Các nền dân chủ như Đài Loan phải có thể tự bảo vệ mình, Ngoại trưởng Anh Liz Truss đã nói hôm thứ Tư (27/04) khi bà kêu gọi “khởi động lại” cách thế giới tự do tiếp cận an ninh toàn cầu.
Trong một bài diễn văn chính tại Tiệc Phục Sinh ở thành phố London, Ngoại trưởng Anh cho biết trật tự thế giới sau chiến tranh “đã bỏ rơi Ukraine,” và rằng thế giới tự do cần một cách tiếp cận mới dựa trên “sức mạnh quân sự, an ninh kinh tế, và các khối liên minh toàn cầu sâu sắc hơn” để dẫn đến một “kỷ nguyên mới của hòa bình, an ninh, và thịnh vượng.”
Bà nói rằng các quốc gia tự do đang “ngày càng tăng cường” hỗ trợ cho năng lực tự vệ của Ukraine và sự phục hồi sau chiến tranh của nước này, và nhấn mạnh rằng cuộc chiến này “phải là chất xúc tác cho sự thay đổi rộng lớn hơn.”
Bà cũng nói rằng phương Tây đã “xem nhẹ tiến bộ” trong nhiều năm sau sự sụp đổ của Liên bang Xô Viết, và việc giả định ở thời hậu Chiến Tranh Lạnh rằng hội nhập kinh tế sẽ đưa đến thay đổi chính trị đã sai lầm.
“Chúng ta phải khởi động lại, viết lại, và cải chính lại cách tiếp cận của chúng ta,” bà nói, mô tả viễn cảnh “một thế giới nơi các quốc gia tự do quyết đoán và có uy thế.”
‘NATO toàn cầu’ cho ‘các mối đe dọa toàn cầu’
Về sức mạnh quân sự, bà Truss dẫn lời của Thủ tướng Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết, “Nền tự do phải được vũ trang hơn chế độ chuyên chế.”
Ngoại trưởng Anh kêu gọi cho một “NATO toàn cầu” với “một triển vọng toàn cầu,” và “sẵn sàng để giải quyết các mối đe dọa toàn cầu.”
Bà Truss cho biết các nước đồng minh cần “liệu trước các mối đe dọa ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương,” và “phải bảo đảm rằng các nền dân chủ như Đài Loan có thể tự bảo vệ mình.”
Bà cũng kêu gọi cho chi tiêu quốc phòng nhiều hơn, cho biết rằng chi tiêu 2% GDP cho quốc phòng “sẽ là mức sàn, chứ không phải là mức trần,” khi đề cập đến cam kết chi tiêu căn bản của các nước NATO.
“Không có sự thay thế nào cho sức mạnh quân sự cứng rắn, được hỗ trợ bởi tình báo và ngoại giao,” bà cho biết.
Bộ Ngoại giao Đài Loan cho biết hôm thứ Tư rằng nước này nhiệt liệt hoan nghênh lời bình luận, và sẽ tiếp tục hợp tác sâu sắc hơn với Anh và các nước đồng minh cùng chí hướng khác để cùng nhau bảo đảm hòa bình và ổn định cho Eo biển Đài Loan.
Trung Quốc ‘phải chơi theo luật’
Thế giới tự do cũng cần “nhận ra vai trò ngày càng tăng của kinh tế trong vấn đề an ninh,” bà Truss nói.
Bà ngoại trưởng cho biết các hành động cô lập Nga khỏi nền kinh tế thế giới để đáp trả cuộc xâm lược Ukraine của nước này đã chứng minh rằng khả năng tiếp cận thị trường đối với các nước dân chủ đã không còn là điều hiển nhiên.
“Các quốc gia phải chơi theo luật. Và trong đó có Trung Quốc,” bà Truss cảnh báo.
Bà cho rằng chế độ cộng sản Trung Quốc không chỉ “không lên án cuộc xâm lược của Nga hoặc tội ác chiến tranh của nước này,” mà còn tăng cường lượng nhập cảng của Trung Quốc từ Nga.
“Họ đã tìm cách cưỡng chế Lithuania. Họ đang bình luận về việc nước nào nên hoặc không nên là thành viên của NATO. Và họ đang nhanh chóng xây dựng một quân đội có khả năng vận dụng sức mạnh vào sâu trong các khu vực lợi ích chiến lược của Âu Châu,” bà nói thêm.
Sự trỗi dậy về kinh tế và quân sự của Trung Quốc trong 40 năm qua được coi là một trong những sự kiện địa chính trị quan trọng nhất trong thời gian gần đây, cùng với sự sụp đổ của Liên Xô năm 1991 đã kết thúc Chiến Tranh Lạnh.
Nhưng bà Truss cho biết sự trỗi dậy trong tương lai của nước này không phải là không thể tránh khỏi.
“Họ sẽ không tiếp tục vươn lên nếu không chơi đúng luật. Trung Quốc cần trao đổi mậu dịch với G7 [Nhóm gồm bảy quốc gia]. Chúng tôi đại diện cho khoảng một nửa nền kinh tế toàn cầu. Và chúng tôi có những lựa chọn,” bà nói.
“Chúng tôi đã cho Nga thấy những loại lựa chọn mà chúng tôi sẵn sàng thực hiện khi các quy tắc quốc tế bị vi phạm.”
Đầu tháng này (04/2022), Bộ trưởng Ngân khố Hoa Kỳ Janet Yellen cho biết Trung Quốc nên thuyết phục Nga giúp chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, nếu không sẽ mất vị thế trên thế giới.
Bắc Kinh cho biết họ kiên quyết phản đối việc liên kết cuộc chiến Ukraine với mối bang giao của họ với Moscow và họ sẽ bảo vệ quyền lợi của các cá nhân và các công ty Trung Quốc.
Mạng lưới tự do
Tuyên bố “địa chính trị đã trở lại,” bà Truss cho biết Anh sẽ tìm cách tạo nên một “mạng lưới tự do” trên toàn cầu.
Bà nói, “Trong một thế giới nơi những kẻ xấu đang cố gắng phá hoại các thể chế đa phương, chúng tôi biết rằng các nhóm song phương và đa phương sẽ đóng một vai trò lớn hơn.”
Bà Truss cho biết Anh bác bỏ “những ý tưởng cũ về hệ thống phân cấp, nhóm độc quyền, và phạm vi ảnh hưởng,” và muốn thấy một mạng lưới toàn cầu “sẽ đứng lên vì chủ quyền và quyền tự quyết, và xây dựng sự thịnh vượng chung.”
Bà Truss gợi ý G7 “nên hoạt động như một NATO về kinh tế.”
Bà cũng cho biết Anh sẽ ủng hộ các liên minh và đối thoại dân chủ — bất kể Anh có phải là một phần của nó hay không.
Bà ngoại trưởng đã khen ngợi “141 quốc gia, từ tất cả các châu lục, đã bỏ phiếu lên án hành động của Nga” tại Liên Hiệp Quốc, đề nghị xây dựng các mối quan hệ kinh tế sâu sắc hơn.
Cô Lily Zhou là một phóng viên tự do chủ yếu đưa tin về Anh quốc cho The Epoch Times.
Bản tin có sự đóng góp của Reuters
Thanh Nhã biên dịch