Thu Hằng
Tái lập cân bằng quyền lực Trung-Mỹ là chủ trương của tổng thống Joe Biden, được báo Le Figaro dành hai trang đề cập. Nhật báo thiên hữu nhận định chủ trương cứng rắn của tổng thống tiền nhiệm Donald Trump sẽ vẫn được ông Joe Biden duy trì nhưng bằng một chiến lược khác.
Theo Le Figaro, từ khi lên nhậm chức, ông Joe Biden thể hiện ít nhất ba điểm khác biệt với người tiền nhiệm.
Thứ nhất, ông không vồ vập gọi điện ngay cho chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình như tổng thống Trump từng làm, nhằm giữ khoảng cách với với nhà lãnh đạo từng bị ông gọi là “tên du côn” khi vận động tranh cử. Ba tuần, sau khi gọi điện hết cho các đồng minh, đối tác trên thế giới, ông gọi điện nguyên thủ Trung Quốc vào ngày 12/02, nhân dịp Tết Nguyên đán.
Mọi bất đồng đều được ông Biden nêu trong cuộc điện đàm dài hai tiếng. Washington đề cao “bảo vệ an ninh, sự phồn vinh, cách sống của dân tộc Mỹ”, duy trì một vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương “tự do và mở” trong khi Trung Quốc liên tục tiến các quân cờ ở châu Á. Hoa Kỳ “quan ngại sâu sắc” về “các biện pháp đối xử bất công và cưỡng bức” của Trung Quốc, trấn áp ở Hồng Kông, “vi phạm nhân quyền” ở Tân Cương…
Chủ tịch Trung Quốc công nhận “những bất đồng” nhưng nhắc đến “hợp tác” và “tôn trọng lẫn nhau”, đồng thời đặt ra vài lằn ranh đỏ mà Washington phải “thận trọng” : Hồng Kông, Đài Loan, Tân Cương là “chuyện nội bộ” của Trung Quốc.
Thứ hai, thời gian ba tuần còn được giải thích ở việc tổng thống Mỹ muốn tham khảo ý kiến của các đồng minh và đối tác về kế sách đối phó với Trung Quốc. Nói một cách khác, ông Joe Biden muốn có sức mạnh “tập thể” và phương sách “có tổ chức”, khác với thái độ khó lường, bốc đồng của ông Donald Trump.
Một mặt trận quốc tế chống Bắc Kinh về thương mại, công nghệ, quân sự đã được ông Biden phác họa sau các cuộc điện đàm với nhiều nhà lãnh đạo, như thủ tướng Đức Angela Merkel, tổng thống Pháp Emmanuel Macron, thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga hay thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi.
Ngoài ra, theo Le Figaro, ông Joe Biden cũng sẽ chú ý đến ngoại giao cá nhân nhưng phải biết rõ đối thủ của mình. Theo tổng thống Mỹ, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là một người “rất cứng rắn, rất thông minh” và “không có một chút dân chủ nào ở trong người”.
Cuối cùng, chính quyền Mỹ hiện nay đồng tình về chính sách phải “cứng rắn” với Bắc Kinh của tổng thống Donald Trump, nhưng hứa đưa ra một “phương pháp” dù tạm thời vẫn “kiệm lời về những chi tiết liên quan đến chiến lược châu Á”, theo quan sát của báo Le Figaro.
Tuy nhiên, đội ngũ quan chức đảm nhiệm các trọng trách liên quan đến Trung Quốc có thể khẳng định quyết tâm phòng thủ của Washington. Ngoài ra, chính quyền Biden còn muốn chứng tỏ một điều : “Sẽ không lặp lại sai lầm dưới thời chính quyền Obama”, theo nhận định của bà Bonnie Glaser, chuyên gia của trung tâm CSIS tại Washington. Ông Obama là người đưa ra chiến lược “xoay trục sang châu Á”, nhưng Tập Cận Bình đã nhanh chân hơn ở Biển Đông, xây 7 đảo nhân tạo và đòi chủ quyền ở vùng biển chiến lược này.
Về phản ứng từ phía Trung Quốc, ông Dương Khiết Trì (Yang Jiechi), chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Đối ngoại Trung ương đảng Cộng Sản Trung Quốc, khẳng định : “Không một thế lực nào có thể ngăn được sự phát triển của Trung Quốc”.
Nhìn vào quyết tâm được cả Washington và Bắc Kinh thể hiện, có ít chỗ cho thỏa hiệp, Le Figaro kết luận.
“Đối với Mỹ, Trung Quốc là một thách thức lớn hơn cả Liên Xô”
Cuộc đối đầu Mỹ-Trung ở Đông Nam Á khiến Singapore lo ngại leo thang căng thẳng. Trả lời phỏng vấn nhà báo Sébastien Falletti của Le Figaro, ngoại trưởng Singapore nhận định “đối với Mỹ, Trung Quốc là một thách thức chiến lược còn vượt xa cả Liên Xô, thậm chí mạnh hơn cả thời Chiến tranh lạnh”. Nếu hai bên không tìm được một thỏa hiệp, một phần lớn thịnh vượng và hòa bình mà chúng ta đang có sẽ bị đe dọa.Ngoại trưởng Singapore nhắc lại Đông Nam Á không phải là một “chiến trường” nhưng là một “đấu trường của cơ hội”. Cả Trung Quốc và Hoa Kỳ đều có những cơ hội quan trọng ở Đông Nam Á và “sẽ không khôn ngoan nếu tìm cách biến chúng tôi thành chư hầu hay bắt chúng tôi chọn phe”, theo cảnh báo của ngoại trưởng Singapore.