- Trọng Đức
Hôm Chủ nhật (16/8), hàng trăm ngàn người biểu tình chống Tổng thống Alexander Lukashenko đã đổ ra các đường phố thủ đô Minsk của Belarus để phản đối cuộc bầu cử mà họ gọi là gian lận một tuần trước.
Những người tham gia cuộc “Hành quân vì tự do”với lời hô vang Lukashenko “hãy từ chức” tràn ngập Minsk, một cuộc biểu tình lớn nhất từ trước đến nay, phản đối nhà lãnh đạo cầm quyền từ năm 1994, sau khi Belarus tách khỏi Liên Xô.
Nga tuyên bố sẽ trợ giúp quân cho ông Lukashenko nếu cần thiết. Theo phóng viên Reuters, có khoảng 200.000 người tham gia biểu tình và chưa thấy dấu hiệu can thiệp rõ ràng của cảnh sát. Ít nhất 2 người biểu tình đã chết và hàng ngàn người bị bắt giam trong các cuộc đàn áp những người phản đối kể từ cuộc bầu cử.
Bầu không khí biểu tình tràn ngập hy vọng và tích cực khi người dân mang các lá cờ trắng đỏ như được dùng khi Belarus tách khỏi Liên Xô năm 1991 và trước khi Lukashenko khôi phục đế chế kiểu Soviet tại đây bốn năm sau.
Trong khi đó, ông Lukashenko cũng tự mình tổ chức một cuộc biểu tình quy mô nhỏ hơn nhiều, với vài nghìn người tham gia và gọi những người phản đối mình là “chuột bọ”, theo Reuters.
Ông kêu gọi người ủng hộ bảo vệ quốc gia và sự độc lập.
Ông nói rằng phe đối lập “sẽ bò ra khỏi hang như những con chuột”, nếu không bị ngăn chặn.
“Đây là sự bắt đầu của kết thúc – các bạn sẽ phải quỳ gối giống như Ukraine và các nước khác và cầu xin trước những kẻ mà Chúa biết là ai”, ông cạnh báo.
Hai làn sóng biểu tình đối đầu nhau nổ ra ở Belarus sau khi Nga đồng ý hỗ trợ an ninh “trong trường hợp có mối đe dọa quân sự từ bên ngoài đối với Belarus”. Trong ngày cuối tuần qua Lukashenko đã nói chuyện 2 lần với Tổng thống Nga Putin.
Điện Kremlin thông báo ông Putin đã nói với Lukashenko rằng Nga sẵn sàng hỗ trợ Belarus theo hiệp ước an ninh chung. Nga đang giám sát chặt chẽ các động thái tại Minsk do Belarus là nơi đặt các đường ống dẫn dầu quan trọng để xuất khẩu dầu của Nga đi phương Tây, đồng thời nước đồng minh thân cận này là lá chắn của Nga trước NATO.
Khi phát biểu trước người ủng hộ, Lukashenko tố cáo có một âm mưu của thế lực nước ngoài hòng lật đổ ông và cảnh báo NATO đã điều động máy bay, xe tăng chỉ cách biên giới 15 phút.
NATO cho biết họ đang quan sát kỹ tình hình ở Belarus, nhưng chưa hề có động thái quân sự ở biên giới phía Tây nước này. Sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea của Ukraine, NATO đã điều động 4 binh đoàn chiến đấu của Anh, Canada, Đức và Mỹ tới các nước Baltic.
“Quân NATO đã đến cổng của của chúng ta. Lithuania, Latvia, Ba Lan và Ukraine quê hương đang lệnh cho chúng ta tổ chức bầu cử mới”, Lukashenko nói, khẳng định nhà nước Belarus “sẽ chết” nếu tiến hành bầu cử ngay lập tức.
“Tôi chưa bao giờ phản bội các bạn và sẽ không bao giờ làm thế!”.
Hãng tin RIA của Nga thông báo quân đội Belarus sẽ tiến hành tập trận ở phía Tây từ 17-20 tháng Tám.
Biểu tình nổ ra từ Chủ nhật tuần trước, sau khi ông Lukashenko tuyên bố thắng đậm trong cuộc bầu cử bị chỉ trích rộng khắp là gian lận.
Sviatlana Tsikhanouskaya, đối thủ của Lukashenko trong cuộc bầu cử tranh cãi đã chạy lưu vong sang Lithuania từ thứ Ba. Bà là người kêu gọi cuộc biểu tình “Hành quân Tự do” ở thủ đô Minsk và khắp cả nước để đòi hỏi tái kiểm phiếu và lập một hội đồng quốc gia để chuyển giao quyền lực.
Hôm thứ Sáu, các ngoại trưởng EU đồng ý áp đặt thêm các lệnh trừng phạt mới đối với quan chức Belarus nhúng tay vào “bạo lực, đàn áp và làm giả kết quả bầu cử”. Mỹ cũng lên án cuộc bầu cử này “không tự do cũng chẳng công bằng”.
Thủ tướng Séc thúc giục các lãnh đạo EU can thiệp trợ giúp người biểu tình Belarus khi nhắc lại sự kiện Nga đưa quân đàn áp biểu tình tại Séc năm 1968 và cuộc cách mạng ôn hòa lật đổ chế độ cộng sản năm 1989.
“Belarus không thể trải qua những gì chúng tôi đã trải qua năm 1968. EU phải chủ động ủng hộ người Belarus và không e ngại dựng lên một cuộc cách mạng Nhung tương tự như năm 1989”, ông Andrej Babis đăng lên Twitter.
Trọng Đức