Đông Phương
Để đáp trả yêu cầu đóng cửa Lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston của Hoa Kỳ, hôm 24/7, chính quyền Trung Quốc tuyên bố sẽ đóng cửa Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Thành Đô. Trong một cuộc phỏng vấn với kênh truyền thông đại lục, một chuyên gia Trung Quốc chuyên nghiên cứu về Hoa Kỳ đã phân tích nguyên nhân Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) chọn đóng cửa Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Thành Đô.
Sáng ngày 24/7, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã thông báo cho Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Trung Quốc rằng, Trung Quốc đã quyết định thu hồi giấy phép thành lập và hoạt động của Tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Thành Đô, và đưa ra các yêu cầu cụ thể cho Tổng lãnh sự quán để dừng mọi hoạt động và nghiệp vụ. Ngoại giới đều cho rằng đây là hành động trả đũa của ĐCSTQ.
Trước đó, có tin rằng ĐCSTQ đã lên kế hoạch đóng cửa Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Vũ Hán như một biện pháp trả thù, nhưng cuối cùng họ đã chọn đóng cửa Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Thành Đô. Vậy lý do đặc biệt đằng sau điều này là gì?
Ông Ngô Tâm Bá (Wu Xinbo), Viện trưởng Viện nghiên cứu các vấn đề quốc tế tại Đại học Phúc Đán ở Thượng Hải và là Giám đốc của Trung tâm nghiên cứu Hoa Kỳ, đã phân tích trong một cuộc phỏng vấn với kênh truyền thông đại lục rằng, Trung Quốc có hai cân nhắc chính sau đây:
Đầu tiên, phạm vi quản lý các sự vụ của Tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Thành Đô bao gồm cả Tây Tạng. Lãnh sự quán này từ lâu đã “đặc biệt quan tâm” đến tình hình ở Tây Tạng và việc Trung Quốc triển khai quân sự ở khu vực phía tây. Do đó, việc đóng cửa Lãnh sự quán này có thể làm suy yếu “khả năng hoạt động” của Mỹ trên phương diện này.
Thứ hai, từ quan điểm của Trung Quốc, so với các Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Thượng Hải, Quảng Châu và các nơi khác, việc đóng cửa Lãnh sự quán ở Thành Đô ít ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế và thương mại giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ hơn.
Theo dữ liệu, Tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Thành Đô là lãnh sự quán nước ngoài đầu tiên tại Tứ Xuyên. Nó bắt đầu đi vào hoạt động từ ngày 16/10/1985. Phạm vi hoạt động của Lãnh sự quán này bao gồm tỉnh Tứ Xuyên, tỉnh Vân Nam, tỉnh Quý Châu, khu tự trị Tây Tạng và thành phố Trùng Khánh. Tổng lãnh sự hiện tại là ông Jim Mullinax, ông đã nhậm chức từ tháng 8/2017 đến nay.
Về tuyên bố trên của ông Ngô Tâm Bá, các nhà quan sát chính trị ở nước ngoài nói rằng, chính phủ Hoa Kỳ xác thực là đã quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề nhân quyền ở Tây Tạng và Tân Cương trong một thời gian dài. Điều này luôn khiến ĐCSTQ khó chịu và bây giờ, họ đang có cơ hội trả thù Hoa Kỳ. So với Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại các thành phố ven biển như Thượng Hải, Quảng Châu hay Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại khu trọng điểm công nghiệp Vũ Hán, việc đóng cửa Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Thành Đô đối với ngoại thương của ĐCSTQ ít bị ảnh hưởng hơn. Vậy nên phân tích của ông Ngô Tâm Bá là có cơ sở.
Tuy nhiên, các nhà quan sát tiếp tục chỉ ra rằng những tính toán nhỏ này của ĐCSTQ thực sự không hữu ích lắm. Bởi vì tầng lớp tinh anh trong giới chính trị Mỹ hiện nay (bao gồm cả đảng Dân chủ và Cộng hòa) đều có nhận thức khá tương đồng về sự tà ác của ĐCSTQ, và chính quyền Tổng thống Trump quyết tâm cao độ dạy cho ĐCSTQ một bài học. Vì vậy, bất kể ĐCSTQ nhắm vào mục tiêu nào để trả đũa, thì mọi người đều dự đoán rằng Hoa Kỳ sẽ phản kích bằng các biện pháp cứng rắn hơn. Trò chơi sinh tử vừa mới bắt đầu.
Đông Phương