Liên Liên
Với sự bùng nổ của Internet, ngày càng có nhiều dữ liệu được tạo ra. Nhờ lượng dữ liệu lớn này và sự phát triển của phần cứng đã góp phần làm nên sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo. Vậy trí tuệ nhân tạo là gì? Nó có những ứng dụng gì trong cuộc sống của chúng ta, và AI có thể gây ảnh hưởng gì đến cho con người hay không?
Trí tuệ nhân tạo là gì?
Theo Wikipedia, “Trong khoa học máy tính, trí tuệ nhân tạo hay AI (tiếng Anh: artificial intelligence), đôi khi được gọi là trí thông minh nhân tạo, là trí thông minh được thể hiện bằng máy móc, trái ngược với trí thông minh tự nhiên của con người”.
AI đã trở nên ngày càng phổ biến với mọi người, và chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp những ứng dụng của trí tuệ nhân tạo trong cuộc sống. Ví dụ như: hệ thống tự tag tên trên ảnh của Facebook, hệ thống gợi ý video của Youtube, hệ thống gợi ý sản phẩm trên các trang thương mại điện tử (ví dụ như Amazon hay Tiki.vn)… Hoặc các trợ lý ảo như Siri và Google Home.
Một trong những ứng dụng cho thấy khả năng của AI là AlphaGo. AlphaGo là một phần mềm có khả năng chơi cờ vây, được tạo ra bởi Google DeepMind. Theo Wikipedia, từ ngày 9 đến ngày 15/3/2016 đã diễn ra một trận đấu cờ vây giữa Lee Sedol – người từng 18 lần vô địch thế giới và AlphaGo. Trận đấu gồm 5 ván, và AlphaGo đã thắng tất cả trừ ván thứ tư.
Top 10 ứng dụng của AI
Dưới đây là danh sách những ứng dụng của AI trong các lĩnh vực khác nhau, từ y tế, kinh doanh, cho đến ngân hàng, dịch thuật, …
1. Ứng dụng của AI trong y tế:
Khi thu thập đủ lớn một lượng dữ liệu về hình ảnh y khoa, các kỹ sư AI có thể tạo ra các mô hình AI (chương trình máy tính). Những mô hình AI này sẽ học tất cả thông tin từ những mẫu dữ liệu hiện có. Khi có một hình ảnh y khoa mới, các mô hình AI này có thể nhanh chóng dự đoán bệnh dựa trên những kiến thức mà nó đã được học. Các mô hình AI cũng có thể hỗ trợ các bác sĩ trong quá trình khám chữa bệnh. Hoặc trong chẩn đoán bệnh.
2. Ứng dụng của AI trong thương mại điện tử và kinh doanh:
Các mô hình AI có thể khai thác thông tin người dùng, hành vi của người dùng khi tương tác với các Website. AI sẽ thực hiện một số việc học, sau đó AI sẽ có khả năng đưa ra các gợi ý sản phẩm cho người dùng. Mục tiêu, là đưa ra sản phẩm mà người dùng có thể thích hoặc cần. Bạn có thể quan sát thấy các hệ thống gợi ý sản phẩm này ở các trang như Youtube, Amazon, Netflix, Tiki, …
3. Ứng dụng của AI trong ngân hàng:
Các mô hình AI có thể được sử dụng để phân tích dòng tiền trong thời gian thực, việc này có thể giúp các ngân hàng phát hiện ra các hoạt động gian lận, cũng như chống rửa tiền. Ngoài ra, các mô hình AI có thể đóng vai trò như các trợ lý để giúp người dùng trong việc đưa ra các quyết định đầu tư. AI cũng có thể giúp các ngân hàng trong việc quyết định có cho vay hay không đối với một khách hàng cụ thể dựa trên lịch sử tín dụng và các thông tin của khách hàng này.
4. Ứng dụng của AI trong nông nghiệp:
Nhiều công ty đã và đang phát triển các robot nông nghiệp để thực hiện các việc như thu hoạch, diệt cỏ, … Các mô hình AI được sử dụng để giám sát cây trồng và đất. Những dữ liệu này thường được thu thập bởi các máy bay không người lái. Ngoài ra, AI cũng có thể được sử dụng để dự đoán các tác động của môi trường khác nhau đến năng suất cây trồng.
5. Ứng dụng của AI trong giáo dục:
Các mô hình AI có thể giúp giáo viên trong việc chấm bài. Cũng có những mô hình AI có thể giúp phát hiện ra hiện tượng đạo văn trong các nghiên cứu khoa học, trong các luận văn tiến sĩ, thạc sĩ, và cử nhân/kỹ sư. AI cũng có thể đóng vai trò như những trợ lý cho giáo viên và học sinh trong quá trình giảng dạy và học tập.
6. Ứng dụng của AI trong đời sống:
Các trợ lý ảo AI như Siri của Apple, Google Assistant, Alexa của Amazon, Cortana của Microsoft đã ngày càng phổ biến trong cuộc sống của chúng ta. Các trợ lý ảo này có thể hỗ trợ người dùng trong các việc như tự động bật/tắt nhạc, đặt lịch hẹn, nhắc nhở, … Hay trả lời các câu hỏi cơ bản về thời tiết, giá vàng, tin tức, giá cổ phiếu, …
7. Ứng dụng của AI trong ngành vận tải:
Bạn có thể đã nghe về các hệ thống xe tự lái; các hệ thống này có thể giúp ngành vận tải giải quyết các vấn đề lái xe đường dài và thúc đẩy sự phát triển của ngành tự động hóa trong tương lai.
8. Ứng dụng của AI trong dịch thuật:
Google dịch có lẽ là công cụ mà bạn có thể thường sử dụng. Để đạt được hiệu quả tốt trong việc dịch trên hơn 100 ngôn ngữ khác nhau, các mô hình AI đã được Google sử dụng.
9. Ứng dụng của AI trong báo chí:
Hiện nay có rất nhiều trang báo trên thị trường và khối lượng tin tức cũng càng ngày càng nhiều. Các hệ thống tự động tóm tắt tin tức có thể giúp người dùng dễ dàng biết được nội dung chính mà không cần phải tốn nhiều thời gian cho việc đọc tất cả tin tức. Ngoài ra, các mô hình AI cũng có thể sử dụng thông tin của khách hàng và các tin tức mà khách hàng từng đọc trong quá khứ, để đưa ra các gợi ý tin tức mà khách hàng có thể muốn đọc.
10. Ứng dụng của AI trong khám phá vũ trụ:
Các chuyên gia AI có thể xây dựng các robot AI để làm trợ lý đắc lực cho các phi hành gia khi họ thực hiện các sứ mệnh khám phá vũ trụ. Các robot AI này có thể giúp các phi hành gia thực hiện các nhiệm vụ nguy hiểm hoặc đưa ra các cảnh báo khi có những thay đổi của tàu vũ trụ (ví dụ như thay đổi trong bầu khí quyển). Ngoài ra các mô hình AI có thể giúp xử lý một lượng lớn dữ liệu vệ tinh. Điều này có thể giúp các nhà khoa học theo dõi tình trạng của vệ tinh và đưa ra các quyết định sáng suốt.
Ngoài ra, còn rất nhiều ứng dụng khác của AI như các hệ thống nhận diện gương mặt. Hệ thống nhận diện giọng nói. Các hệ thống tự đọc khi chúng ta cung cấp các đoạn văn cho AI. Các hệ thống tự động dự đoán giá nhà, giá cổ phiếu, dự đoán kết quả bóng đá, …
Mặc dù AI đã phát triển nhanh chóng như vậy, và đã len lỏi vào rất nhiều lĩnh vực trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Nhưng bản thân các mô hình AI cũng có rất nhiều hạn chế.
Một trong những hạn chế nổi cộm đó là vấn đề không thể giải thích được các kết quả dự đoán từ các mô hình AI. Chúng ta có thể xem các mô hình AI như là các hộp đen (black box). Khi chúng ta sử dụng 1 lượng lớn dữ liệu để đào tạo các mô hình này, thì chúng ta không biết được rốt cuộc các mô hình này đã học những gì. Chúng ta chỉ biết rằng, khi đưa 1 mẫu dữ liệu mới, thì AI có thể dùng những kiến thức nó được học để đưa ra kết quả dự đoán.
Sự phát triển nhanh chóng của AI cũng gây ra nhiều mặt tiêu cực cho con người và xã hội. Khi người máy dần dần thay thế con người trong một số lĩnh vực sẽ dẫn đến một lượng lớn người lao động thất nghiệp.
Nghiêm trọng nhất là khi AI được sử dụng bởi các tổ chức độc quyền hay các chính phủ độc tài, họ có thể sử dụng các công cụ AI để thao túng xã hội hoặc thực hiện các đàn áp trong xã hội nhằm mục đích kiểm soát con người.
Tổng hợp