18-8-2022
Nhiều anh em bảo rằng hai thầy Nhật Từ và Thái Minh đều là sư quốc doanh chửi nhau là hiểu rất sai bản chất vấn đề. Cùng dòng thì không bao giờ cãi nhau vậy đâu. Mình phân tích ở đây với vai trò là người quan sát nhé. Nên anh em con nhang, đệ tử đừng có húc mình, phải tội.
Về tương quan lực lượng
Thầy Từ là quan chức trong Giáo hội Phật giáo (GHPG), nhiều chức lắm, đại khái chức vụ to nhất là Phó (một số) Ban của GHPGVN. Thầy có học vị Tiến sĩ triết học, đào tạo sau Đại học ở Ấn Độ, đang là Viện phó thường trực của Học viện phật giáo Việt Nam tại HCM, thầy học ĐH Sư phạm TP.HCM với hệ Vừa học vừa làm rồi sang Ấn Độ du học. Nói chung là rất nhiều tem nhãn, viết rất nhiều sách về Phật giáo. Có thể nói là thầy Nhật Từ là một nhà lý luận Phật học của bên GHPG. Có lẽ thế nên thầy hay được giao nhiệm vụ lên tiếng về vụ này vụ kia liên quan đến phật giáo. Nói gì nói, thầy Từ là người nhà nước, gọi tắt là quốc doanh cũng được!
Thầy Minh thì nguyên là giảng viên ĐH Kinh tế Quốc dân trước khi xuất gia. Thầy xuất gia khá muộn, sau khi đã đi làm mấy năm, nói chung tem nhãn ở bên Phật giáo chưa có gì đáng kể, mới là đại đức thôi, không hoành tráng được như thầy Từ. Đổi lại thầy Minh lại có đầu óc kinh tài mà hầu hết sư sãi khác không thể có. Thầy tách khỏi chùa Yên Tử để nhận làm trụ trì chùa Ba Vàng, ban đầu chỉ bé như cái am nhỏ, rồi biến chùa Ba Vàng thành cơ ngơi hoành tráng như giờ (nghe nói tổng mức đầu tư tầm 500 tỷ đồng). Do một tay thầy gọi vốn để gây dựng. Vì thế gọi thầy là shark tăng cũng không ngoa.
Thầy Minh cũng từng làm phó Ban Truyền thông của GHPG Việt Nam, coi như từng có chức vụ ngang thầy Từ dù tem nhãn không bằng. Hai thầy đụng nhau ở chỗ đều có năng lực truyền thông. Thầy Từ thì xuất phát điểm là nhà lý luận hàn lâm của Giáo hội còn thầy Minh thì cũng có năng lực truyền thông, có khả năng làm truyền thông theo lối thương mại rất tốt, dù tem nhãn trong ngành là vớ vẩn thôi. Đại khái shark Minh là dòng thực chiến, đấu với Tiến sĩ Từ là dòng hàn lâm!
Tuy nhiên, sau vụ Oan gia trái chủ thì thầy Minh bị lột sạch chức vụ trong Giáo hội Phật giáo, chỉ còn là một đại đức (là cấp nhỏ nhất của phật giáo), lẽ ra phải thành thượng tọa rồi. Nhưng chức trụ trì chùa Ba Vàng thì người ta không lột được, vì chùa này do thầy tự gây dựng, không phải là bất động sản (BĐS) của giáo hội. Vì thế có thể gọi chùa Ba Vàng là chùa tư nhân cũng được, khác với chùa Giác Ngộ của thầy Từ là nằm trong hệ thống quốc doanh. Thầy Từ mà bị kỷ luật là có thể out khỏi chùa luôn! Khác biệt ở chỗ đó.
Ba Vàng thì vì là chùa tư nhân nên có thể linh hoạt trong hoạt động tu tập kết hợp kinh doanh. Còn chùa Giác Ngộ của thầy Từ thì nằm trong hệ thống nhà nước nên không được tự do như vậy. Cuộc chiến lý luận giữa hai thầy nó y chang như công ty nhà nước đấu với công ty tư nhân dù cùng bị chi phối bởi luật doanh nghiệp. Doanh nghiệp nhà nước thì quy trình phức tạp, nội quy lằng nhằng. Doanh nghiệp tư nhân thì con dấu bỏ túi, hoạt động linh hoạt. Nên khi hai công ty cạnh tranh nhau trên thị trường thì sẽ bộc lộ điểm mạnh và điểm yếu của mỗi bên. Công ty nhà nước thì có nhà nước bảo trợ, công ty tư nhân thì có tiền trợ giúp. Đại khái như Hòa Bình, Conteccon đập nhau với Vinaconex hay Sông Đà trong ngành Xây dựng thôi!
Mình thì rất mong các shark đập nhau để nó lòi ra các chuyện hay ho cho nhân dân và Phật tử xem chơi. Thầy Minh nên mạnh dạn vận động để tách ra lập Giáo hội riêng cho nó tự do hoằng dương Phật pháp! Hai giáo hội cạnh tranh nhau để thu hút phật tử thì Phật giáo mới phát triển được.
Chùa nhà nước hay chùa tư nhân thì cũng vẫn phải kiếm tiền thôi, nên thầy nào cũng phải kêu gọi cúng dường cả. Các thầy cứ việc chiến nhau, kiện nhau càng tốt, qua đó mới biết bên nào hay, dở hoặc cả hai cùng dở!