Tổng thống Volodymyr Zelensky hôm Chủ nhật (17/7) đã bất ngờ sa thải người đứng đầu cơ quan an ninh nội địa quyền lực của Ukraine (SBU) và tổng công tố viên nhà nước, với lý do đã có hàng chục quan chức trong cơ quan của họ hợp tác với Nga.
Việc sa thải giám đốc SBU Ivan Bakanov, một người bạn thời thơ ấu của TT Zelensky, và Tổng công tố Iryna Venediktova, người đóng vai trò quan trọng trong việc truy tố tội ác chiến tranh của Nga, đã được công bố trong lệnh hành pháp trên trang web của Tổng thống.
Đây được coi là vụ sa thải chính trị lớn nhất kể từ khi Nga xâm lược đất nước vào ngày 24 tháng 2, buộc toàn bộ bộ máy nhà nước Ukraine phải tập trung vào các nỗ lực chiến tranh.
Trong một bài đăng trên Telegram, TT Zelensky cho biết ông đã sa thải các quan chức cấp cao nhất vì có nhiều thông tin cho rằng nhiều thành viên trong cơ quan của họ đã hợp tác với Nga, một vấn đề mà ông nói cũng đã xảy ra các cơ quan khác.
Ông cho biết 651 trường hợp bị cáo buộc phản quốc và hợp tác với Nga từ các quan chức công tố và thực thi pháp luật đang được điều tra và hơn 60 quan chức từ các cơ quan của ông Bakanov và bà Venediktova hiện đang làm việc chống lại Ukraine trên các vùng lãnh thổ do Nga chiếm đóng.
Số lượng lớn các vụ phản quốc đặt ra thách thức to lớn đối với Ukraine.
TT Zelensky nói: “Một loạt tội ác chống lại nền tảng an ninh quốc gia của nhà nước … đặt ra những câu hỏi rất nghiêm trọng đối với các nhà lãnh đạo có liên quan.”
Ông nói: “Mỗi câu hỏi này sẽ nhận được một câu trả lời thích hợp.”
Quân đội Nga đã chiếm được nhiều vùng phía nam và đông của Ukraine trong một cuộc xâm lược khiến hàng nghìn người thiệt mạng, hàng triệu người phải di dời và nhiều thành phố bị phá hủy.
Trong bài phát biểu hàng đêm trước quốc dân, TT Zelensky lưu ý đến vụ bắt giữ gần đây vì nghi ngờ phản quốc đối với cựu lãnh đạo SBU giám sát khu vực Crimea, bán đảo được Nga sáp nhập vào năm 2014 mà Kyiv và phương Tây vẫn coi là đất của Ukraine.
TT Zelensky cho biết ông đã sa thải quan chức an ninh hàng đầu này khi bắt đầu cuộc xâm lược, một quyết định mà ông cho rằng hiện đã được chứng minh là hợp lý.
“Đã thu thập đủ bằng chứng để báo cáo người này vì tội tình nghi phản quốc. Tất cả các hoạt động phạm tội của ông ta đều được ghi lại”, ông nói.
TT Zelensky đã bổ nhiệm Oleksiy Symonenko làm tổng công tố viên mới theo một lệnh hành pháp riêng biệt cũng được công bố trên trang web của tổng thống.
Lê Vy (theo Reuters)