp chí Khoa học Quản lý lại chỉ ra điều ngược lại – ở một mức độ nào đó.
Theo các nhà nghiên cứu đó thì việc đầu tư vào robot dự đoán sẽ cải thiện hiệu suất tại các công ty. Điều này có thể làm gia tăng nhu cầu đối với các sản phẩm và dịch vụ của công ty, dẫn đến việc công ty đó cần nhiều người lao động hơn để đáp ứng các mức sản xuất cao hơn. Nghiên cứu này thấy rằng việc thực hiện tự động hóa đã dẫn đến gia tăng việc làm cho người lao động có kỹ năng thấp và kỹ năng cao, song song với giảm việc làm của người lao động có kỹ năng trung bình.
Nhu cầu đối với các vị trí cấp trung giảm có thể liên quan đến sự thay đổi các nhu cầu về quản lý. Mặc dù có thể vẫn cần phải có những người quản lý trong một công ty để thực hiện các tác vụ tự động, nhưng những cá nhân này thường có thể giám sát nhiều vị trí thấp hơn, đặc biệt là nếu một số hoặc hầu hết các vị trí thấp hơn này hiện đã được thay thế bằng máy móc. Trong những trường hợp như thế này, thì nói chung sẽ cần ít người quản lý hơn, và các nhà quản lý đương nhiệm có thể được chuyển sang các vị trí khác khi robot được đưa vào những nơi như các nhà máy.
Trong hầu hết các trường hợp, thì thay vì để nhân viên rời đi, các công ty sản xuất đang thực hiện các giải pháp tự động “sắp xếp lại các tài sản của họ,” ông James DeSmet, chủ tịch CRG Automation, công ty cung cấp các giải pháp đóng gói và lắp ráp tùy chỉnh và sản xuất tự động nói với The Epoch Times. Theo ông DeSmet, thường sẽ có một khoảng thời gian điều chỉnh khi các giải pháp tự động được đưa vào các cơ sở sản xuất.
Trên thị trường lao động căng thẳng hiện nay, có thể rất khó tìm được những người lao động sẵn sàng thực hiện những công việc khó khăn và lao động nặng nhọc. Hơn nữa, người lao động ở những vị trí này thường vui vẻ chuyển sang làm việc ở một vai trò mới.
Ông DeSmet cho biết, “Một khi nhân viên thấy rằng robot đang làm công việc bốc hàng nặng nhọc, và họ không còn phải lao động vất vả như vậy nữa, thì họ thường rất cởi mở với sự thay đổi này. Thậm chí họ có thể sẽ thể hiện sự quan tâm đến việc giúp lập trình các nhiệm vụ mà robot sẽ thực hiện.”
Ông DeSmet lưu ý rằng sự chuyển đổi sang tự động hóa đã bắt đầu khá lâu trước đại dịch, công ty của ông đã tăng lực lượng lao động lên gấp năm lần trong hai năm qua để đáp ứng nhu cầu cho các giải pháp tự động. Ông DeSmet cho biết thêm là các công ty thuộc mọi quy mô đang thực hiện việc chuyển đổi này, từ các công ty vừa và nhỏ đến các tập đoàn lớn. CRG Automation, có trụ sở tại Louisville, Kentucky, trả cho người lao động gần gấp đôi mức lương trung bình trong khu vực.
Theo ông Steve Reinharz, người sáng lập kiêm Giám đốc điều hành của Robotic Assistance Devices, thì việc chuyển sang các tác vụ tự động đã đang được tiến hành trong mọi lĩnh vực kinh doanh.
Ông nói với The Epoch Times rằng, “Các thiết bị tự động đã giao thức ăn, chăm sóc người già, làm các công việc dọn dẹp, làm thu ngân, và thực hiện việc trợ giúp và hỗ trợ khách hàng.”
Một số nhiệm vụ phù hợp nhất với robot liên quan đến công việc lặp đi lặp lại và diễn ra trong một môi trường được kiểm soát. Chẳng hạn, thay vì mệt mỏi sau một ca làm việc tám tiếng trong một nhà máy, thì một con robot có thể liên tục làm việc 24/7, miễn là có các điều kiện thích hợp. Các công việc chân tay có thể khiến con người bị hao tổn sức lực, chẳng hạn như liên tục cúi xuống để di chuyển các bộ phận từ máy này sang máy khác, cũng thường là những lựa chọn để tự động hóa.
Trong một số trường hợp, các dịch vụ tự động có thể thay thế những công việc mà người lao động không muốn. Các camera an ninh, khi được kết hợp với AI và công nghệ để phản ứng với những kẻ xâm nhập tiềm tàng, có thể được thiết lập trong các khu chung cư và các văn phòng mà trước đây vốn đã thuê nhân viên bảo vệ ban đêm.
Ông Reinharz nói, “Thay đổi là ở đây.” Để tồn tại, “chúng ta phải chấp nhận nó thôi.”
Bà Sara Johansson của Onsiter, một thị trường dành cho các doanh nghiệp và nhà thầu CNTT, lưu ý rằng việc khai triển tự động hóa không phải là một hướng đi dễ làm.
“Đơn giản chỉ thêm tự động hóa vào sẽ không làm được,” bà nói với The Epoch Times. Ngoài sự chấp nhận của nhân viên, thì những con robot có mặt ở những nơi mà người tiêu dùng mua sắm như các cửa hàng bán lẻ và các siêu thị có thể không được chào đón ngay lập tức.
Ông Johansson cho biết, “Người tiêu dùng sẽ cần thời gian để điều chỉnh cho quen với ý tưởng về các phương tiện đi đi lại lại trong các cửa hàng vì các trình ứng dụng robot ngay lối vào cửa hàng, chẳng hạn như bổ sung hàng hóa lên các kệ hàng.”
Cũng có thể xảy ra tình trạng bực dọc nếu như máy móc trong cửa hàng bị hỏng, không thể giúp khách hàng xác định vị trí các mặt hàng, hoặc giao tiếp một cách không rõ ràng.
“Những lo ngại về quyền riêng tư của dữ liệu cũng thường trực trong tâm trí của nhiều người tiêu dùng,” ông Johansson nói.
Các tác vụ công nghệ và tự động tiết lộ thông tin cá nhân như danh tính và tài khoản tài chính có thể cần phải lưu tâm thêm để duy trì các biện pháp bảo vệ.
Ông Tyson Stevens, người sáng lập của EduRef, nói với The Epoch Times rằng, “Trong ngắn hạn, tác động của việc tự động hóa có thể thích hợp đối với người lao động ở mọi trình độ học vấn, nhưng tính toán của chúng tôi cho thấy những cá nhân có trình độ học vấn thấp hơn về lâu về dài thì có thể dễ bị máy móc thay thế hơn. Các chính phủ và các doanh nghiệp phải hợp tác để hỗ trợ mọi người thích nghi với những công nghệ mới này thông qua việc tái đào tạo và chuyển đổi nghề nghiệp.”
Sự thay đổi văn hóa theo hướng thích ứng và học tập suốt đời có thể xảy ra đồng thời với các xu hướng tự động hóa trong những năm tới.
Ông Stevens cho biết, “Khả năng STEM được cải thiện sẽ rất quan trọng trong việc giúp mọi người theo đuổi các công việc công nghệ cao do AI và robot tạo ra. Các kỹ năng mềm cũng sẽ rất quan trọng để giúp mọi người thích nghi và có khả năng làm việc trong suốt sự nghiệp của họ.”
Bà Rachel Hartman là một nhà văn tự do có kinh nghiệm về kinh doanh và tài chính. Tác phẩm của bà đã xuất hiện trên các ấn phẩm trong nước và quốc tế trong hơn 10 năm qua. Bà sống ở Miami và thường xuyên đi du lịch.
Tịnh Nhi biên dịch