David Zhang
Liên Hiệp Quốc đang bỏ qua các hành vi vi phạm nhân quyền của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ, Trung Cộng) do ảnh hưởng ngoại giao và tài chính của Bắc Kinh đối với cơ quan toàn cầu này, theo người tố cáo Emma Reilly.
“Có một chính sách thực tế mà Cao ủy Nhân quyền, tổng thư ký và nhiều quan chức cấp cao khác, là không gặp mặt… người Duy Ngô Nhĩ, người Tây Tạng, người Đài Loan, các học viên Pháp Luân Công, bất cứ ai có thể làm mất lòng Trung Quốc,” một luật sư nhân quyền đồng thời là cựu nhân viên Liên Hiệp Quốc, bà Emma Reilly, nói với chương trình “China Insider” của Epoch TV hôm 09/02.
Bà Reilly là người tố cáo đã bóc trần Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc (OHCHR) vì đã cung cấp cho ĐCSTQ tên của những người bất đồng chính kiến và các nhà hoạt động nhân quyền, vi phạm các quy tắc dùng để bảo vệ những người này của Hội đồng Nhân quyền.
“Điều đó chắc chắn đã dẫn đến việc chính quyền Trung Quốc cử cảnh sát đến nhà những người này, bắt giữ các thành viên trong gia đình họ, buộc những thân nhân này… phải nói … [về] các hoạt động quốc tế của họ,” bà Reilly cho biết. “Một số câu chuyện thực sự khủng khiếp về tra tấn [cũng xuất hiện].”
Năm 2013, bà Reilly làm việc tại OHCHR, đã báo cáo việc làm này với cấp trên của mình và các văn phòng khác của Liên Hiệp Quốc, nhưng vô hiệu. Bà cho hay, kết quả là bà đã phải đối mặt với sự trả đũa và các nỗ lực bịt miệng trong Liên Hiệp Quốc, và cuối cùng bị sa thải vào tháng 11/2021.
Vụ bê bối xảy ra trong bối cảnh gia tăng lo ngại về sự thống trị ngày càng tăng của Trung Cộng tại Liên Hiệp Quốc.
Báo cáo về người Duy Ngô Nhĩ bị trì hoãn
Theo bà Reilly, Liên Hiệp Quốc đã cố gắng trì hoãn báo cáo về việc Trung Quốc vi phạm nhân quyền đối với người Duy Ngô Nhĩ ở vùng Tân Cương xa xôi. Tháng 12/2021, OHCHR cho biết họ hy vọng sẽ công bố báo cáo của mình trong những tuần tới và “không có tiến triển cụ thể nào” trong các cuộc đàm phán kéo dài với các quan chức Trung Quốc cho đề nghị về một chuyến thăm [tới khu vực].
Tuy nhiên, bà Reilly tin rằng không cần thiết phải có chuyến thăm này để hoàn thành báo cáo.
“Có đủ bằng chứng bên ngoài Trung Quốc để tuyên bố rằng đó là một cuộc diệt chủng [chống lại người Duy Ngô Nhĩ]. Chúng ta đã có tòa án Duy Ngô Nhĩ [và] một số Nghị viện tuyên bố tội ác diệt chủng. Bằng chứng là rất rõ ràng, đặc biệt liên quan đến những thứ như… cưỡng bức triệt sản lượng lớn dân số,” bà nói.
Chiến dịch của Trung Cộng chống lại người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương đã bị các nhóm nhân quyền cũng như một số quốc gia gán nhãn là diệt chủng, bao gồm cả chính phủ Hoa Kỳ tiền nhiệm và đương nhiệm, và các nghị viện Canada, Hà Lan, Lithuania, Bỉ, Cộng hòa Séc, và Anh Quốc.
Một tòa án nhân dân độc lập, tên là Tòa án Duy Ngô Nhĩ, đã ra phán quyết vào tháng 12 rằng Trung Cộng đã thực hiện hành vi diệt chủng đối với các dân tộc thiểu số theo đạo Hồi ở Tân Cương, thông qua một loạt các hành vi đàn áp bao gồm giam giữ hàng loạt, chia cắt gia đình, triệt sản, và cưỡng bức lao động.
“Tôi nghĩ khi nạn diệt chủng đang diễn ra… và khi quý vị là Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, thì có lẽ hãy chỉ yêu cầu chấm dứt nạn diệt chủng chứ không phải là yêu cầu một chuyến tham quan có hướng dẫn về nó,” bà Reilly nói.
Theo người tố cáo, Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc và OHCHR đã cố gắng tránh chỉ trích Trung Quốc. Bà nói rằng Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc Michelle Bachelet đã không lên án những hành vi vi phạm nhân quyền đối với người Duy Ngô Nhĩ hay Pháp Luân Công, một môn tu luyện tinh thần đã bị Trung Cộng bức hại một cách có hệ thống kể từ năm 1999.
“Nếu quý vị… nhìn vào nhiều bản tin đăng trên báo chí nói rằng ‘Liên Hiệp Quốc đã nói điều này về hồ sơ nhân quyền của Trung Quốc,’ thì đó luôn là một chuyên gia độc lập nói điều đó. Vì vậy, đó thực sự không phải là một người nào đó từ Liên Hiệp Quốc, đó là một người độc lập với Liên Hiệp Quốc, nhưng được chỉ định làm chuyên gia trong một lĩnh vực cụ thể để xem xét vấn đề đó,” bà Reilly nói.
Ảnh hưởng ngoại giao và tài chính
Bà Reilly tin rằng có hai lý do đằng sau sự đối đãi đặc biệt mà Trung Quốc nhận được từ cơ quan quốc tế này: ảnh hưởng ngoại giao và tài chính của Bắc Kinh.
Luật sư này cho biết, các nhà ngoại giao Trung Quốc thường xuyên gây áp lực lên các nhân viên của Liên Hiệp Quốc nhằm tác động đến nội dung các báo cáo của họ về vi phạm nhân quyền. Bà nói Trung Quốc sẽ có quyền truy cập vào báo cáo sắp tới về người Duy Ngô Nhĩ trước khi nó được công bố.
Về ảnh hưởng tài chính, bà Reilly đề cập các quốc gia nằm trong Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) của Trung Quốc có xu hướng ủng hộ Bắc Kinh tại Hội đồng Nhân quyền gồm 47 thành viên, cơ quan cao nhất về nhân quyền của Liên Hiệp Quốc.
BRI là dự án đầu tư cơ sở hạ tầng lớn của Bắc Kinh nhằm mở rộng ảnh hưởng kinh tế và chính trị của Trung Cộng trên toàn thế giới. Kế hoạch này đã bị phương Tây giám sát kỹ lưỡng và được mô tả là “ngoại giao bẫy nợ” gây khó khăn cho các nước đang phát triển với mức nợ không bền vững.
Bà Reilly cũng đặt câu hỏi về tính công bằng của Cao ủy Bachelet liên quan đến Trung Quốc, lưu ý rằng khi bà giữ chức Tổng thống Chile, bà từng là một đại diện khu vực cho BRI. Trong một diễn đàn BRI vào năm 2017, bà Bachelet đã được trích dẫn ca ngợi sáng kiến của Bắc Kinh, theo báo cáo của Bộ Ngoại giao Chile.
“Không có chuyện bà ấy bước vào Văn phòng Cao ủy Nhân quyền và đột nhiên quên đi quá khứ của mình,” bà Reilly nói.
Theo một báo cáo của Foreign Policy, các quan chức cao cấp của Liên Hiệp Quốc đã và đang thúc đẩy BRI.
Đặc biệt, Tổng thư ký Antonio Guterres đã ca ngợi BRI, nhấn mạnh “sự phù hợp của Sáng kiến Vành đai và Con đường với các Mục tiêu Phát triển Bền vững [của Liên Hiệp Quốc].”
Năm 2016, Trung Quốc đã ký một thỏa thuận với Liên Hiệp Quốc, cam kết đầu tư 20 triệu USD hàng năm trong 10 năm vào Quỹ Ủy thác Hòa bình và Phát triển của Liên Hiệp Quốc.
Bà Reilly mô tả thỏa thuận này như một “quỹ đen, để thúc đẩy sáng kiến Vành đai và Con đường, nhưng là [sáng kiến] do văn phòng của ông Antonio Guterres và chính quyền Trung Quốc cùng điều hành.”
“Giờ thì, họ rõ ràng nghĩ rằng họ đang đạt được điều gì đó từ nó. Và tôi gợi ý rằng điều đó có thể là sự im lặng của ông ấy,” bà nói thêm.
The Epoch Times đã liên lạc với ông Guterres, mời tổng thư ký trả lời phỏng vấn về chủ đề này. Tuy nhiên, ông đã từ chối với lý do không muốn can thiệp vào các cuộc đàm phán giữa Cao ủy và chính quyền Trung Quốc liên quan đến chuyến thăm đến Tân Cương, nói rằng ông không muốn “làm suy yếu khả năng diễn ra nhiệm vụ to lớn này” tới khu vực mà ông đã yêu cầu.
The Epoch Times cũng đã liên lạc với OHCHR để yêu cầu bình luận.
Anh David Zhang là người dẫn chương trình China Insider trên EpochTV. Anh hiện đang làm việc tại New York và Thủ đô Hoa Thịnh Đốn, đưa tin về Trung Quốc. Anh chuyên phỏng vấn chuyên gia và bình luận tin tức về các vấn đề Trung Quốc, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến mối bang giao Mỹ-Trung.
Danella Pérez Schmieloz và David Zhang
Phù Du biên dịch