Triệu Hằng
Cuộc họp bí mật hàng năm của các nhà lãnh đạo hàng đầu của Trung Quốc tại một khu nghỉ mát ven biển là một trong những sự kiện được mong đợi nhất trong lịch chính trị của Bắc Kinh hàng năm. Điều gì xảy ra ở ‘mật nghị’ Bắc Đới Hà? Và liệu có quyết định quan trọng nào sẽ được đưa ra từ mật nghị Bắc Đới Hà năm nay không? Dưới đây là nội dung bài viết được đăng trên trang SupChina.
Sau khi tham dự kỳ họp tập thể lần thứ 32 của Ủy ban Trung ương ĐCSTQ vào ngày 30/7, ông Tập Cận Bình và các lãnh đạo chủ chốt khác đã lặng lẽ biến mất khỏi các bản tin truyền hình nhà nước. Sự vắng mặt đột ngột này báo hiệu: Mật nghị Bắc Đới Hà thường niên kéo dài hai tuần đã bắt đầu.
Vậy mật nghị Bắc Đới Hà là gì? Tại sao nó lại quan trọng?
Báo chí phương Tây từng ví Bắc Đới Hà như “hộp đen” của chính trường Trung Quốc, nơi ghi lại những biến động quan trọng nhất của nước này mà không ai bên ngoài biết được.
Bắc Đới Hà đã là nơi ra đời của nhiều quyết định lớn trong lịch sử lãnh đạo của ĐCSTQ. Các ví dụ đáng chú ý bao gồm:
Mao Trạch Đông và quyết định năm 1985 của ông ta cho phóng hơn 40.000 quả đạn pháo vào đảo Kim Môn do Quốc dân Đảng kiểm soát, khiến cuộc khủng hoảng eo biển Đài Loan lần thứ hai leo thang.
Bản thiết kế của Mao cho Kế hoạch 5 năm lần thứ hai của quốc gia (1958–1962), được biết nhiều hơn với cái tên Đại Nhảy vọt, mà sau đó đã dẫn đến cái chết của 45 triệu người.
Đặng Tiểu Bình và chiến dịch “Đòn nghiêm khắc” của ông ta năm 1983, một sáng kiến chống tội phạm quy mô lớn tiếp tục diễn ra lẻ tẻ trong ba thập niên tiếp theo trước khi nó được đổi tên dưới thời Tập Cận Bình.
Mặc dù không bao giờ có thể chắc chắn điều gì xảy ra đằng sau những cánh cửa đóng kín, nhưng các phiên họp của Bắc Đới Hà có xu hướng thảo luận về những thay đổi nhân sự quan trọng. Các ngôi sao đang chen lấn để giành các vị trí, các ông chủ hiện tại của Đảng đặt ra chương trình nghị sự và đánh giá tình cảm trong căn phòng, các nhà môi giới quyền lực gắn kết các mối quan hệ và tổ chức lại các trại chính trị, và những người lớn tuổi của đảng cân nhắc về các vấn đề thời sự.
Các cuộc trò chuyện được biết là khá thẳng thắn, vì các nhà lãnh đạo đảng tin rằng trao đổi riêng tư trên cùng địa điểm là cách tốt nhất để tránh những bất đồng công khai, điều này có thể làm tổn hại đến bề mặt đoàn kết.
Các cơ quan truyền thông nhà nước Trung Quốc không bao giờ công bố ngày chính thức cho các cuộc họp của Bắc Đới Hà. Làm sao chúng ta biết nó thực sự xảy ra hàng năm?
Truyền thống nghỉ mát Bắc Đới Hà đã bị đình chỉ trong cuộc Cách mạng Văn hóa (1966-1976) khi đất nước chìm trong hỗn loạn. Cho đến mùa hè năm 1984, truyền thống này cũng không được phục hồi. Kỳ nghỉ xen làm việc diễn ra hai năm một lần bị hoãn lại khi Hồ Cẩm Đào nhậm chức vào năm 2003 trước khi Tập Cận Bình đưa khu nghỉ mát cổ kính phía đông bắc trở lại tâm điểm bằng cách tiếp tục nghi lễ mùa hè này vào năm 2013.
Kể từ đó, nghỉ mát Bắc Đới Hà dường như đã quay trở lại lịch trình từ cuối tháng Bảy đến đầu tháng 8, mặc dù có suy đoán rằng nó đã bị hủy bỏ vào năm ngoái do các hạn chế liên quan đến COVID.
Không giống các cuộc tụ họp chính trị nặng nề khác, các phương tiện truyền thông chính thức của Trung Quốc có xu hướng hạ thấp các hoạt động Bắc Đới Hà, mang cho chúng một sức hấp dẫn thậm chí còn thần bí hơn. Nhưng có một số dấu hiệu cho chúng ta có thể sử dụng để theo dõi phiên họp Bắc Đới Hà.
Nổi bật nhất là sự gia tăng đáng chú ý về an ninh xung quanh Bắc Đới Hà trước cuộc họp. Những chú chó đánh hơi được nhìn thấy, các sĩ quan đang tuần tra các phương tiện công cộng và các cơ sở khác. Các sĩ quan bán quân sự đứng bên hàng rào lưới kim loại ngăn cách các biệt thự yên tĩnh bên bờ biển với bãi biển công cộng đông đúc. Các sĩ quan mặc thường phục với đôi mắt diều hâu cải trang thành khách du lịch cẩn thận quan sát bờ sông bằng ống nhòm.
Một số sự kiện khác thường trùng với sự bắt đầu của các phiên Bắc Đới Hà vào cuối tháng 7 và đầu tháng 8. Hãy chú ý đến các báo cáo về việc Bí thư Thành ủy Hà Bắc có chuyến thăm đặc biệt đến thành phố Tần Hoàng Đảo, nơi có Bắc Đới Hà, để kiểm tra các trạm kiểm soát giao thông, hoặc cuộc gặp gỡ và chào hỏi cấp cao giữa các nhà lãnh đạo Đảng với các nhà khoa học và học giả uy tín nhất của quốc gia. Căn phòng màu xanh lam của Bộ Ngoại giao sẽ yên tĩnh một cách bất thường vì các họp báo hàng ngày đều đặn bị đình chỉ trong thời gian diễn ra mật nghị Bắc Đới Hà.
Nếu các nhà lãnh đạo hàng đầu biến mất một cách bí ẩn khỏi các phương tiện truyền thông nhà nước trong vài ngày đầu tháng 8, rất có thể họ đang ở Bắc Đới Hà. Tuy nhiên, cũng có ngoại lệ.
Năm nay, khá nhiều người vắng mặt, bà Tôn Xuân Lan, Ủy viên Bộ chính trị phụ trách các vấn đề sức khỏe cộng đồng, được điều động đến Nam Kinh, tâm điểm của đợt bùng dịch Covid mới nhất, tiếp theo là Trịnh Châu bị virus tấn công, đây cũng là nơi xảy ra trận lũ lụt chết người hồi tháng trước.
Quyết định quan trọng nào sẽ được đưa ra từ mật nghị Bắc Đới Hà năm nay?
Trong thời đại của ông Tập Cận Bình, một đặc điểm nổi bật của lãnh đạo tập thể – giải quyết những bất đồng giữa các phe phái – đã trở nên ít phù hợp hơn. Tập đã tận dụng động lực của chiến dịch chống tham nhũng để thanh trừng các đối thủ của mình cũng như giăng bẫy các tướng lĩnh chính trị và cộng sự kinh doanh của họ. Chiến dịch “giết gà dọa khỉ” đã dần dần bòn rút quyền lực từ bộ máy hành chính rộng lớn đổ vào tay ông Tập, làm cạn kiệt tài nguyên và mạng lưới của đối thủ để tạo ra bất kỳ thách thức có ý nghĩa nào.
Hơn nữa, những người lớn tuổi trong đảng đã nghỉ hưu và từng có tiếng nói tại Bắc Đới Hà đang dần xa rời chính trường của Trung Quốc, vì các thân tín của ông Tập đã đảm nhận các vị trí quan trọng trong Đảng, chính phủ và quân đội.
Các nhà lãnh đạo Trung Quốc làm gì tại Bắc Đới Hà năm nay?
Pin Ho, một nhà báo kỳ cựu về chính trị ưu tú của Trung Quốc trong hơn 30 năm, cho biết: “Dự đoán của tôi là nó giống như một kỳ nghỉ đích thực”.
Ho giải thích: “Khi ông Tập thay đổi hiến pháp để cho phép mình giữ chức chủ tịch nước sau hai nhiệm kỳ, mọi người đã rất kinh ngạc và gọi ông ấy là Mao Trạch Đông Mới. Cả hai đều là những bậc thầy của một loại quản lý nhà nước bất chấp, nhưng cách tiếp cận của họ khác nhau. Mao thịnh vượng trong hỗn loạn. Ông ta thích gieo rắc mối bất hòa giữa các phe phái khác nhau, chơi một nhóm khiêu khích kẻ khác để làm suy yếu cả hai. Và Bắc Đới Hà là dịp hoàn hảo để chơi kiểu chính trị khoác áo choàng và dao găm đó. Bắc Đới Hà trong thời đại của Đặng cũng tương tự như vậy. Nhưng Tập thì khác. Ông ta muốn kiểm soát và ổn định bằng nắm đấm sắt. Và Tập gần hơn Mao rất nhiều để đạt được quyền thống trị cuối cùng đối với ĐCSTQ”.
Tập Cận Bình cuối cùng cũng có thể thư giãn tại Bắc Đới Hà?
Tập vẫn còn một danh sách dài những việc cần làm khiến ông phải thức đêm. Trung Quốc đang trong quá trình chống lại sự gia tăng đáng ngại các ca COVID hàng ngày. Mô hình tăng trưởng dựa trên đầu tư của quốc gia này đang cạn kiệt. Nợ quốc gia đã tăng lên một cách đáng kinh ngạc, lên gần bốn lần GDP. Các khoản vỡ nợ trái phiếu của các công ty Trung Quốc lên tới 9,7 tỷ USD trong nửa đầu năm 2021, mức cao nhất từ trước đến nay.