Terry Branstad
Việc ông Terry Branstad bất ngờ từ chức đại sứ Mỹ tại Trung Quốc vào đầu tuần này khiến nhiều người tưởng ra ông này không đương đầu với những áp lực từ mối quan hệ căng thẳng Mỹ – Trung. Trong tweet đăng sáng ngày 14.9, ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo gửi lời cảm ơn ông Branstad vì những đóng góp trong vai trò đại sứ tại Trung Quốc, nhưng không nêu lý do cho sự ra đi của ông này hay đề cập người kế nhiệm tiềm năng.
Trên thực tế là ông Branstad đã từ chức theo yêu cầu của TT Donald Trump để về Mỹ tham gia chiến dịch vận động tranh cử trong giai đoạn nước rút.
Tin của CNN cho hay tính đến vài tuần trước đây, ông Branstad vẫn có kế hoạch ở lại Bắc Kinh cho đến sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11, nhưng nay tình hình đã thay đổi.
CNN cho hay Trump đã cũng đề cập việc Branstad thôi giữ chức đại sứ tại Trung Quốc trong cuộc điện đàm với Thượng nghị sĩ tiểu bang Iowa, Joni Ernst, thuộc đảng Cộng Hòa. Ông Ernst đăng tải cuộc gọi này trên Twitter, trong đó tổng thống nói đại sứ Branstad “sẽ trở về từ Trung Quốc bởi ông ấy muốn tham gia chiến dịch vận động”.
Ông Branstad có mối quan hệ cá nhân Tập Cận Bình từ thập niên 1980 và đó là lý do chính khiến ông ta được bổ nhiệm làm đại sứ, tuy nhiên quan hệ này chưa đem lại lợi ích thực tế trong quan hệ giữa hai nước.
Branstad được Trump “chấm” để làm đại sứ vào tháng 12.2016, khi ông mới là tổng thống đắc cử. Trump ca ngợi Branstad là người có kinh nghiệm trong lĩnh vực chính sách công, thương mại, nông nghiệp, và “tình bạn lâu bền” với ông Tập Cận Bình.
Ông Tập gặp Branstad khi tham gia chương trình trao đổi của chính phủ Mỹ-Trung năm 1985, và tái ngộ ông này trong chuyến công du Mỹ năm 2012 với vai trò phó chủ tịch Trung Quốc. Hai ông có một cuộc gặp nữa khi Terry Branstad giữ chức thống đốc bang Iowa và thăm Bắc Kinh năm 2013.
Việc bổ nhiệm Branstad được Bắc Kinh hoan nghênh. Bộ Ngoại giao Trung Quốc gọi ông là “người bạn cũ của nhân dân Trung Quốc”.
Vai trò của Terry Branstad trở nên mờ nhạt hơn trong những tháng gần đây, khi căng thẳng Mỹ-Trung tăng cao. Hôm 9.9 vừa qua, báo đảng Trung Quốc Nhân dân Nhật báo từ chối đăng tải bài viết của ông Branstad, trong đó ông cáo buộc chính phủ Trung Quốc “lạm dụng” sự cởi mở của Mỹ trong nhiều thập niên.
Về mặt ngoại giao thì việc từ chức đại sứ của ông Branstad sẽ không gây hậu quả lớn khi ông không giữ vai trò trọng tâm trong chính sách Mỹ-Trung của Washington.
CNN dẫn nguồn tin bên trong, theo đó ông Trump muốn Branstad – người từng đắc cử thống đốc tiểu bang Iowa ba nhiệm kỳ – tham gia cuộc vận động tại Iowa. Ngoài ra ông Trump tin rằng ông Branstad có thể tạo ra ảnh hưởng đáng kể đến cử tri các bang Wisconsin, Missouri và ngay cả Minnesota.
Một tập hợp các cuộc khảo sát của New York Times Upshot.Đại học Siena được công bố hôm 5.9 cho thấy ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden dẫn trước ông Trump ở bang Minnesota với tỉ lệ tín nhiệm 50% và 41%. Khoảng cách chênh lệch thu hẹp hơn ở bang Wisconsin với 48% và 43%.
CNN dẫn nguồn tin: “Ông ấy vẫn có vai trò tốt ở vùng Trung Tây. Ông ấy có danh tiếng tốt và gần như là nhân vật tốt nhất để nói về ảnh hưởng của Trung Quốc”.
Bà Hillary Clinton đã thua đau ông Trump tại đây khi 6 phiếu đại cử tri Iowa lọt vào tay ông Trump vào năm 2016.
Việt Luận