“Trung Quốc đang muốn lật đổ Tổng thống Donald Trump.”, “Chúng tôi có thể chắc chắn rằng Bắc Kinh sẽ tiếp tục chơi bẩn.”… Đó là những gì nhà bình luận chính trị, học giả về Trung Quốc và tác giả cuốn sách “Trung Quốc sắp sụp đổ” (The Coming Collapse of China) – Gordon Chang đã nhận định. Dưới đây là bài bình luận của ông trên Fox News.
***
Trung Quốc đang nhúng tay vào các chiến dịch ngoại giao công chúng tầm cỡ cũng như đang lén lút thao túng các phương tiện truyền thông xã hội cho mục đích đầy dã tâm của mình.
Có vẻ như nỗ lực chống Trump của Bắc Kinh hiện tại sẽ vượt quá cả sự can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ trong năm 2016 và cả năm nay.
Tờ Fox News đưa tin rằng Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc gia, ông John Ratcliffe cho biết việc Trung Quốc tham gia vào các chiến dịch can thiệp và thao túng bầu cử cũng như các hoạt động khác đang là mối đe dọa an ninh quốc gia lớn nhất đối với Hoa Kỳ.
Ông Ratcliffe đã đúng. Ngay từ đầu, các cơ chế tuyên truyền của Bắc Kinh trên cả phương tiện truyền thông nhà nước và phương tiện truyền thông của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) trong năm nay đều có ý đồ bôi xấu chính quyền Trump. Các câu chuyện trên mặt báo, các bài đăng và tuyên bố trên mạng xã hội được tung ra với số lượng chưa từng có.
Hơn nữa, tờ Hoàn cầu Thời báo của Đảng Cộng sản, một tờ báo lá cải, và Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã cùng bắt tay vào các chiến dịch đăng tải thông tin sai lệch một cách công khai rõ rệt nhắm vào ông Trump. Hai trong số các chiến dịch này là đặc biệt xảo trá. Một chiến dịch hòng đổ lỗi cho Mỹ về nguyên nhân gây ra đại dịch COVID-19 và một chiến dịch khác liên quan đến các cuộc biểu tình George Floyd liên quan đến chủng tộc. Trong các chiến dịch ăn theo sau đó, người Trung Quốc có vẻ cũng đang cố dấy lên các vấn đề căng thẳng về chủng tộc.
Cuối cùng, Bắc Kinh đã cho sổ lồng lực lượng “chuyên kích động (troll)” và cả các “bot” bình luận tự động để chống lại Trump trên các diễn đàn mạng xã hội. Các chiến dịch công kích này nhắm vào nhiều khía cạnh. Ví dụ, tờ New York Times đã đưa tin, tháng 3 năm nay Bắc Kinh đã cố gắng gây ra hỗn loạn ở Mỹ bằng cách lan truyền qua hệ thống tin nhắn và các trang mạng xã hội rằng Tổng thống Trump sẽ viện dẫn Đạo luật Stafford để phong tỏa toàn bộ đất nước. Hơn ai hết Bắc Kinh biết rõ ràng các tin đồn về virus corona đều là ngụy tạo.
Ngoài ra, tờ Fox News cũng đã đưa tin vào tuần trước, một mạng spam ủng hộ Trung Quốc, tên là “Spamoflage Dragon”, đã liên tục đăng tải các video tiếng Anh với những nội dung tấn công Tổng thống. Nhóm này nhắm vào các chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ, vấn đề xử lý cuộc bùng phát virus corona và sự bất bình đẳng về chủng tộc. Các tài khoản của mạng lưới này đã bị YouTube, Facebook và Twitter đồng loạt gỡ bỏ.
Twitter và các trang mạng xã hội khác đang định kỳ thanh trừng những tài khoản người dùng Trung Quốc giả mạo. Vào tháng 6 năm nay, Twitter đã xóa 174.000 tài khoản trong số đó.
Thêm một con bài nữa là TikTok, ứng dụng chia sẻ video trên điện thoại di động rất phổ biến hiện nay. Một số chuyên gia về an ninh quốc gia tin rằng Bắc Kinh đã thay đổi các thuật toán quản lý video của TikTok để kích động các cuộc biểu tình vào mùa xuân năm nay. Có các chỉ dấu cho thấy đối tượng người dùng TikTok mà Trung Quốc đang nhắm mục tiêu là các nữ sinh đại học.
Cụ thể, TikTok sử dụng dữ liệu để điều hướng các nội dung nhằm thúc đẩy mọi người hành động theo theo ý đồ của nó. Như Paul Dabrowa, một chuyên gia an ninh quốc gia người Úc, đã viết: “Các chiến dịch tuyên truyền được vũ khí hóa, đặc biệt với sự hỗ trợ của trí thông minh nhân tạo, có thể châm ngòi cho các cuộc chiến tranh, dẫn đến sụp đổ kinh tế, bạo loạn và biểu tình đủ loại. Nó cũng có thể phá hoại uy tín của các tổ chức chính phủ và khiến một nhóm dân chúng đứng lên chống lại chính họ.”
Các kỹ sư làm việc cho Douyin, một nền tảng “chị em” của TikTok ở Trung Quốc, đang quản lý các thuật toán cho TikTok, bao gồm thuật toán cá nhân hóa người dùng, nghĩa là họ xác định được những video với nội dung nào sẽ được hiển thị cho những đối tượng người dùng nào. Khả năng kiểm soát ấy cho phép chính phủ Trung Quốc “tăng cường tín hiệu”, hay nói cách khác là có quyền điều hướng nội dung đến các nhóm người dùng để họ hành động theo những định hướng nhất định.
Gần đây, có thể Bắc Kinh đã sử dụng chiến lượng “tăng cường tín hiệu” này để kích động các thanh thiếu niên bôi nhọ Tổng thống. Vào tháng 6 năm nay, nhiều thanh thiếu niên Mỹ đã sử dụng TikTok để kêu gọi nhau làm giảm đáng kể số lượng người tham dự trong buổi tập trung tái tranh cử của Tổng thống Trump tại Tulsa, Oklahoma bằng cách đăng ký giữ chỗ mà không hề có ý định góp mặt. Một người dùng TikTok với biệt danh là “TikTokGrandma” đã cổ động các thành viên: “Hãy đặt vé và để ông ta phải đứng một mình trên sân khấu.”
Hạ nghị sĩ Alexandria Ocasio-Cortez đã khoe khoang trên dòng tweet đáp trả lại Brad Parscale, người quản lý chiến dịch của Tổng thống Trump lúc ấy: “Ông thật sự đã bị các thanh thiếu niên trên TikTok làm cho CHOÁNG VÁNG, họ đã làm ‘ngập lụt’ chiến dịch của Trump bằng cách đặt vé ảo.”
Chúng ta có thể thấy Bắc Kinh sẽ tiếp tục chơi bẩn. Đặc biệt là khi chỉ còn chưa đến 80 ngày nữa là đến ngày bầu cử. Từ nay đến ngày 3/11, Trung Quốc có thể còn gây ra nhiều thiệt hại hơn nữa cho chiến dịch của Tổng thống Trump – và nền dân chủ Mỹ.
Mộc Hòa dịch